Marlon Brando
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Marlon Brando | |
|---|---|
 1955'te Marlon Brando | |
| Doğum | Marlon Brando, Jr. 3 Nisan 1924 Omaha, Nebraska, ABD |
| Ölüm | 1 Temmuz 2004 (80 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya, ABD |
| Etkin yıllar | 1944–2004 |
| Boy | 1,75 m (5 ft 9 in) |
| Evlilik | Anna Kashfi (1957–1959) Movita Castaneda (1960–1962) Tarita Teriipaia (1962–1972) |
| Çocuk(lar) | 11 |
| İmza | |
 | |
Marlon Brando (d. 3 Nisan 1924, Omaha, Nebraska – ö. 1 Temmuz 2004, Los Angeles, Kaliforniya), 20. yüzyılın en etkili aktörlerinden biri olarak kabul edilen,[1] altmış yıla yayılan kariyeri boyunca iki Akademi Ödülü, iki Altın Küre Ödülü, bir Cannes Film Festivali Ödülü ve üç İngiliz Akademisi Film Ödülü dahil olmak üzere sayısız ödül aldı.
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Küçük yaşta tiyatroya başlamış olan oyuncu, New York'ta Lee Strasberg, Elia Kazan, Stella Adler ve Emir Zahirovic'den senelerce oyunculuk dersi almıştır. Ancak kendi üzerinde en önemli etkiyi Stella Adler'in (dolaylı olarak ünlü Rus tiyatrocu Konstantin Stanislavski'nin) yaptığını ısrarla belirten Brando, Actors Studio'nun kurucularından olmasa da 1952'den itibaren stüdyonun dünya çapında ün kazanacağı dönemde başında bulanan Lee Strasberg'in kendini hocaların hocası gören kibirli tavrı karşısında hep muhalif olmuştur. Oyunculuk hayatı üzerinde, bir zamanlar Henry Fonda'yı sahnelere kazandıran tiyatrocu annesinin etkisi olduğunu da yadsımaz.
"Hâlâ Hollywood'da bulunmamın tek nedeni parayı reddedecek ahlaki cesaretimin olmayışıdır." diyecek kadar cesur, 1972'de Baba filmiyle aldığı Oscar ödülünü reddedecek kadar da asi biriydi. İkinci Oscarını kazandığında, Amerika'nın Kızılderililere karşı uyguladığı politikayı protesto etmek için ödülü almaya dahi gelmemiştir. On the Waterfront (Rıhtımlar Üzerinde) ile gösterdiği performansla tüm zamanların en iyi oyuncularından biri olduğunu kanıtladı; ama Brando'nun yakın dostu Elia Kazan'ın da bu başarıda rolü vardı. Elia Kazan film için başta Frank Sinatra ile anlaşmış olmasına rağmen, yapımcı Spiegel'in de etkisiyle Brando'yu başrole koymuştur. Kült filmler arasına giren bir diğer filmi olan "Last Tango in Paris" filminde Bernardo Bertolucci ile çalışmıştır. Filmlerinde kendine has bir tarzı vardı. Repliklerini ezberlemeyi reddederdi, küçük kâğıtlar kullanırdı. Bir filmde sesinin daha boğucu çıkması için yanaklarına pamuklar doldurdu. The Man (1950) filmindeki Ken Wilcheck rolü için haftalarca tekerlekli sandalyeli gazilerle birlikte olmuştu.
Brando ülkesinde Kızılderili ve siyahların hakları için aktif olarak çalışmıştı. Hollywood sinemasının Kızılderililere karşı tutumunu pek çok yollarla protesto etmiş, bu nedenle düşman edinmiştir. Oğlunun cinayet davasında mahkemede kendini 'ateist' olarak tanımlasa da, dini inancı bulunduğunu hayatının akışında pek çok yerde belirtmiş, özellikle Kızılderili manevi inançlarına kendini yakın hissettiğini belirtmiştir. Oğlu Michael Jackson'ın korumalarından biriydi. Uyuşturucudan kurtulmaya çalışan kızı intihar etti. 2001 yılında zatürreden dolayı hastaneye kaldırıldı. Empire dergisinin 'Film Tarihinin 100 Seksi Starı' listesine 14. sıradan seçilmişti.
