Jet Li
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jet Li | |
|---|---|
 Jet Li Korkusuz (film)'inin Premier'inde | |
| Doğum | 26 Nisan 1963 Pekin, Çin |
| Meslek | Aktör Dövüş sanatları oyuncusu Film yapımcısı |
| Etkin yıllar | 1982-Günümüze |
| Evlilik | Huang Qiuyan (1987–1990) Nina Li Chi (1999–) |
| Resmî site | www.jetli.com |
Jet Li (gerçek ismi: Li Lian-jie; d. 26 Nisan 1963, Pekin), dövüş sanatları oyuncusu, aktör, Wushu şampiyonu ve uluslararası film yıldızı. Tsui Hark'ın yönettiği Once Upon a Time in China (1991) filminde gerçek hayat halk kahramanı ve en büyük Kung Fu ustası Wong Fei Hung rolü ile ünlendi.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İki yaşındayken babası öldü. Li'ye göre, bir kez, bir çocuk olarak, Çin Ulusal Wushu Takımı ile ABD'de Başkan Richard Nixon ile görüşme gerçekleştirmek için gittiğinde, Nixon tarafından kişisel koruması olması istendi. Li "Ben herhangi bir birey korumak istemiyorum. Büyüyünce, bir milyar Çinli vatandaşı savunmak istiyorum!" diye yanıtlamıştır.
Li, wushu, özellikle Changquan (Kuzey Longfist Stil) ve Fanziquan (yumruk Tumbling) çeşitli stilleri ustasıdır. Ayrıca Baguazhang (Sekiz trigram palmiye), Taijiquan (Yüksek nihai yumruk), Xingyiquan (Şekil niyet yumruk), Zuiquan (Sarhoş yumruk), Yingzhaoquan (Kartal pençe yumruk) ve Tanglangquan (peygamber devesi yumruğu) dahil olmak üzere diğer sanatların eğitimini almıştır. Eğitimi sadece Kuzey Shaolin Stillerine odaklıydı.
Bir tanıtım şirketi, gerçek adının telaffuzunun çok zor olduğunu düşündüğü için 1982'de ekran adını satın almıştır.
Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]
- Jet Li 9 yaşında Beijing Wushu Akademisinde girdi (Wushu Çin'in milli sporu) ve 16 yaşına kadar 5 altın madalya kazandı. 20 yaşına geldiğinde ilk oyunculuk deneyimi olan Shao Lin Si (Shaolin Tapınağı) ile sinema dünyasına girdi. Bu filmin çekildiği yıllar Çin'de Kung Fu fırtınasının estiği 1980'li yıllardı.1990'ların başında Kung fu fırtınasının en büyük yıldızlarından biri oldu.
- 11 yaşında Çin Ulusal Şampiyonasında akrobatik askeri sanat Wushu dalında şampiyon oldu ve ödül olarak Washington'a seyahat kazanarak ABD Başkanı Richard Nixon'la tanışma olanağı buldu
- Günde 4 saatlik özel İngilizce dersleri aldı.
- Aynı zamanda Singapur vatandaşıdır.
- Bir keresinde şöyle demişti: Bana vurabilirsiniz ama sakın saçıma dokunmayın, dokunursanız sizi öldürürüm.
Yaşam ve dövüş sanatları hakkında görüş[değiştir | kaynağı değiştir]
Jet Li Bir Budist olarak günlük yaşamın zorluklarını dini felsefelerin yardımı ile aşılabilir olduğuna inanmaktadır. Şöhretin kontrolde bir önemi olmadığını düşünüyor, bu nedenle bunu umursamıyor.
Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Jet Li, Tibet Budizminin bir uygulayıcısıdır. 1987 yılında, ilk evliliğini yaptı fakat 1990 yılında boşandı. 1999 yılından beri Nina Li Chi (doğum adı Li Zhi), adlı Şanghay doğumlu oyuncu ile evlidir. Jane (2000 doğumlu) ve Jada (2002 doğumlu) isimli iki kızı vardır.
Jet Li, 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi sırasında Maldivler'deydi. Felaket sırasında öldüğü bildirilse de, sadece ayağından sakatlanmıştır.
