Eurovision Şarkı Yarışması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Ekim 2023) |
| Eurovision Şarkı Yarışması | |
|---|---|
.png) 2015 yılından beri kullanılan logo | |
| Tür | Şarkı yarışması |
| Proje tasarımcısı | Marcel Bezençon |
| Sunucu | Sunucular listesi |
| Tema müziği bestecisi | Marc-Antoine Charpentier |
| Açılış müziği | Te Deum (Prelüd: Marche en rondeau) |
| Bitiş müziği | Te Deum (Prelüd: Marche en rondeau) |
| Ülke | Katılımcı ülkeler listesi |
| Dili | İngilizce ve Fransızca |
| Bölüm sayısı | 66 yarışma, 98 canlı yayın |
| Yapım | |
| Mekân | Ev sahibi mekânlar listesi |
| Gösterim süresi | ~2 saat (yarı finaller) ~4 saat (finaller) |
| Yapım şirketi | Avrupa Yayın Birliği |
| Dağıtımcı firma | Eurovision |
| Yayın bilgileri | |
| Görüntü formatı | SDTV (4:3) (1956–2004) SDTV (16:9) (2005–günümüz) HDTV 1080i (2007–günümüz) UHDTV 4K (2022–günümüz) |
| Yayın tarihi | 24 Mayıs 1956 - günümüz |
| Kronoloji | |
| İlişkili programlar | Eurovision Genç Müzisyenler (1983-) Eurovision Genç Dansçılar (1985-) Eurovision Çocuk Şarkı Yarışması (2003-) Eurovision Dans Yarışması (2007 - 2008) |
| Dış bağlantılar | |
[eurovision.tv İnternet sitesi] | |
Eurovision Şarkı Yarışması (İngilizce: Eurovision Song Contest, Fransızca: Concours Eurovision de la chanson), kısaca ESC veya Eurovision, Avrupa Yayın Birliği (EBU) tarafından her yıl düzenlenen ve çoğunlukla Avrupalı ülkelerinden katılımıyla gerçekleşen uluslararası şarkı yarışmasıdır. Katılımcı ülkelerin her biri televizyon ve radyo aracılığıyla canlı yayınlanacak bir şarkı seçer, yarışma EBU'ya bağlı yayıncılar tarafından canlı yayınlanır ve katılımcı ülkeler kendi dışında kalan ülkelerin şarkılarını puanlayarak kazananı belirler.
1956 yılındaki başlangıcından bu yana (COVID-19 pandemisi nedeniyle 2020 hariç) her yıl aralıksız düzenlenen yarışma, dünyanın en uzun soluklu televizyon programlarından birisidir. Bunlara ek olarak, sporla ilgili olmayan uluslararası etkinlikler arasında en çok izlenen programlardan birisidir; son yıllarda izlenme oranlarının 100 milyon ila 600 milyon kişi arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Eurovision, Avrupalı ve diğer katılımcı ülkeler dışında; Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Filipinler, Güney Kore, Hindistan, Kanada, Kolombiya, Meksika, Mısır, Japonya, Surinam, Tayland, Tayvan, Ürdün ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde de yayınlanmaktadır. 2000 yılından bu yana yarışma, Eurovision internet sitesi üzerinden de gösterilmektedir.
Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazanmak, şarkıcılara daha iyi tanınması ve kariyerlerini ilerletmeleri gibi şanslar sağlar. 1958 yılında "Nel blu dipinto di blu" (yaygın olarak kullanılan ismi "Volare") isimli şarkı ile üçüncü gelen İtalyan Domenico Modugno; 1974 yarışmasını "Waterloo" isimli şarkı ile İsveç adına kazanan müzik grubu ABBA; 1988 yarışmasını İsviçre adına "Ne partez pas sans moi" isimli Fransızca şarkı ile kazanan Kanadalı Céline Dion; eserleri dünya çapında 300 milyonun üzerinde satan İspanyol Julio Iglesias, 1981 yarışmasını "Making Your Mind Up" isimli şarkı ile Birleşik Krallık adına kazanan müzik grubu Bucks Fizz ve 2021 yarışmasını "Zitti e buoni" şarkısı ile İtalya adına kazanan müzik grubu Måneskin yarışmaya katılımlarının ardından uluslararası başarılar kazanan şarkıcılar arasında gösterilebilirler.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
1950'li yıllarda II. Dünya Savaşı'nın ardından kendini yeniden inşa etmeye başlayan Avrupa'da bir ad hoc komite önderliğinde halkları "ışıltılı bir eğlence programı" aracılığıyla bir araya getirmek amacıyla Avrupa Yayın Birliği (AYB), İsviçre'de kuruldu. Söz konusu komite 1955 yılının Ocak ayında Monako'da bir araya geldiğinde komiteye başkanlık eden İsviçre televizyonu genel müdürü Marcel Bezençon, birliğe üye olan tüm ülkelerin devlet kanallarının aynı anda televizyonda göstereceği bir şarkı yarışması fikrini ortaya attı. İtalya'da gerçekleştirilen Sanremo Müzik Festivali, yarışmaya esin kaynağı oldu.
