Hüsameddin Çoban
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Hüsameddin Çoban Bey | |
|---|---|
| 1. Çobanoğulları Beyi | |
| Görev süresi 1211 - (?) | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu. |
| Yerine gelen | Alp Yürek |
Hüsamettin Çoban, Türkiye Selçuklu Devleti'nin önde gelen beylerinden olup Çobanoğulları Beyliğinin kurucusudur. 13. yüzyılda yaşamıştır. Melîk'ül-ümera unvanıyla anılmaktadır.[1]
Soyu[değiştir | kaynağı değiştir]
Kayı boyuna mensup olduğu, Selçuklu Emîrlerinden Karatekin'in soyundan geldiği kaynaklarda rivayet edilmektedir.[2]
Hükümdarlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Beyliğin ne zaman kurulduğu bilinmese de, Hüsameddin Çoban Bey 1211 yılına ait kaynaklarda Kastamonu Beyi olarak gözükmektedir. II. Kılıç Arslan (1156-1192) döneminde bey olduğu sanılmaktadır.[3]
I. İzzeddin Keykavus Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Hüsameddin Çoban, Anadolu Selçuklu Devletinin önde gelen beylerindendi. Öyle ki I. İzzeddin Keykavus ile kardeşi I. Alaeddin Keykubad arasındaki taht kavgasından sonra yapılan barış esnasında (1212) orada Hüsameddin Çoban da bulunmaktaydı.[4] Hüsameddin Çobanın I. İzzettin Keykavus'un saltanatı döneminde Bizans'a karşı akınlar düzenlediği, bu akınlar sonucunda büyük ganimetler elde etiği bilinmektedir.[2]
I. Aleddin Keykubad Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Hüsameddin Çoban, I. İzzeddin Keykâvus'un ölümünden sonra tahta geçen I. Alâeddin Keykubad'ın Konya'daki cülus törenine katılmış, birçok değerli hediye getirerek bağlılığını kendisine arz etmiştir.[4] 1223 yılında, Suğdak liman kenti Rumların eline geçti. Bunun üzerine I. Alâeddin Keykubad, Suğdak'a bir sefer kararı aldı. Suğdak Seferi için Hüsameddin Çoban Beyi görevlendirdi.[5] Sefer sonucunda Hüsameddin Çoban Bey, Suğdak'ı teslim aldı. Bu kente bir camii yaptırıp müezzin, imam ve kadı atadı; ayrıca Kıpçak Hanı ve Rus Knezlerini kendisine tabi kıldı.[2] Daha sonra elde ettiği ganimetlerle Kastamonu'ya geri döndü.
Hüsameddin Çoban Beyin Suğdak Seferinden sonraki hayatı hakkında elimizde bilgi bulunmamaktadır. Yalnız bir dönem Ertuğrul Gazi, Gündüz Alp ve Gök Alp'in I. Alâeddin Keykubad tarafından Hüsameddin Çoban Beye tabi kılındıkları bilinmektedir.[6]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 36.
- ^ a b c Taneri, Aydın. "Hüsâmeddin Çoban". TDV İslâm Ansiklopedisi. 18. (1998 bas.). Türkiye Diyanet Vakfı. s. 513. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ Yücel, Yaşar. "Çobanoğulları". TDV İslâm Ansiklopedisi. 8. (1993 bas.). Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 354-355. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ a b Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 37.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 38.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 39.
Genel[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yücel, Yaşar (1980). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Çandar-Oğulları Beyliği, Melikü’l-Ebsar’a göre Anadolu beylikleri (1988 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 9789751600806. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.