2009 yılında, daha önce ABD vatandaşlığı olan Li, Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığından feragat etti.[1] Singapurlu yetkililer başlangıçta herhangi bir onay vermemesine rağmen Singapur vatandaşlığı almış olduğu düşünülüyordu.[2] 28 Temmuz 2009 tarihinde, One Vakfı (Jet Li Hayır fonu) başkanı Jet Li'nin gerçekten Singapur vatandaşı olduğunu açıkladı. Li'nin iki kızının eğitim sistemi için Singapuru seçtiği söylenmiştir.
Li, 2009 yılında, "Wuji" adlı kendi fitness programını başlattı. Program, dövüş sanatları, Yoga ve Pilates unsurlarından oluşmakla birlikte; Adidas bunun için "JL" baş harflerini taşıyan özel bir giyim mağazası zinciri başlatmıştır.
Li, 2013'te Hipertiroidi geçirdiğini ve bu sorunla son üç yıldır bu sorunla uğraştığını açıkladı. Kalp atış hızı istirahatte 130 ~ 140'ı bulabildiğinden, Li kalp atış hızını kontrol etmek için ilaç kullanıyor ve herhangi bir egzersiz yapmaması tavsiye edildi.[3][4] 2016 yılında, hastalığından kurtulduğunu ve daha az film teklifi kabul etmesinin, sağlık koşulları nedeniyle değil, hayır işlerinden dolayı olduğunu belirtti.[5]
Jet Li, boş zamanlarında kitap okumak ve Meditasyon, bisiklete binmek, Badminton, Masa tenisi ve Voleybol oynamayı seviyor. Nadiren Tibet boncuğu toplamaktadır. Boş zamanlarında hiç sıkılmadığını söylemektedir.[6][7]
Hayata ve dövüş sanatlarına bakışı[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir Budist olarak Li, günlük yaşamdaki güçlüklerin dini felsefelerin de yardımıyla üstesinden gelinebileceğine inanmaktadır.[8] Şöhretin kontrol edebileceği bir şey olmadığını düşünüyor; bu nedenle, bunu umursamıyor.[9]
Jet Li şöyle demiştir: Asla kendime dünyadaki en iyi dövüşçü olduğumu söylemedim. Biri dövüş sanatlarını yalnızca sokakta kavga etmeyi, zorbalık ve başkalarını korkutmak için kullanmayı öğrenirse - o zaman bence bu gerçek bir dövüş sanatçısı olarak kabul edilemez.[10]
Li'ye göre, dünyaya anlatmak istediği her şey filmlerinin üçünde bulunabilir: Kahraman filmindeki mesajı, bir insanın çektiği acının bir ulusun çektiği acı kadar önemli olamayacağı; Unleashed filminde, şiddetin asla bir çözüm olmadığını gösteriyor; ve Fearless filminde de, bir insanın en büyük düşmanın kendisinin olduğunu söyler. Li, en büyük silahın bir gülümseme ve en büyük gücün sevgi olduğunu düşünüyor.[11]
Wushu hakkında, dövüş sanatlarının özünün güç ya da hız değil içsel bir uyum olduğuna inandığını ve bugünkü Wushu şampiyonasının bir dövüş sanatçısı olmanın özünden çok daha fazla önem verdiğini üzücü bir gelişme olarak gördüğünü söyledi. Wushu'nun şimdi bireysellikten yoksun olduğuna ve rakiplerin makineler gibi hareket ettiğine inanıyor, oysa görüşlerine göre Wushu en hızlı sporcunun kazandığı bir yarış olarak değerlendirilmemelidir. Wushu'yu, sanatçıların kendine özgü bir tarza sahip olduğu bir sanat biçimi olarak görmek istiyor. Li, dövüş sanatçılarına sınırlamalar getiren yeni rekabet kurallarını da suçlamaktadır.[12]
Li, Wushu'nun öncelikle kendini savunma için olmadığına ve kahramanı oynamaya çalışmak yerine insanların çatışmaların yerine barışçıl çözümleri düşünmesi ve gerektiğinde polisi çağırmaları gerektiğine inanıyor.
Ayrıca, dövüş sanatları yeteneklerini hiçbir zaman gerçek bir kavgada kullanmak zorunda kalmadığını ve bunu da istemediğini belirtti.
