Calvin Fairbank

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Calvin Fairbank
Papaz Calvin Fairbank
Doğum03 Kasım 1816(1816-11-03)
Pike, New York
Ölüm12 Ekim 1898 (81 yaşında)
Angelica, New York
Mezun olduğu okul(lar)Oberlin College
MeslekMetodist papaz,
Kölelik karşıtı
Evlilik(1) Mandana Tileston
(2) Adeline Winegar
İmza

Calvin Fairbank (3 Kasım 1816 – 12 Ekim 1898), ABD'li kölelik karşıtı ve Metodist papaz. New York eyaletinden olan Fairbank, Kentucky'de kölelerin kaçmasına yardımcı olduğu için iki kez hüküm giymiş ve 19 yıl hapis yatmıştır. Fairbank'in 47 kölenin kaçmasına yardımcı olduğu tahmin edilmektedir.

İlk cezasının dördüncü yılında, 1849'de affedilen Fairbank, serbest bırakılmasının ardından Yeraltı Demiryolu'ndaki faaliyetlerine devam etmiştir. 1850 yılında çıkartılan Kaçak Köle Kanunu'nu uygulayan Indiana valisinin yardımı ile 1851'de tekrar tutuklanmıştır. Kentucky'de hüküm giyen Fairbank, 15 yıllık cezasının tamamını yatmıştır.

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Calvin Fairbank, 1816 yılında Pike'ta (günümüzde Wyoming County, New York) doğdu. Babası Chester Fairbank’tir. Fairbank, 19. yüzyılın ilk yarısında ABD'deki protestanlar için İkinci Büyük Uyanış dönemi olarak adlandırılan ve batı New York'un Evanjelist faaliyetlerin merkezi olduğu bir dönemde, dindar bir aile ortamında büyüdü. Üç ayda bir gerçekleşen bir Metodist toplantısında tanıştığı iki kaçak kölenin anlattığı hikâyeleri dinleyen genç Fairbank, güçlü bir kölelik karşıtı oldu.

Köleleri özgürleştirme kariyerine 1837'de başlayan Fairbank, Ohio Nehri'nde keresteden bir sal ile köleleri nehrin karşısındaki köleliğin olmadığı topraklara taşımaya başladı. Kısa süre sonra, kaçak köleleri ABD’nin kuzeyindeki şehirlere veya Kanada’ya ulaştırmak üzere Yeraltı Demiryolu'nda taşıması için Quaker kölelik karşıtı Levi Coffin’e teslim ediyordu.

Metodist Piskoposluk Kilisesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Metodist Piskoposluk Kilisesi, Fairbank'a 1840'ta vaaz vermesi için lisans vererek, 1842'de papaz olarak atadı. Eğitimini ilerletmeyi umut eden Fairbank, 1844 yılında şimdi Oberlin Koleji olan Ohio'daki Oberlin Collegiate Enstitüsü'nün hazırlık bölümünde okudu. Kolej, ırklararası ve kölelik karşıtı duyguların merkezi idi. Fairbank, Oberlin'de gelecekteki AME piskoposu olacak olan John M. Brown ile tanıştı ve Yeraltı Demiryolu faaliyetlerinde birlikte çalışmaya başladı.[1]

Kölelik Karşıtlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Gilson Berry[değiştir | kaynağı değiştir]

Gilson Berry adında kaçan bir kölenin karısını ve çocuklarını kurtarma çağrısına yanıt veren Fairbank Lexington, Kentucky'ye giderek, orada çalışan ve kölelik karşıtı olarak aktif olan Vermont'tan bir öğretmen olan Delia Webster ile temasa geçti. Webster, Berry'nin ailesini kurtarmaya yardım etmek istemesine rağmen, Berry'nin karısı planlandığı gibi Fairbank ile görüşemedi.

