Belarus ekonomisi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Belarus ekonomisi | |
|---|---|
 | |
| Derece | 72. (nominal, 2017) |
| Para birimi | Belarus rublesi (BYN) |
| Mali yıl | takvim yılı |
| Ticaret organizasyonları | BDT |
| İstatistikler | |
| GSYİH |  $82 milyon (2015 tah.)[1] $173 milyon (SAGP; 2017 tah.)[2] |
| GSYİH büyüme |  -3.5% (2015) |
| Kişi başı GSYİH | $5,000 (nominal; 2016) $17,000 (PPP; 2016)[3] |
| Sektorel Gayrisafi Yurtiçi Hasila | ev halkı tüketimi: 46.7% devlet tüketimi: 14.6% sabit sermayeye yatırım: 32.8% stoklara yatırım: 1.6% mal ve hizmet ihracatı: 81.6% mal ve hizmet ithalatı: -77.1% (2012 tah.)[4] |
| Enflasyon (TÜFE) | 21.8% (Aralık 2011—Aralık 2012)[5] 59.2% (2012 average) 20.5% (2013 average; proj.)[6] |
| Yoksulluk sınırı altındaki nüfus | 27.1% (2003 tah.)[4] 10% (2008 est.)[7] 7.3% (2011 est.)[3] |
| Gini katsayısı |  27.7 (2010 tah.) 26.5 (2011 est.)[3] |
| İşgücü | 4.5 milyon (2011 est.)[3] |
| Sektörel işgücü dağılımı | Tarım (9.4%), endüstri (45.9%), hizmet (44.7%) (2005 tahmini)[8] |
| İşsizlik | 1% (2009 tah.; sadece resmi olarak işsiz kayıtlı sayısı) |
| Dış ticaret | |
| İhracat | $52 milyon (2012 tah.; BoP)[3] |
| İhraç malları | makine ve ekipman, mineral ürünler, kimyasallar, metaller, tekstil ürünleri, gıda maddeleri[4] |
| Ana ihracat ortakları |  42.2%  11.3%  8.2%  4.8%  4.6% (2014 est.)[4] |
| İthalat malları | mineral ürünler, makine ve ekipman, kimyasallar, gıda maddeleri, metaller[4] |
| Ana ithalat ortakları | 54.6% 6.0%  5.8% 4.1% (2014 est.)[4] |
| DYY sermayesi | $10 milyon (2012 tah.)[9] |
| Gayrisafi dış borç | $34 milyon (31 Aralık 2012 tah.)[4] |
| Kamu maliyesi | |
| Kamu borçları | GSYİH'nın %35.6 (2013)[6] |
| Gelirler | $22 milyon (2012 tah.)[4] |
| Giderler | $22 milyon (2012 tah.)[4] |
| Kredi derecelendirme | B+ (Domestic) B (Foreign) B (T&C Assessment) (Standard & Poor's)[10] |
| Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir. | |
Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra, tüm eski Sovyet cumhuriyetleri derin bir ekonomik krizle karşı karşıya kaldılar. Ancak Belarus, bu krizin üstesinden gelmek için kendi yolunu seçti. 1994'te Aleksander Lukaşenko'nun ilk cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden sonra, o zamanlar Rusya tarafından seçilen “serbest piyasa kapitalizmini” seçmek yerine, ülkeyi “piyasa sosyalizmi” yolunda ilerletmeye başlattı. Bu politikaya uygun olarak, fiyatlar üzerinde idari kontroller ve döviz kuru oranları getirilmiştir. Ayrıca devletin özel teşebbüsün yönetimine müdahale hakkı genişletildi, ancak 4 Mart 2008'de cumhurbaşkanı, yabancı sermaye yatırımına ilişkin uluslararası notunu iyileştirmek için net bir hareketle altın hissedarı kuralını kaldıran bir kararname yayınladı.[11]
Eski Sovyetler Birliği'nin bir parçası olarak, Belarus'un nispeten gelişmiş bir sanayi tabanı vardı; SSCB'nin dağılmasından sonra bu sanayi tabanını korudu. Ülke ayrıca geniş bir tarım üssü ve yüksek bir eğitim seviyesine sahiptir. Sovyetler Birliği'nin eski cumhuriyetleri arasında en yüksek yaşam standartlarından birine sahipti. 1991–1995 yılları arasında, ulusal ekonominin tüm sektörleri, Sovyetler Birliği'nin çöküşünün tetiklediği derin ekonomik krizden etkilendi.
GSYİH hacmi 131,2 milyar ABD dolarıdır (satın alma gücü paritesi, 2010; kişi başına 13,909 dolar); GSYİH büyümesi %5.3'tür. İnsani gelişme endeksi 0,756'dır (Dünyada 194 ülke arasında 73. sırada). GSYİH yapısındaki sanayinin payı %31,7, net gıda vergilerinin payı %13,3, ticaret ve kamu yemeklerinin payı %19,9, ulaşım ve haberleşme payı %7,2, k.t.nin payı %8,6, inşaatın payı %6,8, diğer sektörlerin payı %19,9'dur (2011). GSYİH büyüklüğüne göre Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında Belarus, Rusya ve Ukrayna'dan sonra üçüncü sırada yer almaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "The Central Intelligence Agency". 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ "IMF". 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ a b c d e "The World Bank / World Development Indicators (August 01, 2013 revision)". The World Bank DataBank. World Bank. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ a b c d e f g h i "The World Factbook - Belarus / Economy - overview". CIA World Factbook. 2012. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ "Годовые данные / Цены / Индексы цен по отдельным секторам экономики". BelStat.Gov.BY (Rusça). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ a b "IMF Executive Board Concludes 2013 Article IV Consultation with Belarus and Fourth Post-Program Monitoring Discussions". International Monetary Fund. 12 Haziran 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ Антония Ходасевич Минск (2 Haziran 2008). "Arşivlenmiş kopya" Белоруссия культивирует уравниловку. www.ng.ru – Независимая газета (Rusça). 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
- ^ "Годовые данные / Финансы / Иностранные инвестиции в Республику Беларусь". BelStat.Gov.BY (Rusça). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 18 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013.
- ^ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011.
- ^ "President abolishes golden share rule". 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018.
.svg)
