Osman Bölükbaşı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Osman Bölükbaşı | |
|---|---|
 | |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 9., 10., 11., 12., 13. ve 14. dönem milletvekili | |
| Görev süresi 14 Mayıs 1950 - 12 Ekim 1969 | |
| Seçim bölgesi | 1950 - Kırşehir 1954 - Kırşehir 1957 - Kırşehir 1961 - Ankara 1965 - Ankara 1969 - Ankara |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1913 Mucur, Kırşehir, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 6 Şubat 2002 (89 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Partisi |
|
| Evlilik(ler) | Mediha (Büyükyağcıoğlu) Bölükbaşı |
| Çocuk(lar) | Ahmet Deniz Bölükbaşı |
| Bitirdiği okul | İstanbul Erkek Lisesi Nancy Üniversitesi, Fransa |
| Mesleği | Matematikçi |
| Dini | İslam |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Temmuz 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Hacı Osman Bölükbaşı (1913, Mucur - 6 Şubat 2002, Ankara), halk arasında "Anadolu Fırtınası" ve "T(I)RT Osman" lakaplarıyla tanınan Türk öğretmen ve siyasetçi. 1950, 1954, 1957, 1961, 1965 ve 1969 Türkiye genel seçimlerinde milletvekili olarak meclise girmiştir.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1913'te doğdu.[1] Doğum yeri o yıllarda Mucur, Kırşehir'e bağlı olan günümüzde ise Hacıbektaş, Nevşehir'e bağlı olan Hasanlar köyüdür. Orta öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi'nde tamamladı. Yüksek öğrenimini Fransa'daki Nancy Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü'nde yaptı. Buradan 1937 yılında mezun oldu. 1938 yılında Türkiye'ye dönerek Kandilli Rasathanesi'nde asistan olarak çalışmaya başladı. 1940 yılında Haydarpaşa Lisesi'nde öğretmenlik yapmaya başladı. 1946 yılında Demokrat Parti'ye girdi ve parti genel müfettişliğine atandı. Ancak, Cumhuriyet Halk Partisi iktidarına karşı sert bir politika izlenmesini isteyen bir grup ile birlikte 1947 yılında Demokrat Parti'den ayrıldı.
Temmuz 1948'de Millet Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı. 1949 yılında İsmet İnönü ve Celâl Bayar'a komplo düzenlemek iddiasıyla tutuklandıysa da kısa bir süre sonra serbest bırakıldı. 1950 Türkiye genel seçimleri'nde Millet Partisi'nin tek milletvekili olarak Kırşehir'den TBMM'ye girdi. Partisi, laikliğe aykırı politika ürettiği gerekçesiyle 1953 yılında kapatıldı. Bunun üzerine Şubat 1954'te bir grup eski Millet Partisi üyesi ile birlikte Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu ve genel başkanlığına seçildi.
1954 genel seçimlerinde bu ilde %44 oy alarak yeniden Kırşehir milletvekili seçilince, Demokrat Parti hükûmeti Kırşehir'i ilçe yaptı ve Nevşehir'e bağladı. Kırşehir 3 yıl boyunca ilçe olarak kaldı. Bu dönemde hükûmete eleştiriler yöneltti. Temmuz 1957'de TBMM'ye hakaretten tutuklandı. Kırşehir, Haziran 1957'de yeniden il durumuna getirildi, ancak eski kazalarından Avanos, Kozaklı ve Hacıbektaş Nevşehir’de kaldı. Köyü Hasanlar köyü de yeniden il olan Kırşehir'e bağlanmayarak Nevşehir'e bırakıldı. Bu durumda, Ekim 1957 Türkiye genel seçimleri'nde, Cumhuriyetçi Millet Partisi'nden seçilen 4 milletvekilinin arasında yer aldı. Seçim günü hapiste olduğu için milletvekili yeminini Ankara Merkez Cezaevi 10. koğuşunda mahkûmların önünde yaptı.
1958 yılında DP'ye karşı güç birliği oluşturmak amacıyla Cumhuriyetçi Millet Partisi ve Türkiye Köylü Partisi'nin ile birleşmesiyle kurulan Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin Genel Başkanlığına seçildi. 1959 yılında 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.
27 Mayıs Darbesi'nden sonra 6 Ocak 1961 - 15 Ekim 1961 tarihleri arasında Kurucu Meclis Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Temsilciliği görevini yürüttü. 1961 genel seçimlerinden sonra uzlaşmaz bir tutum takınarak koalisyon hükûmetine katılmayı reddetti. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, Haziran 1962'de İsmet İnönü'nün kurduğu koalisyon hükûmetine katılınca, 28 milletvekiliyle birlikte partiden ayrılarak yeniden Millet Partisi'ni kurdu ve genel başkanlığına seçildi. Millet Partisi, Şubat 1965'te Suat Hayri Ürgüplü başkanlığındaki koalisyon hükûmetine katıldıysa da kendisi kabinede görev almadığı gibi hükûmete eleştiriler de yöneltti. Arkadaşlarıyla beraber kurduğu Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi ise 1969 yılında Milliyetçi Hareket Partisi adını aldı.
1972 yılında Millet Partisi genel başkanlığından ayrıldı. Yerine eski Genelkurmay Başkanı Cemal Tural geçti. 9 Eylül 1973 tarihinde de, 1961 yılından beri seçildiği Ankara milletvekilliğinden istifa ederek aktif siyasetten çekildi. 6 Şubat 2002 tarihinde Ankara'da öldü.
Emekli Büyükelçi ve eski MHP Ankara Milletvekili Deniz Bölükbaşı'nın babasıdır.
Hakkında yazılmış kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Osman Bölükbaşı: Türk Siyasetinde Anadolu Fırtınası (Deniz Bölükbaşı, Doğan Kitap Yayınları, 2005)
- Osman Bölükbaşı: Seraba Harcanmış Bir Ömür (Fatih Artvinli, Kitap Yayinevi, 2007)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Osman Bölükbaşı kimdir? Ne zaman öldü?". Yeni Çağ Gazetesi. 7 Şubat 2022. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023.