Fairbank şans eseri, kaçmayı planlayan bir köle olan Lewis Hayden ve ailesi ile tanıştı. Hayden'e “Neden özgürlüğünü istiyorsun?” diye sordu. Hayden, "Çünkü ben bir insanım" dedi.[2]

Lewis Hayden, eski köle, kölelik karşıtı, iş adamı ve 1873’de Boston’dan Massachusetts eyalet yasama organına seçilen Cumhuriyetçi temsilcisi; 19. yüzyıl portresi

Hayden Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Fairbank ve Webster; Lewis Hayden, harısı Harriet ve Harriet'in oğlu Joseph'i bir at arabası ile Ripley, Ohio'ya taşıyarak özgürlüklerine kavuşturdu. Kaçak çift, beyaz görünmek için yüzlerine un sürmüştü ve tehlike anında oğullarını vagon koltuğunun altına gizleyecekti. Fairbank ve Webster Kentucky'ye döndüklerinde, kaçak kölelere yardım ettikleri tespit edildi ve tutuklandılar.

Webster Aralık 1844'te yargılandı ve Kentucky eyalet hapishanesinde iki yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak cezasının iki aydan kısa bir süresini yattıktan sonra vali tarafından affedildi. Fairbank 1845'te yargılandı ve yardım ettiği her bir köle için beş yıl olmak üzere 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Fairbank 1849'da[3] babası tarafından başlatılan bir çabayla affedildi.[4] Arka planda, kaçmasına yardımcı olduğu Lewis Hayden, özgürlüğünü satın almak için eski efendisinin istediği 650$'ı toplamış ve Fairbank için fidye ödemişti. Hayden ihtiyacı olan parayı, ailesiyle birlikte yerleştiği yerleştiği Boston'da 160 kişinin yardımıyla toplamıştı.[5]

Tamar[değiştir | kaynağı değiştir]

1851'de Fairbank, Kentucky'den Indiana'ya kaçan Tamar adlı bir köleye yardım etti. Aynı yılın 9 Kasım'ında, Clark County, Indiana şerifi ve Indiana Valisi Joseph A. Wright'ın ortak çabasıyla Kentucky'den gelen polis şefleri Fairbank'ı kendi eyaletlerine kaçırdı ve tekrar mahkemeye çıkardı. Fairbank, 1852'de devlet cezaevinde 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hapishanede son derece sert muamele gören Fairbank, sık sık kırbaç cezası ve ekstra çalışma cezaları aldı.

Hapis cezasının etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplam 17 yıldan fazla bir süre hapiste kalan Fairbank'in cezaevinde toplamda 35.000'den fazla kez kırbaçlandığı tahmin edilmektedir. 5 Nisan 1850 tarihli bir makalede, Liberator Fairbank'in William Lloyd Garrison'a yazdığı bir mektubu özetleyerek yayınlamıştır: "Boston halkına şükranlarını dile getirdi, deneyimleri hakkında bir kitap yazma niyetini belirtti ve kendisine Lewis Hayden aracılığıyla mektup gönderilebileceğini söyledi."[6]

Sonunda, 1864 yılında, Amerikan İç Savaşı'nın üçüncü yılında, Fairbank'in serbest bırakılmasını uzun süredir savunan Vali Vekili Richard T. Jacob tarafından affedildi. Thomas Bramlette göreve tekrar döndüğünde Jacob'u başkanlık kampanyası sırasında George B. McClellan’a destek ve Lincoln’e yaptığı saldırılar nedeniyle eyaletten tutuklandı ve eyaletten sürdü.

Evliliği ve ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mandana Tileston Fairbank

Fairbank özgürlüğüne kavuştuğunda, 1851'deki kısa süreli özgürlük döneminden bu yana on üç yıldır nişanlı olduğu Mandana Tileston ile evlendi. "Dana" olarak bilinen Mandana Tileston, Fairbank'ı hapishanede olabildiğince sık ziyaret etmek ve Kentucky Valisi'ne af için baskı yapmak amacıyla Williamsburg, Massachusetts'ten Oxford, Ohio'ya taşınmıştı. Tek çocukları Calvin Cornelius Fairbank, 1868'de doğdu.