Ödüllerinden bazıları[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1974: Genç Ulusal Spor Yarışması - Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
- 1975: Genç Ulusal Spor Yarışması - Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
- 1976: Genç Ulusal Spor Yarışması - Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
- 1977: Genç Ulusal Spor Yarışması - Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
- 1978: Genç Ulusal Spor Yarışması - Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
- 1979: Genç Ulusal Spor Yarışması - Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
Beijing Spor Akademisi, Beijing, Çin, Askeri Sanatlar
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Film | Çince Başlığı | Rolü | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| 1982 | Shaolin Temple | 少林寺 | "Jueh Yuan" | |
| 1983 | Kids From Shaolin | 少林小子 | "San Lung" | |
| 1986 | Born to Defend | 中華英雄 | "Jet" Director | Jet Li'nin ilk yönetmenlik denemesi aka Born to Defend (Avustralya) aka Born to Defense (ABD) |
| Martial Arts of Shaolin | 南北少林 | "Zhi Ming" | aka Shaolin Temple 3: Martial Arts of Shaolin | |
| 1989 | Dragon Fight | 龍在天涯 | "Jimmy Lee" | |
| The Master | 龍行天下 | "Jet" | ||
| 1991 | Once Upon a Time in China | 黃飛鴻 | "Wong Fei Hung" | |
| 1992 | Once Upon a Time in China II | 黃飛鴻之二男兒當自强 | "Wong Fei Hung" | |
| Swordsman II | 笑傲江湖之東方不敗 | "Ling Wu Chung" | aka The Legend of the Swordsman (ABD) | |
| 1993 | Tai Chi Master | 太極張三豐 | "Zhang Sanfeng" Yapımcı | aka Twin Warriors (ABD) |
| Fong Sai Yuk | 方世玉 | "Fong Sai Yuk" Yapımcı | aka The Legend | |
| Fong Sai Yuk II | 方世玉續集 | "Fong Sai Yuk" Yapımcı | aka The Legend II | |
| Kung Fu Cult Master | 倚天屠龍記之魔教教主 | "Cheung Mo-Kei" Yapımcı | aka The Evil Cult (USA) aka Lord of the Wu Tang aka Kung Fu Master | |
| Last Hero in China | 黃飛鴻之鐵雞斗蜈蚣 | "Wong Fei Hung" Yapımcı | aka Claws of Steel aka Ölümcül Çin Kahramanı | |
| Once Upon a Time in China III | 黃飛鴻之三：獅王争霸 | "Wong Fei Hung" | aka The Invincible Shaolin | |
| 1994 | The Bodyguard from Beijing | 中南海保鑣 | "Allan Hui Ching Yeung" / "John Chang" Yapımcı | aka Savunucu aka Zhong Nan Hai bao biao |
| Fist of Legend | 精武英雄 | "Chen Jun" Yapımcı | ||
| The New Legend of Shaolin | 洪熙官之少林五祖 | "Hung Hei-Kwun" Yapımcı | aka Kızıl Ejder Efsanesi | |
| 1995 | High Risk | 鼠胆龍威 | "Kit Li" | aka Erime |
| My Father Is a Hero | 給爸爸的信 | ""Kung Wei" | aka The Enforcer aka Babaya mektup | |
| 1996 | Black Mask | 黑俠 | "Michael" / "Simon" / "Tsui Chik" / "Kara Maske" | sürümü 1999'da ABD'de |
| Dr. Wai in "The Scripture with No Words" | 冒險王 | "Chow Si Kit" | aka Macera Kral aka Hayır Kelimeleri ile Kutsal | |
| 1997 | Once Upon a Time in China and America | 黃飛鴻之西域雄獅 | "Wong Fei Hung" | aka Once Upon A Time In China IV |
| 1998 | Hitman | 殺手之王 | "Fu" | aka The Hitman aka The Kiralık Katil |
| Lethal Weapon 4 | 致命武器4 | "Wah Sing Ku" | ||
| 2000 | Romeo Must Die | 致命羅密歐 | "Han Sing" | |
| 2001 | The One | 最後一強 | "Gabe Law" / "Gabriel Yulaw" / "Lawless" | |
| Kiss of the Dragon | 龍之吻 | "Liu Jian" Yapımcı | ||
| 2002 | Kahraman | 英雄 | "İsimsiz" | sürümü 2004'te ABD'de |
| 2003 | Cradle 2 the Grave | 同盜一擊 | "Su" | |
| 2005 | Unleashed | 不死狗 | "Danny" Yapımcı | aka Danny the Dog |
| 2006 | Fearless | 霍元甲 | "Huo Yuanjia" Yapımcı sunucu | aka Bir Dövüşçü Efsanesi(Hong Kong) |
| 2007 | The Warlords | 投名狀 | "Pang Qing Yun" | |
| Suikastçı | 玩命對戰 | "Rogue" aka "Victor Shaw" | aka Rogue Katil veya Rogue | |
| 2008 | The Forbidden Kingdom | 功夫之王 | "Sun Wukong Maymun Kral" / "Sessiz Keşiş" | |
| The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor | 盜墓迷城3 | "Emperor Han" | ||
