Kriyonik

Kriyonik (Yunanca 'soğuk' anlamına gelen κρύος 'kryos-'), gelecekte çağdaş tıp teknolojisinin gelişmesi umuduyla insan ya da hayvan bedeninin dondurulması ve düşük sıcaklıkta korunmasıdır. Türkçede kriyojeni terimi çok düşük sıcaklıklarda yapılan işlemler anlamında kullanılmaktadır.

Kriyonik, kriyoprotektanlara rağmen hücrelerde soğuktan kaynaklanan hasar nedeniyle bilimsel topluluk tarafından şüphecilikle görülüyor. 2018’de yeni bir süreç olan vitrifikasyon geliştirildi, ancak sinapsların uyarılabilirlik eşiğinin korunmasından yoksundur. Bu nedenle, 2023’de, vitrifikasyon sırasında sinapsların uyarılabilirlik eşiğinin korunmasına yönelik araştırmaları yönlendirmek gerekir.^{[1] [2] [3] [4][5][6][7][8][9]}

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD’de ölümsüzlük araştırması yapan bir bilim insanı olan Jacques Dubourg’a, Benjamin Franklin 1773’te bir mektup yazarak, “Keşke insanları dondurup ileride uyandıracağımız bilimsel bir metot mümkün olsaydı. Bu sayede Amerika’nın 100 yıl sonrasını bir günlüğüne görebilmeyi, ardından ölmeyi bile kabul edebilirdim. Bunu normal bir ölüme kesinlikle tercih ederdim. İleride bilimimizin bunları da başaracağından hiç şüphem yok.” demiştir.

1955 yılında James Lovelock mikrodalga diatermi yöntemini kullanarak 0 Celsius’ta dondurulmuş fareleri canlandırmayı başarmıştır. 1962 yılında Fizikçi Robert Ettinger'in 'Ölümsüzlük Beklentisi' (The Prospect for Immortality) adlı kitabında Kriyoniğin temeli atılmış oldu. Ettinger bu işlemin 'tam ölüm anında' kendisine uygulanmasını da öngörüyordu. 1964 yılında Evan Cooper tarafından 'Life Extension Society' (LES) kuruldu. 1967 yılında ise psikoloji profesörü James Bedford dondurulan ilk insan olarak tarihe geçti. Cryonics Ensitütüsünde dondurulan profesörün bedeni saklama ünitesinde 1979 yılında bir izolasyon sorunu yaşansa da kurtarılmıştır.^[10] Aynı yıl ünitede 9 bedenin çözüldüğü anlaşılmıştır. 1987 yılında Berkeley Üniversitesinden Dr. Paul E. Segall köpeğini 15 dakikalığına dondurmuştur.^[11] 2015 yılında ise Çinli çocuk edebiyatı yazarı Du Hong, 61 yaşında dondurularak saklandı.

Ar-ge çalışmaları ve şirketleşme[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD’deki Cryonics Ensitütüsü bilinen ilk merkezdir. 1977'de kurulan Alcor, cryonics ar-ge faaliyetlerine önem vermiştir. Ancak 1990’lı yıllarda yöntemin hücrelere ve dokulara zarar verdiği fikri yaygınlaşmaya başladığı için, akademisyenlerle yeni bir medikal prosedür belirlemiştir. 90'lı yıllarda kullanılan gliserol ile dondurma yerine hücreler içerisindeki suyun buzlaşmasının engellendiği camlaştırma teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır. Dünyadaki merkezler, 1. Alcor Life Extension Foundation (Amerika Birleşik Devletleri - Arizona)^[12] 2. American Cryonics Society (Amerika Birleşik Devletleri - California)^[13] 3. Cryonics Institute (Amerika Birleşik Devletleri - Michigan)^[14] 4. Trans Time (Amerika Birleşik Devletleri - Kaliforniya)^[15] 5. KrioRus (Rusya - Moskova)^[16]

Sinemada kriyonik[değiştir | kaynağı değiştir]

• Aç Gözünü (Open Your Eyes)
• Vanilla Sky

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]