Kurumsal Devrimci Parti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Kurumsal Devrimci Parti Partido Revolucionario Institucional | |
|---|---|
.svg){kind=logo} | |
| Kısaltma | PRI |
| Başkan | Alejandro Moreno Cárdenas |
| Genel Sekreter | Carolina Viggiano |
| Kuruluş tarihi | 4 Mart 1929 (PNR olarak) 30 Mart 1938 (PRM olarak) 18 Ocak 1946 (PRI olarak) |
| Merkez | Av. Insurgentes Norte 59 col. Buenavista 06359 Cuauhtémoc, Meksiko |
| Gazete(ler) | La República |
| Gençlik kolu | Gençlik Ağı x Meksika |
| Üyelik (2023) |  1,411,899[1] |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Merkez[10][11][12] ve merkez sağ |
| Uluslararası üyelik | Sosyalist Enternasyonal[13] |
| Resmî renkler | Yeşil, Beyaz, Kırmızı |
| Vekiller Meclisi | 69 / 500 |
| Cumhuriyet Senatosu | 8 / 128 |
| Eyalet Valilikleri | 2 / 32 |
| Eyalet Meclisleri | 188 / 1.113 |
| Belediyeler | 464 / 2.043 |
| İnternet sitesi | |
Kurumsal Devrimci Parti (İspanyolca: Partido Revolucionario Institucional, PRI) 1929'daki kuruluşundan 2000 yılına kadar Meksika'nın siyasi yaşamına egemen olmuş ve iktidarı elinde tutmuş parti. Başlangıçta Ulusal Devrimci Parti (İspanyolca: Partido Nacional Revolucionario, PNR) olarak kurulan parti, 1938 yılında Meksika Devrimci Partisi (İspanyolca: Partido de la Revolución Mexicana, PRM) adını aldıktan sonra 1946 yılında günümüzdeki adını aldı.
20. yüzyıl boyunca Meksika devletiyle olan ayrılmaz bağlantısı ve ülkenin rekabete kapalı olan siyasi yapısı nedeniyle devlet partisi olarak adlandırıldı. Partiden aday gösterilmek seçilmekle eşanlamlı olduğundan, ulusal ve yerel siyaset alanındaki bütün önemli kişileri çatısı altında toplardı.
Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülkede kilise ve çatışmaların, ordu içindeki ayaklanmaların ve ABD ile anlaşmazlıkların baş gösterdiği bir dönemde, eski devlet başkanı Plutarco Elías Calles ve yandaşlarınca kuruldu. Çok yönlü ve karışık bir reform döneminden sonra parti, çoğunlukla devrimci kisve altında olsa da daha tutucu bir gelişme ve istikrar çizgisi izledi. Yeni parti-devlet sisteminde, partinin denetimi, Ulusal Yürütme Komitesi'be verildi. Başkanı Meksika devlet başkanınca seçilen komite, başkanlık dışında seçimle gelinen bütün önemli görevler için gösterilecek adayları belirleme görevini üstlenmiştir.Görevdeki devlet başkanı, bu göreve kendinden sonra gelecek kişiyi seçer. Ulusal Yürütme Komitesi, eyalet ve federal düzeydeki görevlilerle parti içindeki değişik gruplar arasında görüş birliğini sağlamakla yükümlü kılınmıştır.
Partinin Calles önderliğindeki bir kadro tarafından kurulmuş olması, iktidarın üst düzeydeki siyasi ve askeri yöneticilerden, devlet partisi birimleriyle, asker, köylü ve işçi sektörlerine kaymasına yol açtı. Başkan Lázaro Cárdenas (1934-40), köylü sektörünün gücünü artırdı. Var olan gruplar da bir halk sektörü ile dengelendi. Halk sektörü, küçük tüccarlar, küçük çiftçiler, zanaatçılar, gençler ve kadınlar gibi farklı grupların temsil gücünü artırma işlevini yüklendiyse de, bundan en kârlı çıkanlar devlet memurları oldu.
