Irak İntifadası (1952)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Irak İntifadası (Arapça: انتفاضة العراق) iktidardaki Haşimi monarşisine ve 1948'de imzalanan İngiliz-Irak Antlaşması'na karşı ulusal çapta gerçekleşen bir dizi grev ve şiddetli protestoya verilen isimdir. Mısır Devrimi'nden ve İran Başbakanı Muhammed Musaddık'ın petrolü millileştirme hareketinden ilham alan devrimciler, II. Faysal'ı tahttan indirmek, devleti bir cumhuriyete dönüştürmek ve Irak'ın Britanya'dan tam bağımsızlığını elde etmek istiyorlardı.[1]
Basra'daki liman işçileri 23 Ağustos 1952'de greve gitti. Irak Eczacılık Fakültesi öğrencileri de 26 Ekim'de gösterilere başladı. Irak Komünist Partisi, karışıklıklarda öncü rol oynadı.[2] Protestocular monarşiye kesinlikle karşı olmalarına rağmen, ulusal birliğin ve Irak'ın bağımsızlığının sembolü olan orduya olumlu yaklaşıyorlardı.[3] Faysal'ın amcası ve naip olan Abdülilah, 23 Kasım'da Mustafa Mahmud el-Umari'nin yerine General Nureddin Mahmud'u göreve getirdi ancak protestoculara hiçbir taviz vermedi. Protestocular Mahmud'un yerine Kamil el-Çadırcı'nın göreve getirilmesini talep etti.[4] Mahmud sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı uygulayarak, siyasi partileri ve gazeteleri kapatarak ve önde gelen protestocuları gözaltına alarak baskıya devam etti.[1] 1953'te Mahmud'un yerine sivil politikacı Cemil el-Midfai seçildi. Mayıs ayında II. Faysal yetişkin olarak yönetimi eline aldı. 1958'de Ordu subayları bir darbeyle monarşiyi devirdi ve kraliyet ailesini öldürdü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b James DeFronzo (2009). The Iraq War: Origins and Consequences. Westview Press. s. 37. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "a" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Bassam Yousif (2013). Human Development in Iraq: 1950-1990. Routledge. s. 27.
- ^ Ibrahim Al-Marashi and Sammy Salama (2008). Iraq's Armed Forces: An Analytical History. Routledge. s. 69.
- ^ Beth K. Dougherty and Edmund A. Ghareeb (2013). Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press. s. 140.