Bülent Tarcan

Bülent Tarcan (23 Ağustos 1914, İstanbul – 16 Şubat 1991, İstanbul), Türk besteci, tıp doktorudur.

Hem tıp mesleğini hem de müzisyenliği bir arada yürütmüş olan Bülent Tarcan, Türkiye’de modern beyin cerrahisinin kurucularındandır ve çağdaş Türk müziğinin Türk Beşleri’nden sonraki ilk kuşak bestecilerinden birisidir. 3 numaralı suit, Deli Dumrul Bale müziği, Masallar adlı senfonik şiir önemli eserlerindendir.

Müzikolog ve piyanist Haluk Tarcan ile mimar Ercüment Rıza Tarcan'ın ağabeyi, Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi’nin kurucusu Selim Sırrı Tarcan’ın yeğeni, piyanist Hülya Tarcan’ın babasıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1914 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Askerî hekim olan babası Rıza Tarcan’ın görevleri nedeniyle Türkiye’nin değişik yerlerinde geçen çocukluğu sırasında müzik yeteneği ortaya çıktı. Müzik öğrenimine Urfa’da amatör bir öğretmenden keman dersleri alarak başladı.^[1] İlk beste denemelerine ortaokul yıllarında başladı.^[1]

1931-1939 arasında İstanbul Tıp Fakültesi’nde tıp öğrenimi gördü. Bu arada Karl Berger’den keman dersleri aldı. Tıp öğrenimine devam ederken 1932 yılında aynı üniversiteye bağlı Devlet Konservatuvarı’nın kompozisyon bölümüne girdi ve Cemal Reşit Rey ile Seyfeddin Asal 'nın öğrencisi oldu. 1934’te Adnan Saygun ile tanıştı ve onun sanat anlayışından etkilendi. İlk yapıtlarını konservatuvardaki öğrencilik yıllarında veren sanatçı, bunları yapıt listesinin dışında bırakmıştır.^[1]

1939 yılında Tıp Fakültesi’ni bitiren Tarcan, Anatomi Enstitüsü’nde asistan oldu; 1944’te başasistanlığa yükseldi. 1943-1945 yıllarında Kadıköy Halkevi’nde orkestra yönetti. 1948’de anatomi dalında doçent olduktan sonra cerrahi konusunda uzmanlaşmak üzere Londra’ya gitti. 1950-51 yılları arasında London Hospital’da görev yaptı. Tıp çalışmalarına ağırlık verdiği bu dönemde bestecilik yönünü kendi kendine geliştirmeye uğraştı.

Yapı Kredi Bankası’nın 1954’te açtığı bir beste yarışmasında yazdığı piyano suiti ile birinci olmasından sonra tıp ve müziği bir arada yürütmeye başladı. Leslie Oliver’dan çeviri “Nöroşürjinin Esasları” (1954) ve kendi eseri olan “Ağrı Cerrahisi” (1956) adlı kitapları yayımlayarak Türkiye’de ilk nöroşirurji kitaplarını yayımlayanlardan birisi oldu.^[2] Çapa Hastanesi’nde nöroşirurji kürsüsünü kurdu. 1960 yılında tıp alanında profesör oldu, 1984 yılında emekliye ayrıldı.

Emekliliğinde İstanbul Üniversitesi Mimar Sinan Konservatuvarı’nda kompozisyon dersleri verdi.

İlk evliliğini piyanist Necla Tiner ile yapan Bülent Tarcan’ın bu evlilikten Hülya adında bir kızı vardır.

Yaşamı, Evin İlyasoğlu tarafından "Bir Hekimin Senfonik Öyküsü" (2006) adıyla kitaplaştırmıştır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bale, Şan ve Orkestra Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• “Sakarya”, soprano, koro ve orkestra için kantat, 1983.
• “Ölümsüz Mimar Sinan”, bariton solo, anlatıcı ve orkestra, 1986
• “Hançerli Hanım”, bale için, 1965.
• “Deli Dumrul”, bale için, 1977.
• “12 Eylül Marşı”, bando için, 1981.

Orkestra Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• “Bale Suiti”, (1. suit), 1954.
• “2. Suit”, piyano suitinin orkestraya uyarlanmış biçimi, 1959.
• “3. Suit”, 1967.
• “Deli Dumrul” (aynı zamanda konser suitidir), 1977.
• “Orkestra Çeşitlemeleri”, ikili orkestra için, 1972.
• “Birinci Suit” (“Rüya” bölümünün eklenmesiyle), 1986.

Konçerto ve Oda Müziği Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• “Keman Konçertosu”, 1986.
• “Piyano Konçertosu”, 1979 – 1980.
• “Sonat”, keman ve piyano için, 1937.
• “Sonat”, keman ve piyano için, 1944 – 1945.
• “Introduction, Passacaglia ve füg”, keman ve viyolonsel için, 1961.
• “Obualı Dörtlü”, obua, keman, viyola ve viyolonsel için, 1968.
• “Sirto”, keman ve piyano için, 1980.

Şan ve Piyano, Koro, Piyano Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• “Üç Türk Parçası”, bariton ve piyano için.
• “On Türkü”, koro için, 1964.
• “Demirkapı Marşı”, koro için, 1941.
• “Konser Marşı”, koro için.
• “Suit”, piyano için, 1956.
• “On Türk Parçası”, piyano için, 1966.
• “ Parafraz”, piyano için, 1986.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]