Katılımcı ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmak için Avrupa kıtasında bulunmaya gerek yoktur. Avrupa Yayın Birliği'ne üye olan her ülke katılabilir.
Eurovision Şarkı Yarışması'na elli bir ülke en az bir kez katılmıştır. 1956'dan itibaren katılım şöyledir:
- a) 1990'daki iki Almanya'nın yeniden birleşmesinden önce "Batı Almanya" olarak temsil edilmiştir.
- b) "Yugoslavya"dan katılan yarışmalar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ni temsilen yarışmaya katılmışlardır, sadece 1992 senesinde yarışmacı Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ni temsil etmiştir.
- c) Avustralya yarışmaya konuk olarak katılmıştır. Daha sonra kalıcı katılımcı olarak devam etmiştir.
Ev Sahibi[değiştir | kaynağı değiştir]
Eurovision Şarkı Yarışması, her yıl bir önceki yıl kazanan ülkede gerçekleştirilir. Şu ana kadar Eurovision'a ev sahipliği yapmış en büyük yer, Düsseldorf'taki Esprit Arena'dır. Eurovision'a en çok ev sahipliği yapmış olan ülke ise Birleşik Krallık'tır.[1] Birleşik Krallık Eurovision'a tam 8 defa ev sahipliği yapmıştır.
Oylama[değiştir | kaynağı değiştir]
Eurovision Şarkı Yarışması'nda oylama, %50 halk ve %50 jüri oyu ile yapılır.[2] Her ülke en beğendiği 10 şarkıyı 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 ve 12 puanla ödüllendirir. Bunlar jüri oylarından olur.[3] Daha sonra halk oyları havuzda toplanarak teker teker ülkelere dağıtılır.
Kurallar[değiştir | kaynağı değiştir]
Eurovision Şarkı Yarışması'nın uzun, teknik kuralları vardır ve her geçen gün değişmektedir. Kuralların çoğu kendi televizyon yayınını kapsamaktadır. Ancak daha önemli, yarışmanın sonuçlarını etkileyen kurallar vardır.
Şarkıların sayıları[değiştir | kaynağı değiştir]
Eurovision Şarkı Yarışması'na her ülke sadece bir şarkıyla katılabilir.
Yarışmanın finalinde yaklaşık 26 şarkı yarışır.
Sonra şunlar uygulanır:
- Buradaki "5 büyük" ülke (İtalya, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya ve İspanya) yarışma için 5 büyük ekonomik katkı kaynağı sağlamaktadır ve finalde otomatik olarak ödüllendirilmektedirler.
- Salı günü yarışma öncesi 1. Yarı final'de 10 eleme yapılır.
- Perşembe günü yarışma öncesi 2. Yarı final'de 10 eleme yapılır.
İlk yarışmasında, her ülkenin üç dakika süresi vardır ve en fazla iki şarkı için izin verilir. Günümüzde hâlâ şarkıların üç dakikayı geçmemesi gerekir, birçok sanatçının şarkı kaydı daha uzun olsa da, yarışmada kısaltılmış sürümüyle performans göstermek zorundadır.
Katılımcı ülkelerin sayısı yarışma tarihi boyunca büyüdü ve 1993 yılından bu yana Sovyet ve Yugoslav cumhuriyetleri, Varşova Paktı ülkeleri ve diğerlerinin yarışmaya katılabilmesi için kurallarda değişiklikler yapıldı.
Yarışmada başka sanatçılara ait veya daha önceden yayınlanmış şarkıların katılmasına izin verilmiyor.
Tüm şarkılar söz ve enstrümantasyonlar açısından tamamen özgün olmalıdır ve kamuya 1 Ekim tarihinden önce duyurulmamalıdır.
