Eriş Akman

Eriş Akman (d. 17 Aralık 1947, Çanakkale), Türk senarist, yönetmen, yapımcı ve oyuncu.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Orta öğrenimini Kadıköy Maarif Koleji'nde tamamlayan sanatçı, yüksek öğrenimi için İngiltere'ye giderek Mountview Academy of Dramatic Arts'dan mezun oldu. Okul sonrası İngiltere'de bir süre kalarak tiyatroya başladı. İngiltere’de zamanın en büyük TV draması yapım şirketlerinden biri olan, Lord Lew Grade’i kurdu, ATV’nin kendi bünyesinde yönetmen yetiştirmek üzere açtığı, 9 aylık televizyon yönetmenliği ve programcılığı kursuna katıldı.

1970 yılında, baş rolünü Farley Granger'ın üstlendiği, " La Rossa " filmi ile sinema oyunculuğuna başladı

İngiltere’nin ardından Türkiye'ye döndü ve Yılmaz Güney ile tanışıp kendisiyle beraber birkaç filmde rol alarak Türk sinemasına adım attı. Yılmaz Güney'in yönettiği " Umutsuzlar " filminde koreograf ve oyuncu, “Güllü” ve “Sahtekar " gibi filmlerde oyuncu olarak çalıştı. 1973 yılında Ertem Eğilmez, kendisini Arzu Film'e transfer etti ve yönetmenliğini Orhan Aksoy'un yaptığı 1976 yapımı Aile Şerefi filminde sergilediği performansla dönemin en çok konuşulan isimlerden biri oldu ve bu filmdeki “Oktay” rolüyle, Yeni Delhi Film Festivali'nde Özel Jüri Ödülüne layık bulundu. Bu filmle ilgili önemli bir anı da, Orhan Aksoy'un Oktay rolü için kendisini düşünmediği ancak Ertem Eğilmez'in bu rolü çok güvendiği Eriş Akman'ın oynaması konusunda Orhan Aksoy'a baskı yaptığıydı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kendisine ilk ödülünü de kazandıran Aile Şerefi'nin ardından yine bir Arzu Film yapımı olan Cennetin Çocukları'nda Ekrem Bora ve Itır Esen'le kamera karşısına geçen sanatçı, akabinde Türkiye'den ayrılarak tekrar İngiltere'ye döndü ve İngiltere'nin en popüler eğitim filmi yapımcılarından Rank ile çalıştı. İngiltere'deki ikinci tecrübesinden sonra 1985 yılında BBC'nin 5 saatlik drama dizisinin yapım sorumlusu olarak tekrar Türkiye'ye döndü.

1983 yılından itibaren “Lionman II - The Wrath Of The Witchqueen” den başlayarak, “Beyaz Bisiklet (Uygulama)”, “Bir Kırık Bebek (Uygulama)”, “Dünden Sonra Yarından Önce”, “ The Favorite (Uygulama)”, “Slipstream (Uygulama)”, “İki Başlı Dev” ve “Ne de Olsa Çocuk” isimli filmlerin yapımcılığını üstlendi

1989 yılında Murray Abraham gibi dünya çapında tanınan yıldızların rol aldığı İngiliz Bilimkurgu filmi The Sleapstream'de rol aldı.

Oyunculuğunun yanı sıra senaristlik ve yönetmenlik de yapan sanatçı, yönettiği uzun metraj filmlerin yanı sıra 500'ün üzerinde reklam filmine yönetmenlik yaptı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kariyerine yapımcılığı da ekleyen sanatçı, Zuhal Olcay'ın ilk filmi Dünden Sonra Yarından Önce ve Fikret Kuşkan'ın da ilk başrolünü oynadığı İki Başlı Dev isimli filmlerin yapımcılığını üstlendi.

Bir dönem Galatasaray Üniversitesi bünyesinde kurulan oyunculuk okulunda da derslere giren sanatçı, birçok oyuncu yetiştirdi.

Senaryosunu yazıp yönetmenliği üstlendiği ABD-Avustralya ortak yapımı, Çanakkale Savaşı’nı anlatan ve yurt içi ve yurt dışı sinemalarda vizyona girmesi beklenen Anzak ve Mehmetçik isimli sinema filmi projesi ile uğraşan sanatçı bu film için Paul Hogan, JJ Feild gibi isimlerin yanı sıra usta oyuncu Tuncel Kurtiz'le anlaştı ancak sanatçı Kurtiz'in ani vefatı nedeniyle Türk oyuncu konusunda henüz bir isme teklif götürülmedi.

Anzak ve Mehmetçik'in yapımcıları arasında Eriş Akman'ın aynı zamanda yurt dışındaki ortağı olan dünyaca ünlü dizi Lost'un yapımcısı Ra'uf Glasgow da bulunuyor.

Son filmi "Name: Human - Adı İnsan - 2016" gösterime girmiştir.

Ünlü yönetmen Nisan Akman'la bir süre evli kalan sanatçının bu evlilikten Zeynep ve Memet isimli iki çocuğu bulunmaktadır.^[1]

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]