Kösemihaloğlu Mehmed Paşa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kösemihaloğlu Mehmed Paşa (ö. 1495) Osmanlı devlet adamı.
Tarihe Mihaloğulları olarak geçen ailenin Anadolu'daki Amasya kolundan Hayreddin Hızır Paşa'nın oğludur.[1]
Faaliyetleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Fatih Sultan Mehmed döneminin etkili beylerinden olan Mehmed Paşa,Semendire Sancakbeyliğin ardından 1482'de Rumeli Beylerbeylğine getirildi.1483'te Vezirliğe tayin edilen Mehmed Paşa, 1485'te Şehzade Ahmed'in lalalığına getirildi.[2]
1486'da Adana'ya saldıran memlük emirlerinin üzerine yürüdü.
XVI. yüzyıla ait Osmanlı kroniği;
“Sultan Bayezid emriyle Anatolı Beğlerbeğisi Hersek-oğlu Ahmed Beğ cümle Anatolı çerisiyle ve Rum çerisin bile koşup ve Rum Beğlerbeğisi Hızır Beğ-oğlu Muhammed Beğ bile varup Adana sınurında Özbek ve Temrez Beğ ile buluşup azim ceng ve kıtâl olup Özbek bunları girü gâfil eyleyüp üzerlerine hücum idüp Anatolı leşkeri münhezim olup Hersek-oğlunı tutup ve nice beğler belürsiz oldu” [Anonim Osmanlı Kroniği 2000: 132].
Amasya valiliğide yapan Mehmed Paşa 1487'de Mısır harbine katıldı. Şehzade Bayezid'in emriyle Torul'u (Gümüşhane) Osmanlı topraklarına katarak bölgede ticaret için güvenliği sağlamıştır.[3]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Devlet işlerinde son derece yetenekli olan ve hayırseverliği ile tanınan Mehmed Paşa 1495'te ölmüştür.
Amasya'da cami, medrese, imarethane ve tekkeden müteşekklil külliye, Tosya'da bedesten,İstinye'de medrese, hankâh ve imarethane yaptırmıştır.[4][5][6][7]
Geleneği[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıldırm Bayezid'ın isteği üzerine Amasya'ya yerleşen Abdullah Mihal Gazi'nin oğlu Ali Bey'in ahvadından Kösemihaloğlu Mehmed Paşa'nın soyu Kurtoğulları, Sivas Evkaf Müdürlüğündeki 896 H. 1430 M. tarihli vakfiyedeki kayıtlara göre günümüzde Amasya ve Samsun'da devam etmektedir.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Sicill-i Osmani - https://archive.org/stream/sicill-i.osmani_01/Sicill-i.Osmani_04#page/n29/mode/2up
- ^ Mustafa Çağhan KESKİN ː II. BAYEZİD DÖNEMİ AMASYA ÇEVRESİNDE YEREL BİR BANİ: HIZIR PAŞA OĞLU MEHMED PAŞAhttp://www.journals.istanbul.edu.tr/iuarts/article/viewFile/5000178699/pdf_57 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ İbn-i Kemal - Osmanlı Tarihi
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ http://tayyibgokbilgin.info/wp-content/uploads/2012/05/Article-112.pdf 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 10- Yaşar GÖKÇEK : Kösemihaloğulları (İ.Ü. Ed. Fak. Mezuniyet Tezi 1950)