Azerbaycan'daki Dünya Mirasları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Azerbaycan'daki Dünya Mirasları: kültürel alanlar kırmızı, doğal alanlar sarı ile gösterilmektedir.

Azerbaycan'da beş tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır.[1] İlk olarak 2000'de Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte İçerişehir, son olarak da 2023'te Hirkan Ormanları ve Kınalık listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan dördü kültürel, biri doğal alandır. Azerbaycan'ın Dünya Mirası Geçici Listesi'nde ise on tane varlığı bulunmaktadır.

1945'te kurulan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) yasaları, bir yıl sonra 26 ülke tarafından kabul edildi. Azerbaycan, 1972'de imzalanan Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'ye 1993'te taraf oldu.[2]

Dünya Mirasları[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki tablo her bir Dünya Mirası hakkındaki bilgileri listeler:

Ad; Dünya Miras Komitesi tarafından listelendiği şekliyle
Yer; bulunduğu yer ve koordinatlar
Tarih; öneme sahip olduğu veya inşa edildiği zaman dilimi
UNESCO verileri; referans numarası, seçildiği yıl ve sağladığı kriterler
Açıklamalar; alan hakkında kısa açıklama
Renkler;      kültürel alan,      doğal alan,      karma alan
Ad Fotoğraf Yer Tarih UNESCO verileri Açıklamalar
Hirkan Ormanları Astara, Lenkeran
38°30′34.0″K 48°45′50.0″D / 38.509444°K 48.763889°D / 38.509444; 48.763889 		2004 1584; 2023;
ix 		İran ile paylaşılmaktadır. 2019'da Dünya Mirası oldu. 2023'te sınırları değiştirilen miras alanı Azerbaycan'ı kapsadı.
1998'de ve 2020'de geçici listeye girmişti.[3][4]
Kınalık Halkının Kültürel Peyzajı ve "Köç Yolu" Yaylacılık Rotası Kuba
41°10′46″K 48°07′36″D / 41.17944°K 48.12667°D / 41.17944; 48.12667 		Tunç Çağı 1696; 2023;
iii, v 		2020'de geçici listeye girmişti.[5]
Kobustan Kaya Sanatı Kültürel Peyzaj Alanı Bakü
40°07′30.8″K 49°22′30.2″D / 40.125222°K 49.375056°D / 40.125222; 49.375056 		Üst Paleolitik 1076; 2007;
iii
Şeki Hanları Sarayı ile Birlikte Şeki'nin Tarihî Merkezi Şeki
41°12′16.1″K 47°11′54.9″D / 41.204472°K 47.198583°D / 41.204472; 47.198583 		18. yüzyıl 1549; 2019;
ii, v 		2001'de geçici listeye girmişti.[6]
Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile Birlikte Surlarla Çevrili Bakü Şehri Bakü
40°21′58.9″K 49°50′07.0″D / 40.366361°K 49.835278°D / 40.366361; 49.835278 		12. yüzyıl 958; 2000;
iv 		2003-2009 yılları arasında Tehlike altındaki Dünya Mirasları listesi'nde yer aldı.[7]

Geçici Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan'ın Dünya Mirası Geçici Listesi'nde on tane varlığı bulunmaktadır. Bunlardan yedisi kültürel, üçü doğal alandır. Liste en son 23 Ağustos 2021'de güncellendi.[8]

Ad Fotoğraf Yer Tarih UNESCO verileri Açıklamalar
Ateşgah Bakü
40°24′55.7″K 50°00′31.0″D / 40.415472°K 50.008611°D / 40.415472; 50.008611 		17. yüzyıl 1172; 1998;
i, iii
Azıh ve Tağlar Mağaralarının Tarih Öncesi Alanları Hocavend
39°37′09.12″K 46°59′18″D / 39.6192000°K 46.98833°D / 39.6192000; 46.98833 		Alt Paleolitik 6547; 2021;
i, iii
Bakü Dağ Merhelesi Bakü
40°18′45.5″K 49°48′47.5″D / 40.312639°K 49.813194°D / 40.312639; 49.813194 		1177; 1998;
viii, ix
Binegedi Dördüncü Dönem Fauna ve Flora Mezarlığı Bakü
40°28′04.0″K 49°48′04.0″D / 40.467778°K 49.801111°D / 40.467778; 49.801111 		Pliyosen Çağ 1175; 1998;
viii, ix
Hazar Kıyısındaki Savunma Yapıları Bakü, Kah, Kuba, Siyezen, Şabran 5.-20. yüzyıllar 1573; 2001;
?
Hudaferin Köprüleri ve İlgili Alanlar Cebrayıl
39°09′02.17″K 46°56′24.27″D / 39.1506028°K 46.9400750°D / 39.1506028; 46.9400750 		11. yüzyıl 6621; 2021;
ii, iv
Lökbatan Çamur Volkanı Bakü
40°18′16.1″K 49°42′29.2″D / 40.304472°K 49.708111°D / 40.304472; 49.708111 		Pliyosen Çağ 1176; 1998;
vii, viii, ix
Nahçıvan Türbeleri Nahçıvan 12. yüzyıl 1173; 1998;
i, iv 		Dört ögesi vardır: 1) Gülüstan Türbesi, 2) Karabağlar Türbesi, 3) Mümine Hatun Türbesi, 4) İldenizliler Mimarlık Kompleksi
Ordubad Tarihî ve Mimari Koruma Alanı Ordubad
38°54′35.8″K 46°01′19.9″D / 38.909944°K 46.022194°D / 38.909944; 46.022194 		17. yüzyıl 1575; 2001;
i, iv, v
Şuşa Tarihî ve Mimari Koruma Alanı Şuşa
39°45′57.2″K 46°45′02.6″D / 39.765889°K 46.750722°D / 39.765889; 46.750722 		18. yüzyıl 1574; 2001;
i, iv, v, vi

Konumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan'ın Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki varlıkları: kültürel alanlar kırmızı, doğal alanlar sarı ile gösterilmektedir. Varlıkların tam adları haritaya sığmadığı için kısa adları kullanıldı. Nahçıvan Türbeleri, Hazar Kıyısındaki Savunma Yapıları birden fazla varlığı kapsadığı için haritada gösterilemedi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Azerbaijan - UNESCO World Heritage Centre". UNESCO. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016. 
  2. ^ "Application of the World Heritage Convention by the States Parties - Azerbaijan" (PDF). UNESCO. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2016. 
  3. ^ "Hyrkan State Reservation". UNESCO. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Hirkan Forests (Azerbaijan)". UNESCO. 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Khinalig - medieval mountainous village" (İngilizce). UNESCO. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  6. ^ "Sheki, the Khan's Palace" (İngilizce). UNESCO. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  7. ^ "World Heritage Committee removes Baku from Danger List welcoming improvements in the ancient city's preservation". UNESCO. 25 Haziran 2009. 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016. 
  8. ^ "UNESCO World Heritage Centre - Tentative Lists". UNESCO. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Azerbaycan%27daki_Dünya_Mirasları_listesi&oldid=32176838" sayfasından alınmıştır