Nilüfer Hatun
Wikipedia tasarımı üzerinden görüntüle.| Nilüfer Hâtun نیلوفر خاتون | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Holofira (Holifere) / Olivera[1] 1285 |
| Ölüm | 1383 Bursa |
| Defin yeri | Orhan Gazi Türbesi Bursa |
| Din | İslam |
| Evlilik | Orhan Gazi |
| Çocuk(lar) | |
Nilüfer Hatun (d. 1285[4] - ö. 1383, Bursa), Yarhisar Tekfuru'nun kızı, Orhan Gazi'nin eşi ve I. Murad'ın annesi.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Asıl adı Holifera / Olivera idi. Nilüfer bu isimlerin Türkçeleşmiş halidir.[5] Orhan Gazi'yle evlendirilmeden önce Bilecik Tekfurunun oğluyla nişanlıdır. Osmanlılar'ın Bilecik' i ele geçirmesi sırasında, yakınlardaki düğün konvoyuna yapılan baskın esnasında esir alındığı ve Osman Gazi tarafından oğlu Orhan Gazi ile evlendirildiği söylenmektedir. Necdet Sakaoğlu'nun bildirdiğine göre, Nilüfer cariye (köle) durumundaki ilk padişah hânımıdır. Osmanlı Hanedanı'na ana tarafından Rum kanı (genetiği) taşıyan ilk şehzadeleri de o doğurmuştur. 1360 yılında vefât eden Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa ile ondan On yaş daha küçük olan kardeşi Üçüncü Osmanlı Padişahı Murad Hüdavendigar'ın annesidir.[6]
Baş hâtun[değiştir | kaynağı değiştir]
Faslı gezgin İbn Battuta'nın İznik'te bizzat görüştüğü Beylun Hâtun olarak tanıttığı Orhan Gazi'nin baş hâtunudur. Nilüfer, "lotüs" adındaki kutsal çiçek mânâsına gelir. Onun bu ismi İznik'teki imaretinin kitabesinde yazılıdır. İslâmî bir isme sahip olmayan Nilüfer'in sağlığında inşa ettirdiği tesisler arasıda herhangi bir cami bulunmamaktadır.[7] İbn Battuta'nın naklettiğine göre Orhan Gazi ile birlikte Bursa'da oturmayan Beylun Hâtun, ondan ayrı olarak o yıllarda "Anadolu'nun Kudüsü" olarak adlandırılabilecek kadar Hristiyanlarca kutsal kabul edilen İznik'te ikamet etmekteydi.[7] İznik'e giden gezgin İbn Battuta bu harap şehirde sultanın zevcesi Beylûn Hâtun'un oturduğunu ve sultanın hizmetlilerinin bu dindar ve erdemli kadının emrinde olduklarını nakletmektedir. İznik'te Sultanönülü fakih imâm Hacı Alâeddin'e konuk olan İbn Battuta, İznik hâkiminin Orhan Gazi'nin eşlerinden dindarlığıyla meşhur olan Beylûn Hâtun olduğunu ve Hacı Alâeddin ile birlikte ziyaretine gittikleri Beylûn Hâtun'un kendilerine izzet ve ikramlarda bulunduğunu, birkaç gün sonra Orhan Bey'in de oraya geldiğini yazmaktadır.[8]
Hayır işleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Orhan Bey'le farklı dünyaları temsîl eden Nilüfer Hâtun terkedilmiş görüntüsü yansıtan İznik'te yanındaki hizmetkârlarıyla birlikte münzevî bir hâyat geçirmiştir.[9] İznik'te kendi adına bir imarethane inşa ettirmiş ve yaptığı hayır işleriyle çevresinde çok sevilmiştir. Bursa'da bir ilçeye ismi verilmiştir. Kabri Bursa'daki Orhan Gazi türbesindedir. Ayrıca, ismi Orhan Gazi'nin kendi türbesi olan Bursa'daki (Gümüşlü) Tophane'de bulunmaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 37. ISBN 978-9-753-29623-6..
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 38. ISBN 978-9-753-29623-6..
- ^ Pay, Salih, Rumeli Fatihi Osmanlı Şehzadesi: Gazi Süleyman Paşa,Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1, s. 279-297. 2012-08-28. URL:http://home.uludag.edu.tr/users/ucmaz/PDF/ilh/2009-18(1)/M13.pdf. Accessed: 2012-08-28. (Archived by WebCite® at http://www.webcitation.org/6AG1FzObu)
- ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 33, sayfa: 124
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 35 - 37. ISBN 978-9-753-29623-6..
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 36. ISBN 978-9-753-29623-6..
- ^ a b Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 39. ISBN 978-9-753-29623-6..
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 40. ISBN 978-9-753-29623-6..
- ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 35 - 40. ISBN 978-9-753-29623-6. (Orhan Bey'in harem-sarayında Rûm hâtunlar).
 | Wikimedia Commons'ta Nilüfer Hatun ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bahadıroğlu, Yavuz, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.
| Önce gelen: Yeni Unvan | Valide Hatûn 1362 – 1383 | Sonra gelen: Devlet Hatûn |
This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.