Muhammed Rıza Lütfi

Muhammed Rıza Lütfi
Genel bilgiler
Doğum	1 Ocak 1947 Gürgan, Gülistan, İran
Ölüm	2 Mayıs 2014 (67 yaşında) Tahran, İran
Tarzlar	Geleneksel İran müziği
Meslekler	Müzisyen
Çalgılar	Tar, setar, kamança
Etkin yıllar	1964–2014
Resmî site	www.shayda.info

Muhammed Rıza Lütfi (Farsça: محمدرضا لطفی; d. 1 Ocak 1947, Gürgan - ö. 2 Mayıs 2014, Tahran), İranlı müzisyen. Geleneksel İran müziği alanında tar ve setar ustası olarak tanınır.

Yaşamı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağabeyinden cesaret alarak tar çalmayı öğrendi ve 1964'te İran Genç Müzisyenler Festivali'nde birincilik ödülü kazanarak yeteneklerini gösterdi. Ertesi yıl, Tahran'daki Pers Ulusal Müzik Konservatuvarı'nda Habibullah Salihi ve Ali Ekber Şahnazi'den ders almaya başladı. Hüseyin Dehlevi başkanlığında Güzel Sanatlar İdaresi Orkestrası'nda tar çalmaya başladı. Diğer seçkin öğretmenlerinden Abdullah Devami'den redifi Said Hürmüzi'den setarı öğrendi.

Lütfi, Tahran Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'ne devam ederken Nur Ali Burumend'in öğrencisi oldu. Ayrıca solist ve şef olarak Geleneksel İran Müziğinin Korunması ve Yaygınlaştırılması Merkezi'nde çalıştı. 1973'te mezun olduktan sonra, Lütfi Tahran Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'ne girdi.

Radyo ve Televizyonla olan işbirliğine devam etti ve Şeyda Topluluğu'nu kurdu. Lütfi, 1978-1980 yılları arasında Tahran Üniversitesi Müzik Bölümü Başkanı oldu. Geleneksel İran Müziğinin Korunması ve Yaygınlaştırılması Merkezi ve Çavuş Merkezi'nin direktörü olarak görev yapmıştır. 1984'te Lütfi, Fondazione Cini tarafından bir seminere katılmak ve iki yıldır ikamet ettiği İtalya'da konser vermek üzere davet edildi. 1986'dan ölümüne kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşadı ve Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da geniş çaplı konserler verdi. Çok üretken bir müzisyendi ve hem solo sanatçı, hem de Muhammed Rıza Şeceryan, Şehram Nazıri, Hüseyin Alizade ve Perviz Meşkatyan gibi tanınmış İranlı müzisyenlerle çok sayıda kayıt yaptı.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed Rıza Lütfi, muzdarip olduğu kanserden 2 mayıs 2014'te öldü. Hamid Debaşi'ye göre, Lütfi'nin ölümü "klasik İran müziğinin tarihinde önemli bir dönüm noktası ve gösterişli kamusal sanatın muhteşem yükselişi ve düşüşü" olarak tarihe geçti.

Bazı çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed Rıza Lütfi, radyoda ya da ortak konserlerde sahne aldığı Muhammed Rıza Şeceryan ile birçok eseri bulunmaktadır. Ayrıca, birçok kendisine ait sesli eserleri vardır.

• Raast-Panjgaah concert ile Muhammed Rıza Şeceryan ve Nasır Ferhengfer, Rast Panjgah (1976).
• In Remember of Aref ile Muhammed Rıza Şeceryan ve Şeyda Ensemble, Bayat Turk (1986).
• Sepideh Album ile Muhammed Rıza Şeceryan ve Şeyda Ensemble, Mahoor.
• Love Knows ile Muhammed Rıza Şeceryan, Aboutata (1981).
• Cheshmeye Noush ile Muhammed Rıza Şeceryan ve Mecid Halaci, Rast Panjgah (1994).
• Chehre be Chehre ile Muhammed Rıza Şeceryan, Nava (1978).
• Karevan-e Shahid ile Şehram Nazıri ve Şeyda Ensemble, Dashti (1978).
• Vatanam Iran (Muhammed Mutemidi & Hamnavazan-e Sheida (Sheyda Ensembl) – 2008)
• Yadvareye Aref-e Ghazvini (Muhammed Mutemidi & Hamnavazan-e Sheida (Şeyda Ensemble) – 2009)
• Ey Asheghan (Muhammed Mutemidi & Banovan-e Sheida (Şeyda Women) – 2009)
• Video Album of Dashti Concert – Vatanam Iran (Muhammed Mutemidi & Sheida Threefold Groups – 2008)
• Video Album of Chavosh Concert 8- Iran Ey Saraye Omid (Muhammed Mutemidi & Hamnavazan-e Sheida (Şeyda Ensemble) – 2009)
• Saye- e Jan (Muhammed Mutemidi & Şeyda Ensemble –2010)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Miller, Lloyd. "Music and Song in Persia". Curzon Press, London, 1999.
• Akbarzadeh, Pejman. "Persian Musicians" (vol.3). Roshanak Publications/ Iran Heritage Society, Tehran / Los Angeles, 2008.
• Laudan Nooshin, in The New Grove Dictionary of Music and Musicians, edited by Stanley Sadie, second edition (Macmillan, London, 2001). 1-56159-239-0. (Oxford University Press, 2001). 0-19-517067-9.
• Dabashi, Hamid. "Persian classical music mourns a master: The death of virtuoso Mohammad Reza Lotfi marks the end of an era". Aljazeera, 20 May 201426 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..