Fötr

Fötr, yumuşak bir sipere ve girintili bir üst kısma sahip şapka.^[1][2] Fransızca keçe anlamına gelen feutre sözcüğünden alıntıdır. Tipik olarak tepeden aşağı doğru uzanarak kıvrılan bir sipere ve her iki taraftan da bastırılarak oluşturulan bir üst girintiye sahiptir.^[3] Standart taç yüksekliği 4,5 inçtir (11 cm). Fötr terimi, ilk defa 1891 gibi erken bir tarihte kullanıldı. Zamanla popülaritesi arttı ve sonunda benzer görünümlü şapka homburgu [en] gölgede bıraktı.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Fötr sözcüğü Victorien Sardou'nun bir 1882 yılı oyununun başlığından gelir. Prenses Fédora, oyunun baş kahramanı, oyunda fötre çok benzer bir şapka takmıştır. 20. yüzyılın başlarında fötr, şıklığı, takanın başını rüzgardan ve hava şartlarından koruması ve kullanılmadığı zaman katlanabilmesi gerçeğiyle şehirlerde popüler hale gelmişti. Şapka, genelde yasak bölge gangsterleri ve onları adalete teslim etmeye çalışan dedektiflerle özdeşleştirilmişti. Fötrün popülerleşmesi çok sayıda farklı stilin ortaya çıkmasını sağladı. Fötr şapkalar neredeyse akla gelebilen tüm renklerde bulunabilmekte, ancak siyah, gri ve taba/kahve en popüler olanlardır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde fötr şapkalar takım elbisenin ve resmî giyimin vazgeçilmezi kabul edilmişti. Çoğu erkek, fötr şapkası olmadan dışarı çıkmıyordu. 1940 yılı Hollywood filmlerinde, karakterler genellikle fötr şapka takıyorlardı; özellikle gangsterleri, özel dedektifleri veya diğer "sert adam"ları canlandırırlarken. Kostümün bir başka parçası da trençkotlardı; buna unutulmaz bir örnek olarak Humphrey Bogart'ın Casablanca veya Malta Şahini filmlerindeki karakteri verilebilir. Ayrıca Fötr şapka, Indiana Jones karakteriyle de oldukça tanınır hale geldi. Şapka, kara film karakterleriyle de ayrılmaz bir bütün olmuştu.

Melon şapka gibi fötr de 1950 sonları ve 1960 başlarında popülaritesini yitirdi. Daha rahat giyimiyle bilinen batı yakasında şapkanın beğeni kaybetmesi bu tarihten de önce oldu. 1950 başlarında klapa ve kravatların incelmesi, küçük siperli şapkalara geçişle sonlandı ve bu fötr şapkanın er geç gerekli olmayan bir parça olarak görülmesine yol açtı. 1980 ve 90'larda Michael Jackson tarafından tekrar, sık şekilde kullanılmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Wikimedia Commons'ta Fedoras ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Giysi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.