Fairbank'ın cezaevindeki yaşam koşulları, sağlığına büyük zarar vermişti. Misyoner ve hayırsever topluluklarda çalışmasına rağmen, ailesini finansal açıdan destekleyemedi. Bir noktada, Fairbank ve karısı, Florance, Massachusetts'in ütopik komününde bir fırın işleterek geçimini sağlamaya çalıştı. Mandana Fairbank 1876'da tüberkülozdan öldükten sonra Calvin, oğlunu bakmaları için baldızı ve eniştesine verdi. Fairbank, 1879'da yeniden evlendi. İkinci eşi olan Adeline Winegar'a dair bilgiler, Calvin gibi Pike yerlisi olması ve Henry ve Jane Winegar'ın kızı olması dışında çok azdır. Adeline Winegar, 1870 nüfus sayımında mesleği hizmetçi olarak listelenmişti. 12 Şubat 1901'de Angelica'da kanserden öldü ve yerel mezarlıkta Calvin'in yanına gömüldü.

Anıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Fairbank 1890’da anılarını Kölelik Zamanlarında Papaz Calvin Fairbank: "Yolu" Hazırlamak için "İyi Bir Mücadele" başlığıyla yayınladı. Kitap ona az para kazandırdı. Angelica, New York'ta yoksulluk içinde öldü ve Until the Dawn Cemetary'de gömüldü. Genelde 47 köleye yardım etmesi ile anılmaktadır.[7]

Ölüm sonrası af için çabalar[değiştir | kaynağı değiştir]

21. yüzyılda, Yeraltı Demiryolu hakkında makaleler yayınlayan Kentucky’den emekli bir devlet arşivcisi olan James Pritchard ve bazı başka kişiler, Kentucky Valisi Steve Beshear'a Fairbank’ı ve kölelerin kaçmasına yardım etmekten mahkûm olanları affetmeleri için istekte bulunmak üzere çalışıyor.[3] Kentucky eyaleti 1844-1870 yılları arasında köleleri serbest bırakma faaliyetleri nedeniyle 44 kişiyi hapse atmıştı. Eyalet,bu kişilerden sonuncusunu Amerikan İç Savaşı'nın bitişinden beş yıl sonrasına kadar serbest bırakmadı. Bu kişilerin sekizi hapiste öldü.[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Runyon, Randolph Paul. Delia Webster ve Yeraltı Demiryolu. Kentucky Üniversitesi Yayınları, 2015. s33
  2. ^ Fairbank, Calvin (1890). Rev. Calvin Fairbank During Slavery Times: How He "fought the Good Fight" to Prepare "the Way.". Patriotic Publishing Company. 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2014. 
  3. ^ a b Cheves, John (12 Mart 2010). "Pardons pushed for Kentuckians convicted of helping slaves escape". Kentucky.com. Lexington Herald-Leader. 15 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Cheves" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ Tom Calarco, People of the Underground Railroad: A Biographical Dictionary 17 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Greenwood Publishing Group, 2008, p. 155
  5. ^ "Lewis Hayden Clothing Store Opened". The Liberator. Eylül 1849. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013. 
  6. ^ "Calvin Fairbank, (the one finally with 35,000 lashes on his back), writes to Garrison". The Liberator. 5 Nisan 1850. 16 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013. 
  7. ^ Fairbank, Calvin. Rev. Calvin Fairbank, Kölelik Zamanlarında; Yolu Hazırlamak İçin İyi Bir Dövüşle Nasıl Savaşmıştı? Yurtsever Yayıncılık A.Ş., 1890. Yeniden basıldı, (Angelica: Heritage Days Press, 2016).
  8. ^ James Pritchard, Ateşli Ocağa Girdi 27 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , I. Bölüm: Kentucky Eyalet Cezaevi'ndeki Kölelik Karşıtı Mahkumlar, 1844-1870 27 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , 2006, Kentucky Yeraltı Demiryolu, KET-TV

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Calvin_Fairbank&oldid=32502859" sayfasından alınmıştır