Peleus
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Peleus, Yunan mitolojisinde bir kahraman, phthia kralı, Thetis'in kocası, Akhilleus'un babasıdır. Bu efsane, MÖ 8. yüzyılın sonlarında Homeros'u dinleyenler tarafından zaten biliniyordu.[1]
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Peleus, Aegina[2] adasının kralı Aeacus'un ve Teselya'da bulunan Pelion Dağı'nın dağ perisi Endeïs'in oğludur.[3] Birlikte Akhilleus'un babası olduğu deniz perisi Thetis ile evlendi.
Peleus ve erkek kardeşi Telamon, Herakles ile arkadaşlardı ve Herakles'in Amazonlara karşı yaptığı seferde, Kral Laomedon'a karşı savaşında ve Iason ve Argonot'larla birlikte Altın Post arayışında görev yaptı. Aegina'da başka kral olmamasına karşılık, tarihi dönemde Epir kralları Peleus'un soyundan geldiklerini iddia ettiler.[4]
Mitoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Peleus ve erkek kardeşi Telamon yarı-kardeşleri olan Phocus'u belki bir av kazasında ve kesinlikle düşüncesiz bir şekilde öldürdüler[5] ve Aegina'dan, cinayet cezasından kurtulmak için kaçtılar. Phthia'da, Peleus şehrin hükümdarı Eurytion tarafından temize çıkarılmıştı ve kızı Polydora'ya sahip olduğu Eurytion'un kızı Antigone ile evlendi. Eurytion Argonotlar arasında bahsi en sade geçilenlerdendir (hem Peleus hem de Telamon Argonottu) "henüz birlikte değil, bir yerden değil, çünkü Aegina'dan çok ve çok uzakta yaşıyordular;"[6] ama Peleus Kalidonya Yaban Domuzu Avında yanlışlıkla Eurytion'u öldürdü ve Phthia'dan kaçtı.
Peleus Iolkos'da Acastus tarafından Eurytion'ın cinayetinden temize çıkarılmıştı. Acastus'un karısı, Astydameia, Peleus'a aşık oldu ve sonrasında Peleus onu küçümseyince, Antigone'e bir haberci göndererek Peleus'un, Acastus'un kızıyla evleneceğini söylemiştir. Sonuç olarak Antigone kendisini astı.
Sonrasında Astydameia Acastus'a Peleus'un ona tecavüz etmeye çalıştığını söyledi. Acastus, Peleus'u Pelion Dağı'nın tepesinde avcılık gezintisine çıkardı ve Peleus uyuyakalınca, Acastus onun kılıcını sakladı ve onu dağ yamacında terk etti. Peleus bir grup Kentaurlar ona saldırmak üzereyken uyandı, bilge kentaur Kheiron, ya da başka bir kaynağa göre, Hermes, kılıcını ona geri teslim etti ve Peleus kaçmayı başardı.[7] Iolkos'u yağmaladı ve Astydameia'yı parçalara ayırdı, sonrasında ordusunu parçalanmış uzuvları arasında marş ettirdi. Acastus ve Astydamia ölmüştü ve krallık Jason'un oğlu olan Thessalus'a kaldı.
Thetis ile Evlilik[değiştir | kaynağı değiştir]
Antigone öldükten sonra, Peleus su perisi Thetis ile evlendi. Peleus'a, kaçmak için kullandığı fiziksel dönüşümleri sırasında ona sıkıca tutunmasını söyleyen Proteus'un yardımıyla onu kazanmayı başardı.[8] Düğün ziyafetlerine bir sürü Olimpos tanrısı katıldı. Düğün hediyelerine gelince, Poseidon Peleus'a iki tane ölümsüz at: Balius and Xanthus, Hephaestus bir bıçak, Aphrodite Eros baskılı bir kase, Hera bir pelerin, Athena bir flüt, Nereus bir sepet karşı koyulamaz aşırı yeme, iştah ve sindirim erdemi olan kutsal tuz ve Zeus Thetis'e hediye olarak Arke'nin kanatlarını verdi.[9][10]
Ziyafet sırasında, Eris, davet edilmemenin intikamı olarak,Judgement of Paris ve sonuç olarak Trojan War'a neden olan tartışmayı başlatan Apple of Discord'u oluşturdu. Peleus ve Thetis'in evliliği sonucu altısı bebekken ölen yedi oğulları oldu. Tek sağ kalan oğul Achilles'ti.
Peleus' un oğlu Achilles[değiştir | kaynağı değiştir]
Thetis oğlu Akhilleus'i yaralanamaz kılmaya çalıştı. Bilinen versiyonda, onu yaralanabilir kalan bir topuğundan tutarak River Styx'a batırdı. Hikâyenin daha eski ve daha az bilinen bir versiyonunda, Thetis çocuğu ambrosia'yla sıvadı ve ölümlü yanlarını yakmak için onu bir ateşin üstüne koydu. Peleus tarafından yarıda kesilmiş ve baba oğlu kızgınlık içinde topuğunu yaralanabilir bırakarak terk etmiştir. Plutarch tarafından anlatılan ve neredeyse özdeş olan bir hikâye, Isis ve Osiris'inde, Tanrıça Isis'in, Kraliçe Astarte'nin oğlu olan Byblos Prensi Maneros'un ölümlülüğünü yakar ve aynı şekilde işlemi yarıda kesilir. Hayatının ileriki zamanlarında, Achilles Paris tarafından yaralanabilen bölgesi olan topuğundan vurularak öldürülür. Aşil'in Topuğu" terimi buradan türemiştir.
Peleus kentaur Kheiron'a ismini Peleus'dan alan Pelion Dağında büyütmesi için Achilles'i vermiştir.
İlyada'da, Achilles, Peleus'un hem ölümsüz atlarını hem de ustalıkla onun babasının mızrağını kullanır.
Peleus ve Thetis'in düğünü[değiştir | kaynağı değiştir]
.jpg)
_-_The_Marriage_Feast_of_Peleus_and_Thetis.jpg)
_-_WGA05246.jpg)
_-_WGA05245.jpg)
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Peleus is mentioned in Homer's Odyssey during the conversation between Odysseus and the dead Achilles.
- ^ The island lies in the Saronic Gulf opposite the coast of Epidaurus; it had once been called Oenone, Pausanias was informed.
- ^ In poetry he and Telamon are sometimes the Endeides, the "sons of Endeis"; see, for example, Pausanias 2.29.10.
- ^ Pausanias, 2.29.4.
- ^ "A witless moment" (Apollonius, Argonautica, I. 93,
- ^ Apollonius of Rhodes, Argonautica I.90-93, in Peter Green's translation (2007:45).
- ^ Aristophanes, The Clouds, 1063-1067.
- ^ Ovid, Metamorphoses, XI 219-74.
- ^ "Photius, Bibliotheca excerpts - GR". 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
- ^ "Photius, Bibliotheca excerpts, 190.46 - EN". 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Pseudo-Apollodorus, Bibliotheke I, ix, 16 and III, ix,2 and xii, 6- xiii,7; Epitome vi, 13.
- Apollonius Rhodius, Argonautica IV,805- 879
- Ovid, Metamorphoses VIII, 299-381.
- Homer, Iliad XVIII, 78-87;
- Catullus, Poem 64
- Euripides, Andromache.
