Elvy Kalep
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Elvy Kalep | |
|---|---|
| Doğum | Alviine-Johanna Kalep 26 Haziran 1899 Taali, Tori, Pärnu, Estonya |
| Ölüm | 15 Ağustos 1989 (90 yaşında) Lake Worth, Florida, Amerika Birleşik Devletleri |
| Meslek | Pilot, sanatçı, yazar |
| Tanınma nedeni | İlk Eston kadın pilot |
Alviine-Johanna Kalep (26 Haziran 1899 – 15 Ağustos 1989), bilinen adıyla Elvy Kalep,[1] Estonya'nın ilk kadın pilotu, sanatçı, oyuncak tasarımcısı ve çocuk kitabı yazarıydı.
Estonya ve Rusya'da büyüyen Kalep, Rus İç Savaşı'ndan kaçarak Çin'e taşındı. Çin'de kısa bir süre askerî görevliler için çevirmen olarak çalıştı ve daha sonra Paris'e yerleşerek Alexandre Jacovleff ile birlikte sanat okudu. 1931'de Almanya'da pilotluk sınavını geçti ve ilk Eston kadın pilot oldu. Amerikalı pilot Amelia Earhart ile arkadaşlık kurdu ve Ninety-Nines'a katılarak kadınları pilot olmaları için cesaretlendirme çalışmalarında yer aldı. 1936'da yayımlanan ve uçma hakkındaki Air Babies adlı çocuk kitabını yazdı ve resimlendirdi.
Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleştikten sonra New York'ta oyuncak üretim işine başladı. Sağlık sorunları nedeniyle 1946'da işine son vermek zorunda kalsa da 1950'ler boyunca oyuncak tasarım patentlerini büyük işletmelere satarak geçimini sağladı. Sonraki onyıllarda deriden sanat eserleri yarattı ve bunları Amerika Birleşik Devletleri genelinde sergiledi. 1989'da Florida'da hayatını kaybetti.
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Kalep, 26 Haziran 1899'da Pärnu ilinin Tori belediyesine bağlı Taali köyünde doğdu. Küçük yaşta kaybettiği Joanna (evlilik öncesi soyadı Liidemann) ve çilingir Aksel Emil'in tek çocuğuydu.[1] Tallinn'deki Tallinna Tütarlaste Kommertsgümnaasium adlı kız ortokuluna gitti.[2] Genç bir kızken Sankt-Peterburg'daki teyzesiyle yaşamak için Rusya'ya taşındı.[3] 1917'deki Şubat Devrimi'ne yol açan olaylara tanıklık etti ve bu nedenle bir geceyi polis nezaretinde geçirdi.[1] Devrimin başında ülkeden kaçmayı denedi ancak başarısız oldu.[3] Teyzesiyle birlikte Vladivostok'a taşındı ve Rus general Kont Slastšov ile evlenip bir erkek çocuk sahibi oldu. Sekiz yıl Vladivostok'ta yaşadı ve bu süre boyunca defalarca kaçmayı denedi. Daha sonra eşinin Zhang Zuolin ile arasındaki ilişki sayesinde ailesiyle birlikte Çin'e kaçmayı başardı.[1]
Harbin'e geldiği yıl oğlu öldü ve eşi kayboldu. Rusça, Almanca, İngilizce ve Çince bildiğinden dolayı Shenyang'da Britanyalı bir generalin çevirmeni olarak çalışarak geçimini sağladı. Zhang Zuolin ve sonraları oğlu Zhang Xueliang ile de çalıştı fakat 1925'te Estonya'ya dönmeye karar verdi. 1926'da Tallinn'e varmadan önce Endonezya, İtalya ve Fransa üzerinden seyahat etti.[1] Daha sonra Paris'e yerleşti ve Rus ressam Alexandre Jacovleff ile birlikte yağlı boya resim eğitimi aldı.[1][3] Alman veya Avusturya asıllı Rolf Baron von Hoeningen-Bergendorff ile evlendi.[1]
Havacılık kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1936'da kendi yazdığı, resimlendirdiği ve çocuklara uçmayı öğreten Air Babies adlı kitabı yayımladı.[4]
Sanat kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1960'larda Palm Beach, Florida'da yaşarken deriden sanat eserleri yarattı ve bunları komşularına satarak geçimini sağladı.[4] Fransa'dan ithal edilen renkli deri parçalarını kullanarak üç boyutlu resimler yaptı. 1970'lerde Amerika Birleşik Devletleri genelinde sergilediği eserlerini aralarında Eugene Ormandy'nin de bulunduğu yüksek profilli müşterilere sattı.[3]
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Kalep, 15 Ağustos 1989'da Lake Worth, Florida'daki Regency Health Care Center'da 90 yaşında öldü. 1986'dan beri bu tesiste yaşamaktaydı.[4] Üç kez evlilik yaptı ancak öldüğü sırada ailesinden hayatta olan kimse yoktu. Kalep için ölüm ilanları Florida merkezli Sun-Sentinel ve New York merkezli Estonca yayın yapan Vaba Eesti Sõna gazetelerinde yayımlandı.[2][4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g Raudla, Heiki (Şubat 2005). "Eesti esimese naislenduri – Elvy Kalepi tormiline elu". Kultuur ja Elu (Estonca). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ a b "Kalep, Elvy" (Estonca). TLÜAR väliseesti isikud. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ a b c d Couture, Michael (6 Ağustos 1972). "The artist: Elvy Kalep, after world travel, settles in city with leather work". Boca Raton News. s. 9A. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
- ^ a b c d Boccio, Rose (16 Ağustos 1989). "Elvy Kalep, Early Flier, Friend Of Amelia Earhart". Sun-Sentinel. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.