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Film | ||
|---|---|---|
| Yıl | Yapım | Rol |
| 1950 | The Men | Kenneth "Ken" Wilcheck/"Bud" |
| 1951 | A Streetcar Named Desire | Stanley Kowalski |
| 1952 | Viva Zapata! | Emiliano Zapata |
| 1953 | Julius Caesar | Mark Antony |
| The Wild One | Johnny Strabler | |
| 1954 | On the Waterfront | Terry Malloy |
| Désirée | Napoleon Bonaparte | |
| 1955 | Guys and Dolls | Sky Masterson |
| 1956 | The Teahouse of the August Moon | Sakini |
| 1957 | Sayonara | Maj. Lloyd "Ace" Gruver, USAF |
| 1958 | The Young Lions | Lt. Christian Diestl |
| 1960 | The Fugitive Kind | Valentine "Snakeskin" Xavier |
| 1961 | One-Eyed Jacks | Rio |
| 1962 | Mutiny on the Bounty | 1st Lt. Fletcher Christian |
| 1963 | The Ugly American | Ambassador Harrison Carter MacWhite |
| 1964 | Bedtime Story | Freddy Benson |
| 1965 | Morituri | Robert Crain |
| 1966 | The Chase | Sheriff Calder |
| The Appaloosa | Matt Fletcher | |
| 1967 | A Countess from Hong Kong | Ogden Mears |
| Reflections in a Golden Eye | Maj. Weldon Penderton | |
| 1968 | Candy | Grindl |
| The Night of the Following Day | Chauffeur | |
| 1969 | Burn! | Sir William Walker |
| 1971 | The Nightcomers | Peter Quint |
| 1972 | The Godfather | Don Vito Corleone |
| Last Tango in Paris | Paul | |
| 1976 | The Missouri Breaks | Robert E. Lee Clayton |
| 1978 | Superman | Jor-El |
| Raoni | Anlatıcı | |
| 1979 | Apocalypse Now | Colonel Walter E. Kurtz |
| 1980 | The Formula | Adam Steiffel |
| 1989 | A Dry White Season | Ian McKenzie |
| 1990 | The Freshman | Carmine Sabatini |
| 1992 | Christopher Columbus: The Discovery | Tomás de Torquemada |
| 1995 | Don Juan DeMarco | Dr. Jack Mickler |
| 1996 | The Island of Dr. Moreau | Dr. Moreau |
| 1997 | The Brave | McCarthy |
| 1998 | Free Money | Warden Sven "The Swede" Sorenson |
| 2001 | The Score | Max |
| Televizyon | ||
| Yıl | Yapım | Rol |
| 1949 | Actors Studio | Doctor |
| 1950 | Come Out Fighting | Jimmy Brand |
| 1979 | Roots: The Next Generations | George Lincoln Rockwell |
| Klip | ||
| Yıl | Yapım | Rol |
| 2001 | You Rock My World | The Boss |
| Video Oyunları | ||
| Yıl | Yapım | Rol |
| 2006 | The Godfather: The Game | Don Vito Corleone |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kazan, Elia. Bir Yaşam. Nihal Yeğinobalı (Çev.) (1989) İstanbul:Güneş Yayınları
- Brando, Marlon. Annemin Öğrettiği Şarkılar. Gürol Koca (Çev.) (1995) İstanbul:Remzi Kitabevi, ISBN 975-14-0491-6
- Grobel, Lawrence. Conversations with Brando. (1999) New York:Cooper Square Press, ISBN 0-8154-1014-X
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Marlon Brando ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "TIME 100 Persons of The Century - TIME". web.archive.org. 22 Eylül 2022. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.