Aydın Engin
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aydın Engin | |
|---|---|
 2018'de Engin | |
| Doğum | 12 Şubat 1941 Ödemiş, İzmir, Türkiye |
| Ölüm | 24 Mart 2022 (81 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Safra kesesi iltihabı |
| Defin yeri | Çengelköy Mezarlığı |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (bıraktı) |
| Meslek | Gazeteci, senarist, oyun yazarı |
| Evlilik | Oya Baydar |
| Çocuk(lar) | 1 |
| Ebeveyn(ler) | Sadık Engin, Adalet Engin |
Aydın Engin (12 Şubat 1941, Ödemiş - 24 Mart 2022, İstanbul[1]), Türk gazeteci, oyun yazarı, senarist ve politikacıdır.
İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]
12 Şubat 1941'de Ödemiş'te dünyaya geldi. Babası, terzi Sadık Engin, annesi Adalet Engin'dir. Ortaöğrenimini 1957'de Ödemiş Lisesi'nde tamamladı.[2] Ardından bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenim gördü.
Öğrencilik yıllarında Adalet Cimcoz, Tahir Alangu gibi kimi yazar ve çevirmenlerinin yazılarını daktiloya çekerek geçimini sağlamaya çalıştı ve yazarlık mesleği ile tanıştı.[3] Üniversite öğrenimi sırasında bir yandan da Gençlik Tiyatrosu'nda amatör tiyatroya başladı. Sonrasında hukuk öğrenimini bırakıp tiyatroculuğu meslek olarak seçti.[3]
Tiyatroculuk kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Yedek subay öğretmenliği sırasında ilk oyunu olan “Aykırı”'yı yazdı. Oyun, Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu'nda sahnelendi. Sanatçı, bu toplulukta dramaturg ve oyuncu olarak işe başladı.[3] Aynı yıl, Yılmaz Güney'in özel senaristi olarak çalışmaya başladı. Yeşilçam için pek çok senaryo yazdı ancak imzasını koymadı.[3]
1967'de Tuncel Kurtiz, Tuncer Necmioğlu, Umur Bugay ve Müjdat Gezen'le birlikte Halk Oyuncuları'nı kurdu. “Devri Süleyman” adlı oyunu yazdı ve yönetti. Oyun, büyük ilgi gördü.[4]
Gazetecilik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1969'da tiyatroculuğu bırakarak gazeteciliğe başladı. Haftalık Yeni Ortam dergisinde Yazı İşleri Müdürlüğü yaptı. 12 Mart Darbesi sırasında tutuklandı. Salıverildikten sonra artık günlük bir gazeteye dönüşen Yeni Ortam'da Yazı İşleri Müdürü oldu ve aynı gazetede köşe yazıları yazdı.[4]
1974 yılında eşi Oya Baydar ve Yusuf Ziya Bahadınlı ile “İlke” dergisini kurdu. 1976'da “Politika” gazetesinin Genel Yayın Müdürü oldu. Bu gazetede “Tırmık” adlı köşesinde, köşe yazıları yayımlamaya başladı; yazılarından dolayı hakkında birçok dava açıldı.
1980'de tutuklu olduğu sırada bir başka davadan ötürü yedi buçuk yıl hapse mahkûm oldu ancak bir yanlışlık sonucu tahliye edilince[3] Haziran 1980'de yurt dışına gitti. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 12 yıl boyunca yurda dönemedi; yaşamını siyasi mülteci olarak Almanya'da sürdürdü. Bu arada sürmekte olan davaların sonuçlanması nedeniyle gıyabında ağır hapis cezalarına çarptırıldı.
1991'de çıkan kısmi aftan yararlanarak Türkiye'ye döndü; kısa süre Sağmalcılar Cezaevi'nde hapis yattı.[3] 1992-2002 arasında Cumhuriyet gazetesinde habercilik ve köşe yazarlığı yaptı. 2002'de Cumhuriyet'ten ayrıldı. Birgün gazetesinin kuruluşunda yönetici olarak görev aldı ve bir süre Tırmık köşesini yazdı. Daha sonra Agos'ta köşe yazıları yazmaya başladı. T24 internet gazetesinin kuruluşuna katıldı. 2015 Ağustos'unda yeniden Cumhuriyet gazetesine döndü.
1 Kasım 2016'da Cumhuriyet gazetesi yöneticileri ve yazarlarına yönelik "FETÖ ve PKK terör örgütlerine üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan Engin, yurt dışına çıkış yasağı konularak adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.[5][6] Serbest bırakıldıktan sonra açıklama yapan Engin, "Ben kıdemli bir basın sanığıyım. Hayatımda bu kadar ahlaksız bir dosya görmedim. Saçma demiyorum, ahlaksız diyorum." dedi.[7]
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2001 - Çağdaş Gazeteciler Derneği Mustafa Ekmekçi Gazetecilik Ödülü[8]
- 2021 - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü'nü aldı.[9]
Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
12 Mart sonrasında kurulan ilk sosyalist parti olan Türkiye Sosyalist İşçi Partisi'nin kurucuları arasına katıldı. Partinin kurucularından Oya Baydar ile evlendi. Bu evlilikten bir oğlu dünyaya geldi.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Engin, 24 Mart 2022 tarihinde safra kesesi iltihabı nedeniyle tedavi gördüğü İstanbul'daki bir hastanede 81 yaşında hayatını kaybetti.[1]
Naaşı vasiyeti gereği tören yapılmadan Çengelköy Mezarlığı'nda defnedildi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
 | Vikisöz'de Aydın Engin ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Gazeteci Aydın Engin hayatını kaybetti". BBC News Türkçe. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ "Aydın Engin, Kenthaber.com sitesi, Erişim tarihi:15.11.2012". 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ a b c d e f Aydın Engin, İkiay Yayıncılık web sitesi, Erişim tarihi:15.11.2012[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "Aydın Engin Biyografi, Birikim Dergisi web sitesi, Erişim tarihi:15.11.2012". 22 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Cumhuriyet Gazetesi yönetici ve yazarlarına yönelik soruşturma". HaberTürk. 1 Kasım 2016. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ "Aydın Engin ve Hikmet Çetinkaya serbest bırakıldı". NTV. 4 Kasım 2016. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016.
- ^ "ÇGD'nin yılın gazetecileri belli oldu". www.hurriyet.com.tr. 15 Mart 2002. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024.
- ^ "TGC Burhan Felek Basın Hizmet Ödülleri sahiplerini buldu". T24. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.