Diller[değiştir | kaynağı değiştir]
1956 ve 1965 yılları arasında ilk yarışmadan bu yana ve yine 1973'ten 1976'ya kadar olan süre itibarıyla diller üzerinde hiçbir kısıtlama olmadı. 1966'dan 1972'ye kadar ve 1978'den 1998'e kadar olan sürede şarkıların ulusal dilde söylenmesine karar verildi. Ulusal dilde söyleme kuralı aslında 1977 yılından kısa bir süre önce uygulamaya konuldu, ancak bazı ülkelerde ulusal dilde söylenmeyen şarkılar seçildiği için o ülkelere izin verildi.
1997 yılındaki yarışmada, kısıtlama tekrar kaldırıldı ve şarkılar herhangi bir dilde gerçekleştirilebildi. 1997 yılındaki yarışmaya Türkiye, Şebnem Paker - Dinle şarkısı ile katılmış ve üçüncü olmuştur.
Sonuç olarak, şarkıların bir kısmını veya tamamını İngilizce olarak söyleyen ülkeler de oldu. 2003 yılında Belçika sözde serbest bir dil olan sadece şarkı için oluşturulmuş yapay bir dille Urban Trad tarafından söylenen Sanomi ile yarışmaya katıldı. Aynı taktiği 2006 yılında Hollanda kısmen yapay bir dille uyguladı ve yine Belçika tarafından 2008 yılında Julissi ile aynı taktik gerçekleştirildi. Türkiye'de 2007 yılında Kenan Doğulu'nun Eurovision şarkısının nakaratında Türkçe bir kelime kullanmıştır.
Lehçeler ve bölgesel diller[değiştir | kaynağı değiştir]
Bazen, bir dil ya da çok nadir, dilin lehçeleri bir şarkı için kullanılmıştır:
- 1971, 1996 & 2003, Avusturya (Vorarlbergish ve Steiermarkish), Viyana'da şarkı söylerken: tüm lehçe Almanca
- 2012'de Avusturya Trackshittaz grubu Bavyeraca (Woki Mit Deim Popo) şarkısı ile katılmıştır.
- 2012'de Rusya, Buranovskiye Babuşki grubu ile Udmurtça ağırlıklı ve sadece nakarat kısmı İngilizce olan "Party For Everybody" adlı şarkıyla yarışarak 2. olmuştur.
Süre[değiştir | kaynağı değiştir]
Yarışmacıların şarkıları söylemek için 3 dakika süreleri vardır.
Katılımcı kuralları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Katılımcıların hiçbiri on altı yaşından küçük olmamalıdır. 1989 yılındaki yarışmaya Fransa'dan Nathalie Pâque ve İsrail'den Gili & Galit'in içindeki Gili olmak üzere iki tane 16 yaşın altında şarkıcı katılmıştır. 1986 yılındaki yarışmayı da Sandra Kim 13 yaşındayken kazanmıştır.[4]
Ama 1990 yılında bugünkü Hırvatistan sınırları içinde bulunan Zagreb'de yapılan 1990 Eurovision Şarkı Yarışması'nda ve ondan sonraki yarışmalarda 16 yaşından küçüklerin katılması yasaklanmıştır.
Birinciler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Eurovision Şarkı Yarışması tarihi
- Eurovision Şarkı Yarışması kuralları
- Eurovision'un en iyi şarkıları
- Eurovision Şarkı Yarışması'nın yapıldığı yerler
Kaynakça ve dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ İki birinciliği bulunmasına rağmen Almanya bir bütün olarak yarışmayı 2010 yılında olmak üzere yalnızca bir defa kazanmıştır. Alman yeniden birleşmesinden önce, Almanya Federal Cumhuriyeti (Batı Almanya olarak da bilinir) da yarışmayı 1982 yılında olmak üzere bir defa kazanmıştı. Batı Almanya ve Yugoslavya gibi eski ülkelerin birincilikleri sağ üst köşede ifade edilmiştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Fawkes, Helen (19 Mayıs 2005). "Ukrainian hosts' high hopes for Eurovision". BBC News Online. 11 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009.
- ^ "Eurovision Song Contest 1969". European Broadcasting Union. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2009.
- ^ "Rules for the Eurovision Song Contest 2009" (PDF). European Broadcasting Union. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
- ^ "Eurovision Song Contest 1977". European Broadcasting Union. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Eurovision Şarkı Yarışması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (İngilizce) Eurovision Yayın Birliği24 Aralık 1996 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (Türkçe) TRT Eurovision Sayfası
- (İngilizce) Eurovision.tv21 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Eurovision Şarkı Yarışması resmî Web Sitesi)
- (İngilizce) eurovision-wiki.com (Eurovision için oluşturulmuş wikipedia sitesi)
.svg){kind=small}
