Değişke

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Değişke,[1] varyant[2] ya da lekt,[2] toplumdilbilimde birbirlerinden ayırt edilebilen dil, lehçe ve ağız gibi konuşma biçimlerine verilen addır.[3] Değişke terimi, dil kelimesi sıklıkla standart bir değişkeye, lehçe kelimesi ise bu dilin standart olmayan ve daha az prestijli görünen formlarına atıfta bulunan bir terim olmasından ötürü daha kapsayıcı ve nesnel bir terim olarak kullanılmaktadır.[4] Dilbilimciler değişkeleri 3 ana gruba ayırır. İlk grup belli bir coğrafî bölgedeki değişkeleri kapsar ve diyalekt olarak isimlendirilir. Farklı sosyal grupların konuşma biçimlerini kapsayan değişkeler sosyolekt olarak adlandırılır. Son grup ise belli bir amaç için belli durumlarda kullanılan (örneğin hukukta kullanılan üslup, bir annenin bebeğiyle çocuk dilinde konuşması) değişkeleri kapsar.[5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Imer, Kamile (1998). Türkiye'de dil planlaması: Türk dil devrimi. Ankara. ISBN 978-975-17-2067-2. OCLC 247651911. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. değişke (variety) : Bir dilin farklı bölgelerde, yörelerde, gruplarda, durumlarda kullanılan biçimi. 
  2. ^ a b Demir, Nurettin (1 Haziran 2002). "Ağız Terimi Üzerine". Türkbilig (4): 105-116. ISSN 1302-6011. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. 
  3. ^ "Linguistic terms and varieties of English". www.uni-due.de. Duisburg-Essen Üniversitesi. 9 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. In present-day linguistics the term variety is used to refer to any variant of a language which can be sufficiently delimited from another one. 
  4. ^ Schilling-Estes, Natalies. (2006) "Dialect variation." In R.W. Fasold and J. Connor-Linton (eds) An Introduction to Language and Linguistics. pp. 311-341. Cambridge: Cambridge University Press.
  5. ^ "Variety". www.ello.uos.de. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022.