Gül Baba
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gül Baba (d.?- ö.1541); Osmanlı dönemi Bektaşi dervişidir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Hayatının ilk yılları hakkında yeterli bilgi yoktur. Anadolu ve Balkanlar'da çok sayıda Gül Baba isimli kişiler olduğundan bazı kaynaklarda birbirleriyle karıştırılabilmektedir. Bu nedenle hayatıyla ilgili çeşitli rivayetlere rastlanılmaktadır.
Evliya Çelebi Seyahatnamelerinde Gül Baba'nın Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminde Merzifon'dan Budapeşte'ye geldiği belirtmektedir.[1]
Bazı kaynaklarda II. Mehmed döneminden başlayarak Kanuni dönemine kadar olan süreçte Osmanlı fetihlerinde rol oynadığı belirtilmektedir.[2] Bazı kaynaklarda da, Senirkent ilçesine bağlı Uluğbey köyünde türbesi bulunan Veli Baba'nın (“Kutbü’l-ârifîn Yalınkılıçoğlu Veliyyüddin Gâzî) oğlu olan ve Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki Nemçe (Avusturya) Seferinde ölen Seyyid Cafer ile aynı kişi olduğu belirtilmektedir.[3] Evliya Çelebi'ye göre Budin Kuşatması (1541) sırasında ölen Gül Baba için şehrin alınmasından sonra Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin kıldırdığı ve Kanuni'nin de yer aldığı 200.000 kişilik kalabalığın yer aldığı cenaze töreninden sonra Budapeşte'de gömülmüştür. Bununla birlikte türbesinde bulunan levhada, Fethiye Camisinde (Matthias Kilisesi) cemaatle namaz kılarken öldüğü belirtilmektedir. Gül Baba'nın Misâlî mahlasıyla eserler yazdığı yönünde görüşler doğrulanamamaktadır.[4]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Miftah'ül Gayb (şiir ve düzyazılar)
- Güldeste (şiir ve düzyazılar)
Bazı etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Danimarkalı Andersen tarafından 1841 yılında Gül Baba'nın efsanevî hayatı kaleme alınır.
- Macar komponist ve besteci Jenő Huszka [ˈjɛnøː ˈhuskɒ] 1905 yılında Budapeşte'de Gül Baba senfoni opera eseri yaratıyor.
- Macaristan'da 2006 yılında Türkler tarafından Gül Baba vakfı kuruluyor.
- Macar Ressam Franz Eisenhut tarafından 1886 yılında Gül Baba adlı eserini ortaya koymuştur.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Gül Baba ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Eyice, Semavi (1996). "Gül Baba tekkesi ve Türbesi". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 14. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 228-230. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
- ^ M Th Houtsma et al. (Hrsg.): E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Brill, 1987, ISBN 90-04-09796-1, S. 181 [1] 5 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Yılmaz, Mehmet Emin (2021). "Budapeşte'deki Gül Baba Türbesi'nin Onarımları (1884-1915)". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 99. DergiPark. ss. 12-13. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
- ^ Kaçalin, Mustafa S. (1996). "Gülbaba". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 14. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 227-228. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
 | ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Gül Baba Budapeşte Türbesindeki büyük çeşme -
Gül Baba Budapeşte Türbesindeki küçük çeşme -
Gül Baba Budapeşte Türbesindeki korucu galleri -
Gül Baba Budapeşte Türbesi -
Gül Baba Budapeşte Türbesi -
Gül Baba'nın Budapeşte Türbesindeki heykeli -
-
Macar Ressam Franz Eisenhut tarafından 1886 yılında yapılan Gül Baba Tablosu -
Gül Baba Türbesi'nin giriş kapısındaki plakette, Gül Baba hakkındaki yazı
| Kavramlar |  | |
|---|---|---|
| Uygulamalar | ||
| Tasavvuf tarikât listesi | ||
