Nobel Ödülü sahibi Afrikalılar listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Nobel Ödülü, 1901'den beri Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanlarındaki başarılar için her yıl verilen uluslararası bir ödüldür. İktisadi Bilimler alanı ödülü 1969'dan beri verilmektedir.[1] Nobel Ödülleri 800'den fazla kişiye verildi.[2]

Afrikalılar altı Nobel ödül kategorisinden beşinde ödül aldı: Barış, Fizik, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Kimya. İlk Siyah Afrikalı ödül sahibi, Albert Luthuli 1960 yılında Barış Ödülü'ne layık görüldü ve ödülü alan ilk Beyaz Afrikalı, 1951'de Fizyoloji veya Tıp alanında Max Theiler oldu. En son Ellen Johnson Sirleaf ve Leymah Gbowee, 2011'de Nobel Ödülü'ne layık görüldü.

Nobel Barış Ödülü'nün kayda değer bir sahibi, apartheid yasalarının yürürlükten kaldırılmasında kilit rol oynayan Güney Afrika'nın ilk demokratik olarak seçilmiş başkanı Nelson Mandela'dır (1918 - 2013). 1993 yılında Başkan FW de Klerk ile birlikte Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.[3]

İki Afrikalı ödüllü, 1978'de Mısır'dan Anwar Sedat ve 1993'te Güney Afrika'dan FW de Klerk, Nobel Ödülü'ne layık görüldükleri sırada ülkelerinin başkanlarıydı. Sedat, iki ülke arasında barış anlaşmasına varma çabalarından dolayı İsrail Başbakanı Menahem Begin ile birlikte onurlandırıldı. DeKlerk, Afrika Ulusal Kongres' ni yöneten ancak 1994'e kadar Güney Afrika'nın başkanı olmayan Nelson Mandela ile birlikte Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Ödül Kazananlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Resim İsim Ülke Kategori Açıklama
1951 Max Theiler  Güney Afrika Fizyoloji veya Tıp Nobel Ödülü kazanmış ilk Beyaz Afrikalı
1957 Camus, AlbertAlbert Camus  Fransa (Cezayir doğumlu) Edebiyat Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan ilk Beyaz Afrikalı
1960 Luthuli, AlbertAlbert Luthuli  Güney Afrika Barış Nobel Ödülü kazanan ilk Siyah Afrikalı
1978 Sadat, Anwar ElAnwar El Sadat  Mısır Nobel Ödülü kazanan ilk Mısırlı ve Kuzey Afrikalı
1979 Allan M. Cormack  Güney Afrika Fizyoloji veya Tıp
1982 Aaron Klug Kimya
1984 Tutu, DesmondDesmond Tutu Barış
1985 Claude Simon  Fransa (Madagaskar doğumlu) Edebiyat
1986 Soyinka, WoleWole Soyinka  Nijerya Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ilk Siyah Afrikalı kişi[4]
1988 Naguib Mahfouz  Mısır EdebiyattaNobel Ödülü kazanan ilk Mısırlı ve Kuzey Afrikalı.
1991 Nadine Gordimer  Güney Afrika Nobel Ödülü kazanan ilk beyaz Afrikalı kadın
1993 Mandela, NelsonNelson Mandela Barış
1993 F. W. de Klerk
1997 Claude Cohen-Tannoudji  Fransa (Cezayir doğumlu) Fizik
1999 Ahmed Zewail  Egypt Kimya Kimyada Nobel Ödülü kazanan ilk Mısırlı ve Kuzey Afrikalı.
2001 Annan, KofiKofi Annan  Gana Barış
2002 Sydney Brenner   Güney Afrika Fizyoloji veya Tıp
2003 J. M. Coetzee EdebiyatEdebiyat
2004 Maathai, WangariWangari Maathai  Kenya Barış Nobel Ödülü kazanan ilk siyah Afrikalı kadın
2005 Mohamed ElBaradei  Mısır
2011 Johnson Sirleaf, EllenEllen Johnson Sirleaf  Liberya
2011 Gbowee, LeymahLeymah Gbowee
2018 Denis Mukwege  Kongo Demokratik Cumhuriyeti
2019 Abiy Ahmed  Etiyopya

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Nobel Prize 14 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (2007), in Encyclopædia Britannica, accessed 14 November 2007, from Encyclopædia Britannica Online:
  2. ^ "All Nobel Laureates". Nobel Foundation. 1 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2010. 
  3. ^ "Biography of Nelson Mandela". Nelson Mandela Foundation. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
  4. ^ "Wole Soyinka Biography". Nobelprize.org. 14 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nobel_Ödülü_sahibi_Afrikalılar_listesi&oldid=31229386" sayfasından alınmıştır