Sonraki yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]
1940'ların başında, askeri sektör dağıtıldı ve üyeleri halk sektörüne katılmaya özendirildi. 1943'ten bu yana halk sektörü, Temsilciler Meclisi'ndeki üyeliklerin çoğunluğunu kazanmaktaydı. İşçi ve köylü sektörlerinin her biri de 1952'den sonra alt mecliste yaklaşık yüzde 20'lik bir temsil gücü elde etmişti. Federal düzeyde her sektörün kendi örgütü vardı. Örgütler partiye mali destek sağlar, parti örgütü için temsilcilerini seçerler. Parti örgütü, bir iletişim kanalı, siyasi karar merkezleriyle kamuoyu arasında bir aracılık kurumu olarak işlev görürdü.
1970'lerde muhalefet partilerinin Temsilciler Meclisi'nde birkaç sandalye kazanmasıyla, PRI'nın siyasi tekeli ciddi bir rekabetle karşılaştı.PRI çoğunluğu elinde tutmakla birlikte sonraki seçimlerde de sürekli sandalye yitirdi; 500 üyeli Temsilciler Meclisi'ndeki üye sayısı 1988'de 261'e kadar indi.Ama 1991 seçimlerinde bu sayıyı 320'ye çıkardı.1994 ve 1997'deki seçimlerde de inişli çıkışlı oy grafiğine rağmen Temsilciler Meclisi'ndeki üstünlüğünü devam ettirdi.
İktidardan düşüşü & muhalefet yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Temmuz 2000'de yapılan başkanlık seçimlerinde PRI'nin adayı Francisco Labastida, Ulusal Hareket Partisi'nin (PAN) adayı Vicente Fox karşısında yenildi, böylece PRI yaklaşık 70 yıl aradan sonra ve tarihinde ilk kez başkanlık seçimlerini ve iktidarı kaybetti.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş Kopya". 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023.
- ^ José Antonio Aguilar Rivera (31 Ağustos 2016). "Nota sobre el nacionalismo claudicante". Nexos. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2018.
- ^ Laura Rojas (17 Ağustos 2014). "La muerte del nacionalismo revolucionario". Excélsior. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2018.
- ^ Juan Jose de la Cruz Arana (16 Şubat 2012). "Autoridad y Memoria: El Partido Revolucionario Institucional". Distintas Latitudes. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2018.
- ^ Jon Vanden Heuvel, Everette E. Dennis, (Ed.) (1995). Changing Patterns: Latin America's Vital Media: a Report of The Freedom Forum Media Studies Center at Columbia University in the City of New York. s. 20.
- ^ Niko Vorobyov, (Ed.) (2019). Dopeworld: Adventures in Drug Lands. Hachette UK. ISBN 9781317755098. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
... Mexico spent most of the twentieth century governed by the Institutional Revolutionary Party or PRI, a bigtent, catch-all alliance that included everyone ...
- ^ [1] 7 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Temmuz 7, 2010 at the Wayback Machine («La Revolución Salinista»)
- ^ Cidob.org, Mexico. Biografía Carlos Salinas de Gortari:Salinas obtuvo de la XVI Asamblea Nacional del partido, reunida en Aguascalientes en una atmósfera de intenso debate, la inclusión del concepto de liberalismo social en el sustrato ideológico de la sexagenaria formación. (Refiriéndose al PRI).” 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ [2] 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. («Democracía Neoliberal: Privatización, Antisocialismo y Salinato.»)
- ^ Bruhn, Kathleen (2008), Urban Protest in Mexico and Brazil, Cambridge University Press, s. 18, 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Eylül 2018
- ^ Storrs, K. Larry (2005), "Mexico-U.S. Relations", Mexico: Migration, U.S. Economic Issues and Counter Narcotic Efforts, Stanford University Press, s. 56, 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Eylül 2018
- ^ Samuels, David J.; Shugart, Matthew S. (2010), Presidents, Parties, and Prime Ministers: How the Separation of Powers Affects Party Organization and Behavior, Cambridge University Press, s. 141, 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Eylül 2018
- ^ "Full Member Parties". Sosyalist Enternasyonal. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2016.