| 2009 | The Founding of a Republic | 建國大業 | "Chen Shaokuan" | aka Jian Guo Da Ye (lit. Çin'in Vakfının Büyük Nedeni) aka Ulusun Kuruluşu aka Ulus Binası Yüce Tutkular |
| 2010 | Ocean Heaven | 海洋天堂 | "Sam Wong" | |
| The Expendables | 浴血任務 | "Yin Yang" | ||
| 2011 | The Sorcerer and the White Snake | 白蛇傳說之法海 | "Rahip Fahai" | |
| Flying Swords of Dragon Gate | 龍門飛甲 | "Chow Wai On" | ||
| 2012 | The Expendables 2 | 浴血任務2 | "Yin Yang" | Jason Statham ile 4. kez oynuyor |
| 2013 | Badges of Fury | 不二神探 | "Huang Feihong" | Çin'de Haziran ayında bekleyen sürümü 2013 |
| 2014 | The Expendables 3 | 浴血任務3 | "Yin Yang" | Jason Statham ile 5. kez, ve ayrıca Cehennem Silahı 4 filminden beri ikinci kez Mel Gibson ile beraber oynuyor |
| 2015 | Fengshen Bang | 封神榜 | Filming[13] |
Belgeseller[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Belgesel başlığı | Çince başlığı | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1983 | This is Kung Fu | 中華武術 | biyografik rolü |
| 1988 | Dragons of the Orient | 東方巨龍 | biyografik rolü |
| Abbot Hai Teng | 少林海燈大師 | Biographic role | |
| 1992 | Lucky Way | 大八掛 | |
| 1994 | Shaolin Kung Fu | 少林真功夫 |
Video oyunu[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Oyun başlığı | Rolü | Notlar |
|---|---|---|---|
| 2004 | Jet Li: Rise to Honor | "Kit Yun" (voice, motion-capture actor) | released 2004 in US |
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Jet Li ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Jet Li
- Jet Li Resmi Websitesi
- Jet Li's Foundation: The One Foundation Project19 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jet Li Biography (HKCinema)[ölü/kırık bağlantı]
- Jet Li Biyografisi (HKFilm)12 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jet Li'nin Resmi İngiltere Sitesi - Articles
- Jet Li discusses The One Foundation
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Internal Revenue Service (30 April 2009). "Quarterly Publication of Individuals, Who Have Chosen To Expatriate, as Required by Section 6039G". Federal Register. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.
- ^ "Chinese star Jet Li 'takes Singapore citizenship'". Channelnewsasia.com. 17 June 2009. 9 October 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 October 2010.
- ^ "Jet Li reveals recent weight gain is due to overactive thyroid". Mail Online. 4 April 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 March 2014.
- ^ "李连杰淘宝买中式大褂自曝患上甲亢身体发福". news.163.com. 7 April 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 March 2014.
- ^ "Jet Li rubbishes reports that he is in ill health". The Straits Times. 27 July 2016. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 July 2017.
- ^ Li, Jet. "How did you start collecting beads?". Questions. jetli.com. 13 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ Li, Jet. "What do you do to handle boredom or every-day monotony? Do you have hobies?". Questions. Jetli.com. 13 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ Li, Jet. "Are you really strong in real life?". jetli.com. 13 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ Li, Jet. "What do you think about fame?". Questions. Jetli.com. 13 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ Li, Jet. "Have you ever had a fight in real life?". Questions. jetli.com. 7 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ "The Liberation of Jet Li". Time Magazine. 2 Aralık 2008. 26 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ Li, Jet. "Wushu, Past and Present". Essays. jetli.com. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2016.
- ^ "Angelababy Joins Huang Xiaoming in Cast of "Feng Shen Bang"". 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2015.
