Fatmaören Höyüğü
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Fatmaören Höyüğü |
| il: | Çorum |
| İlçe: | Sungurlu |
| Köy: | Yörüklü |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Tarım[1] |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Fatmaören Höyüğü, Çorum'un Sungurlu İlçe'sinin Yörüklü beldesinin 500 metre batı kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Hüseyindede Höyüğü'ne kuş uçuşu 2,5 km. mesafededir.[2] Höyük üç doğal yükselti üzerinde oluşmuştur.[3] En yüksek noktasında tarla seviyesinden 25 metre yüksekliktedir.[1] Fatmaören Tepesi olarak bilinen bu üç yükselti, çevrenin kurak ve çorak olmasına karşın sulak bir bölgede, adeta bir vaha görünümündedir.[3] Boyalı Höyük, Hüseyindede Höyüğü ve Fatmaören, MÖ III. binyılda Hitit Kültürü'nün çekirdek bölgesi olarak görülmektedir.[4]
Kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Höyük, 1999 yılında, Hüseyindede Höyüğü'ndeki kazıların üçüncü sezonunda, bu kazıları yürüten ekip tarafından bölgede yapılan yüzey araştırmalarında saptanmıştır.[1][5] Höyükteki kazılara 2003 yılında[1] Çorum Müzesi adına[6] Doç. Dr. Tunç Sipahi başkanlığında, Türk Tarih Kurumu'nun maddi desteğiyle başlanmıştır.[3][7]
Tabakalanma[değiştir | kaynağı değiştir]
Yerleşmede esas olarak Eski Hitit Çağı'na tarihlenen mimari buluntular ortaya çıkarılmıştır. Tarımsal faaliyetler ve şiddetli erozyonun tüm yapıları yok ettiği ileri sürülmektedir.[8] Ele geçen az sayıdaki çanak çömlek parçalarından MÖ I. binyıla ve Klasik Dönemlere tarihlenen yerleşmeler olduğu anlaşılmaktadır. Fakat ele geçen çanak çömleğin büyük kısmı Eski Hitit Dönemi'ne aittir. Erken Tunç Çağı'na ait çanak çömlek de az sayıda bulunmuştur. Yüzey toplamalarından ve sondaj çalışmalarından üç yükseltiden oluşan höyükte farklı dönemlerde, farklı kesimlerde, farklı uygarlıkların yerleştiği anlaşılmaktadır.[8]
Buluntular[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk kazı sezonu olan 2004 yılı kazılarında, yer yer ana kaya üzerine oturtulmuş büyük bir yapı kompleksiyle ilişkili dikdörtgen planlı iki odaya ulaşılmıştır. D açmasında saptanan bu yapıya kazı başkanınca "D" yapısı adı verilmiştir.[9] Ana kayayı oluşturan kayalar bazı yerlerde kesilerek taş bir taban haline getirilmiş, çıkartılan taşlar ise yapıda kullanılmıştır. Temellerde büyük taşlar döşenmiş, duvarlar ise kenarlarda dikdörtgen taşlar, iç kısımlarda daha küçük taşlar kullanılmıştır.[3] Ortaya çıkarılan odalardan biri dıştan dışa 25,5 x 7,5 metre boyutlarında olup duvarlar bir metre kalınlıktadır. Diğer odanın tam planına ulaşılamamakla birlikte aynı ölçülerde olduğu düşünülmektedir. Odalarda, iki oda arasındaki taş döşeli alandaki ve ortaya çıkarılan ocak yerindeki çanak çömlek buluntuları yapıların Eski Hitit Dönemi'ne tarihlendirilmesine kesinlik kazandırmıştır.[10]
Kazılarda ortaya çıkarılan mimari kalıntılar uzun bir yapı ile birkaç taş kaplı alandır. Ayrıca günlük kullanıma ilişkin çanak çömlek buluntuları ele geçmiştir. Bu buluntulara dayanılarak yerleşim dışı bir kutsal alan yanında konutların da bulunduğu ileri sürülmektedir.[11]
Tahribat durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Höyüğü oluşturan üç yükseltinin her yerinde tarım yapılmaktadır. Bu tarımsal faaliyetler sırasında mimari kalıntılardan sökülen taşlar, tarla sınırlarının belirlenmesinde kullanılmış, bulunan çanak çömlekler kırılarak etrafa dağıtılmıştır.[1]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e 26. Kazı Sonuçları Toplantısı (2004) Cilt 2, Sh.: 272
- ^ 18. Araştırma Sonuçları Toplantısı (2000) Cilt 2, Sh.: 102
- ^ a b c d 27. Kazı Sonuçları Toplantısı (2005) Cilt 1, Sh.:445
- ^ "Türk Tarih Kurumu". 12 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012.
- ^ "TTK. Hüseyindede Eski Hitit Kült Merkezi". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012.
- ^ "Çorum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012.
- ^ "TTK tarafından maddi destek verilen kazılar". 9 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012.
- ^ a b 27. Kazı Sonuçları Toplantısı (2005) Cilt 1, Sh.:447
- ^ 26. Kazı Sonuçları Toplantısı (2004) Cilt 2, Sh.: 273
- ^ 27. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 445-446
- ^ "Currnet Archaeology In Turkey". 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012.