Leo Fokas (genç)

Leo Fokas ya da Phocas (Yunanca: Λέων Φωκᾶς, (d. yaklaşık 915-920, ö. 971'den sonra), Orta 10. yüzyıl Bizans Generali. Ağabeyi İmparator II. Nikiforos ile beraber doğu cephesinde birçok başarı kazanmıştır. Ağabeyinin hükümdarlığında, baş vezir olarak hizmet etmiştir, ancak ağabeyinin ardılı I. İoannis tarafından görevden alınmış ve tutuklanmıştır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Leo Fokas Anadolu'da büyük toprakları bulunan ve çok defa mensupları Bizans ordularında askeri komutan olan aslen Ermeni olan bir zengin sülalenin üyesiydi. Büyükbabasının babası Yaşlı Nikiforos Fokas, I. Basileios döneminde Güney İtalya'yı Bizanslılara tekrar bağlayan orduların komutanıydı. Amcası Yaşlı Leo Fokas 919 yılında I. Romanos'a karşı isyan eden bir generaldi ve sonunda gözlerine mil çekilip kör edilmişti. Babası Yaşlı Bardas Fokas Doğu Bizans orduları komutanlığı yaptı. Ağabeyi, 963–969 yılları arasında İmparator II. Nikiforos'tı. Oğlu Genç Bardas Fokas, II. Basileios' isyan edip, öldürülen bir generaldi.^[1][2]

Leo, ilk olarak 945 yılında Kappadokia Theması'na strategos olarak atandı, yaklaşık 10 yıl sonra, prestijli Anatolik Theması'na strategos olarak atandı. II. Romanos döneminde Batı (Balkanlar) kuvvetleri Domestikos tōn scholōn'u olarak atandı ve magistros rütbesine yükseldi. Ağabeyi Nikiforos, Girit Emirliği'ne 960 yılında bir saldırı üzerinde çalışmaya başladığı zaman, onun yerine Doğu (Anadolu) kuvvetleri Domestikos'u oldu. Bu görevdeyken ordusu Küçük Asya'yı istila etmiş Halep emiri Seyfü'd Devle karşısında bariz bir zafer kazanıp, başarılı bir ilerleyiş yapıp, yüklü bir ganimet ve esir elde etmiştir. Leo, emiri dağlık bir geçitte onu kuşatmış, Arab ordusunun çoğunu yok etmiş, Sayf al-Daula zorlukla kaçmayı başarmıştır.

963 yılında ağabeyi Nikiforos, imparator olarak tac giyince, Leo, kouropalatēs oldu ve Logothetis tu dromu makamına getirilirken ağabeyi I. İoannis tarafından öldürüldüğü 969 yılına kadar baş vezir olarak görev yaptı. 970 yılında, I. İoannis'e karşı başarısız bir isyan girişiminde bulundu ve Midilli Adası'na sürgüne gönderildi. 971 yılında, bir başka başarısız bir isyan girişiminde bulundu, Kınalıada'da esir tutuldu ve gözlerine mil çekilip kör edildi. Bundan sonraki hayatı hakkında bilgi yoktur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
• Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2.