Dünya Kitap Başkenti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
.jpg)
Dünya Kitap Başkenti, '90'lardan itibaren UNESCO tarafından seçilen her şehrin dünya çapında kitap başkenti olması ve çeşitli organizasyonlara ev sahipliği yapmasını ifade eder. 1996 senesinde başlatılan Dünya Kitap ve Telif Hakkı Günü'nün başarısı, UNESCO'yu 2001'in Başkenti olarak Madrid'i seçmesi ile 'Dünya Kitap Başkenti' kavramını geliştirmeye teşvik etmiştir. Bu bir başarı olarak görülmüştür ve bu nedenle UNESCO Genel Konferansı, bir Dünya Kitap Başkenti tayin etmeyi, yıllık bir etkinlik haline dönüştürmeye doğru karar vermiştir. UNESCO, kitap endüstrisinin üç esas dalının karara katılmasını sağlamak için Uluslararası Yayıncılar Birliği, Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kurumları Federasyonu ve Uluslararası Kitapçılar Federasyonunu adaylık sürecine katılmaya davet etti. Adaylık herhangi bir mali ödül içermez; daha çok kitaplara ve okumaya değer görülen en iyi programları kabul eder.
Adaylık kriterleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Aday belirleme komitesi, okumaya teşvik eden (başvuruyu yapan belediye başkanı tarafından sunulan veya onaylanan) programları memnuniyetle karşılar. Programlar Dünya Kitap ve Telif Hakkı Günü'nden ve bir sonrakinden başlar. Aday gösterme komitesi dikkatini aşağıda belirtilen belirli kriterlere çevirecektir:
- Tüm düzeylerin katılım derecesi,
- Programın potansiyel etkisi,
- Adaylar tarafından önerilen etkinliklerin kapsamı ve kalitesi ile yazarları, yayıncıları, kitapçıları ve kütüphaneleri ne ölçüde kapsadığı,
- Kitap ve okumayı teşvik eden diğer projeler,
- Programın, UNESCO Anayasası'nın yanı sıra İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 19. ve 27. Maddeleri ile Eğitim, Bilimsel ve Kültürel Materyallerin İthalatı Anlaşması'nda belirtildiği gibi ifade özgürlüğü ilkelerine ne ölçüde saygı duyduğu.
Dünya Kitap Başkenti şehirleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşağıda yıl yıl belirtilen şehirler, Dünya Kitap Başkenti olarak belirlenmiştir:
| Yıl | Kent | Ülke |
|---|---|---|
| 2001 | Madrid |  İspanya |
| 2002 | İskenderiye |  Mısır |
| 2003 | Yeni Delhi |  Hindistan |
| 2004 | Anvers[1] |  Belçika |
| 2005 | Montreal[2] |  Kanada |
| 2006 | Torino[3] |  İtalya |
| 2007 | Bogotá[4] |  Kolombiya |
| 2008 | Amsterdam[5] |  Hollanda |
| 2009 | Beyrut[6] |  Lübnan |
| 2010 | Ljubljana[7] |  Slovenya |
| 2011 | Buenos Aires[8] |  Arjantin |
| 2012 | Erivan[9] |  Ermenistan |
| 2013 | Bangkok[10] |  Tayland |
| 2014 | Port Harcourt[11] |  Nijerya |
| 2015 | Incheon[12] |  Güney Kore |
| 2016 | Wrocław[13] |  Polonya |
| 2017 | Conakry[14] |  Gine |
| 2018 | Atina[15] |  Yunanistan |
| 2019 | Sharjah[16] |  BAE |
| 2020 | Kuala Lumpur[17] |  Malezya |
| 2021 | Tiflis[18] |  Gürcistan |
| 2022 | Guadalajara |  Meksika |
| 2023 | Akra[19] |  Gana |
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- UNESCO: Dünya Kitap Başkenti 8 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Amsterdam Dünya Kitap Başkenti 2008, Resmi site 14 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Beyrut Dünya Kitap Başkenti 2009; Resmi site 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ljubljana Dünya Kitap Başkenti 2010; Resmi site 25 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Buenos Aires Dünya Kitap Başkenti 2011; Resmi site 28 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Erivan Dünya Kitap Başkenti 2012; Resmi site 15 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bangkok Dünya Kitap Başkenti 2013; Resmi site 21 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Port Harcourt Dünya Kitap Başkenti 2014; Resmi site 25 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Incheon Dünya Kitap Başkenti 2015; Resmi site 24 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Anvers'i 2004 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen IFLA'nın konu hakkındaki duyurusu". 5 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "2005 Dünya Kitap Başkenti olarak Montreal'ı seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
- ^ "Torino'yu 2006 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
- ^ "Bogota'yı 2007 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
- ^ "2008 Dünya Kitap Başkenti olarak Amsterdam'ı seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Beyrut'u 2009 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Ljubljana'yı 2010 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "2011 Dünya Kitap Başkenti olarak Buenos Aires'i seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Erivan'ı 2012 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "2013 Dünya Kitap Başkenti olarak Bangkok'u seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Port Harcourt'u 2014 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 9 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "2015 Dünya Kitap Başkenti olarak Incheon'u seçen UNESCO duyurusu". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Wrocław'ı 2016 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "UNESCO'nun Conakry'yi 2017 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen duyurusu". 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Atina'yı 2018 Dünya Kitap Başkenti olarak seçen UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Sharjah'ı 2019 Dünya Kitap Başkenti olarak seçtiği UNESCO'nun konu hakkındaki duyurusu". 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ "Dünya Kitap Başkenti UNESCO 2020". UNESCO (İngilizce). 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
- ^ "Dünya Kitap Başkenti UNESCO 2021". UNESCO (İngilizce). 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.