Bardas Skleros

Bardas Skleros
Bardas Skleros'un askerlerce imparator olarak ilanı Skilicis yazma eseride minyatur
Ölüm	2 Nisan 991
Bağlılığı	Bizans İmparatorluğu
Rütbesi	General
Çatışma/savaşları	Arcadiopolis (Lüleburgaz) Muharebesi (970) Bardas Skleros isyanı (976–979) Nikea (İznik) kuşatması (978) Pankaleia Muharebesi (978) Charsianon Muharebesi (979) Sarvenis Muharebesi (979)

Bardas Skleros (ya da Sclerus), 976–979 yılları arası İmparator II. Basileios'a karşı yapılmış geniş çaplı Anadolu isyanına önderlik etmiş Bizans generali.

Geri plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Bardas, Küçük Asya'nın doğu eteklerinde çok büyük mülkleri olan köklü Skleros ailesinden gelmektedir. Annesi Gregoria, I. Basileios'un kardeşi Bardas'ın soyunda gelmektedir. Erken dönem kariyerinde en büyük başarısı 970 yılında I. Svyatoslav'ın ordusuna karşı Konstantinopolis'i parlak savunmasıdır. 970 tarihli Arcadiopolis savaşında, karşı tarafa 20.000 kayıba neden olurken, seferde 25 Bizans askeri hayatta kalmıştır.

Bizans'ın acımasız düşmanları ile uğraşırken kendini göstermiş ve İmparator I. İoannis'in en güvendiği danışmanı olmuştur. İoannis'in ölümü üzerine İmparator olmak istemiştir. Gerçekte imparatorluk hükûmetinin başı olan Hadım Basileios Lekapenos, başka planları olduğu için onu 975 yılında Doğu Domestikos tōn scholōn (Doğu orduları komutanı) görevinden aldı.

Mihail Psellos'a göre, Skleros, "sadece yetenekli bir planlamacı değil, fakat sınırsız servet sahibi (tacı amaçlayan birisinin sahip olabileceği ortalama servetten fazla), asil kan sahibi olmanın üstünlüğü ve büyük savaşların başarısı ile teşebbüsünde tüm askeri sınıfın kendi arkasında tutarak entrikalarını çevirecek kadar aşırı zeki" biriydi.^[1]

İsyan[değiştir | kaynağı değiştir]

Görevden alındığını duyunca, Skleros Ermeni, Gürcü ve hatta Müslüman hükümdarlar ile anlaşmaya vararak, imparatorluk tacı için desteklerini aldı. Asya illerindeki akrabaları ve destekçileri arasında başarı ile isyanın yönetip, hızla Caesarea, Antakya ve Küçük Asya'nın büyük kısmının yöneticisi oldu.

Bizans Donanmasının birçok komutanını yendikten sonra, Konstantinopolis'e almak için Dardanelles'i bloke etti. Asilerin, Basileios donanmasını, kolaylıkla dağılacakları Yunanistan'a takip etmek için ayrılmaları yaptıkları ilk hata oldu.

Denizdeki üstünlüğü kaybedince, Skleros önce başkentin anahtarı olarak düşünülen Nicaea'yı kuşatmıştır. Şehir geleceğin imparatoru I. İsaakios'un babası ve Komninos Hanedanı'nın atası Manuil Erotikos tarafından savunuluyordu. Bu arada Basileios, bir önceki imparator döneminde isyan ettiği için bir manastırda yedi yıldır tutulan Bardas Fokas'ı sürgünden çağırdı. Fokas, aile mülklerinin bulunduğu doğudaki Sebastea'ya ilerledi. Tao-Klarceti Prensi III. David ile anlaşmaya varıp, Tornikios önderliğinde 12.000 Gürcü atlı desteği sağladı.

Skleros, aniden Nicaea'dan ayrılıp doğuya yöneldi ve iki savaşta Fokas'ı yendi. 24 Mart 979 tarihinde iki komutan tek bir savaşta karşı karşıya geldiler. Skleros, kafasına ağır bir darbe almadan hemen önce Fokas'ın atının sağ kulağını kesti. Skleros'un öldüğü dedikoduları ordusunun dağılmasına neden oldu. Fakat Skleros, Müslüman müttefiklerine sığınmıştı. Böylece isyan kolayca bitirilmiş oldu.

Sonraki yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Asyalı güçler onun Konstantinopolis'e karşı sonraki eylemlerini desteklemediği için, Skleros ve ailesi 980 yılında Bağdat'a gitti. Halife'nin sarayında altı yıl geçirdi.

987 yılında, Skleros, en nihayet Bulgar savaşlarında elde ettiği fırsat ile tacı ele geçirmeyi amaçlayan Fokas tarafından vatanına geri çağrıldı. Skleros bir ordu ile Fokas'ı destekledi. Ancak bu düzensizlikten fırsat elde etme çabası, Fokas'ın onu hapishaneye atması ile engellendi.

989 yılında, Fokas'ın Abidos'ta ölmesi üzerine, Skleros isyanın liderliğini devraldı: "Gerçek şu ki, Skleros'un ordusuna giren, artık geçmişlerine göre ayrılmıyordu, onların her biri isyana bağlılığını bildiriyordu. Liderleri, onları kendi cesur niyeti ile bir uyumlu bedende birleştirdi. İyilikler ile bağlılıklarını kazandı, şefkatiyle sadakatlerini sağladı. Farklılıklarını kaldırıp, onlarla bir kaptan yemek yedi, bir bardaktan içti, onları isimleri ile çağırdı ve övgüleri onların biatını sağladı" (Mihail Psellos).

Teslim olma tarihi tartışmalıdır. 991 yılında, kör edildi. Yarı esir Trakya'da yaşarken, Bulgaristan'a giden İmparator II. Basileios tarafından ziyaret edildi. Ünlü asi "Kuropalatis" unvanını kabul etti ve birkaç gün sanra muhtemel 2 Nisan tarihinde öldü.

Ama soyu devam etti. Torunu Basileios Skleros, İmparator III. Romanos'un kızkardeşi ile evlendi. Basileios'un kızlarından biri, imparator olacak Konstantinos Monomakos ile evlenirken, torunlarından biri Konstantinos'un metresi oldu. Bu kadınlardan biri Vladimir Monomakh'ın büyükannesidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

• Psellus, Michael (1966). Fourteen Byzantine Rulers: The Chronographia of Michael Psellus (İngilizce). Sewter, E.R.A. tarafından çevrildi. New York: Penguin Classics. ISBN 978-0-14-044169-7. 
• Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire, 976–1025 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 0-19-927968-3.