Assia Djebar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Assia Djebar
DoğumFatima-Zohra Imalayen
30 Haziran 1936(1936-06-30)
Şerşel, Cezayir
Ölüm6 Şubat 2015 (78 yaşında)
Paris, Fransa
MeslekRomancı, denemeci, profesör
MilliyetCezayirli
Alma materÉcole normale supérieure
KonuFeminizm
Önemli eserlerLa soif, Les impatients, Les enfants du Nouveau monde, Les alouettes naïves
Önemli ödülleriNeustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü, Yourcenar Prize
İmza

Fatima-Zohra Imalayen (1936 30 Haziran - 6 Şubat 2015), Assia Djebar mahlası ile bilinen Cezayirli romancı, çevirmen ve film yapımcısıdır. Eserlerinin çoğu kadınların karşılaştığı engelleri ele almaktaydı ve kendisi de feminist duruşuyla dikkat çekiyordu. "Sık sık kadınların yazı hareketleriyle ilişkilendirilir, romanları açıkça Cezayirli kadınların soy ağacının oluşturulmasına odaklanır ve politik duruşu sömürge karşıtı olduğu kadar ataerkillik karşıtıdır."[1] Djebar, Kuzey Afrika'nın önde gelen ve en etkili yazarlarından biri olarak kabul edilir. 16 Haziran 2005'te Académie française'de, Mağrip'ten böyle bir tanınma elde eden ilk yazar seçildi. Çalışmalarının tamamı için 1996 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Sık sık Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi.[2]

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Djebar, 30 Haziran 1936'da Şerşel, Cezayir'de, Berberi kökenli bir aile olan Taha Imalhayène ve Bahia Sahraoui'nin ailesinde Fatima-Zehra Imalayen olarak doğdu.[3] Aïn Defla Vilayeti, Cezayir yakınlarındaki küçük bir liman köyü olan Şerşel'de büyüdü. Djebar'ın babası gittiği bir ilkokul olan Mouzaïaville'de ona Fransızca öğretti. Daha sonra Djebar, Blida'daki Kur'an özel yatılı okuluna katıldı, bu okuldaki iki kızdan birisi idi. Cezayir'de bir lise olan Collège de Blida'da okudu ve sınıfındaki tek Müslüman oydu.[4] 1955'te Ecole normale de jeunes filles'e katıldı ve Fransa'nın en seçkin okullarında eğitim gören ilk Cezayirli ve Müslüman kadın oldu.[5] Cezayir Savaşı nedeniyle çalışmaları kesintiye uğradı, ancak daha sonra eğitimine Tunus'ta devam etti.[6]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1957'de ilk romanı La Soif'in ("Susuzluk") yayınlanması için Assia Djebar takma adını seçti. Bir sonraki yıl Les Impatients adlı bir kitap daha yayımladı. Ayrıca 1958'de, o ve Ahmed Ould-Rouïs, sonunda boşanmayla sonuçlanacak bir evliliğe imza attı. Djebar, Rabat Üniversitesi'nde (1959-1962) ve ardından Cezayir Üniversitesi'nde ders verdi.[7]

1962'de Djebar Cezayir'e döndü ve Les Enfants du Nouveau Monde'u yayınladı ve bunu 1967'de Les Alouettes Naïves takip etti. Yeniden Cezayir'e dönmeden önce 1965-1974 yılları arasında Paris'te yaşadı. 1980'de Cezayirli şair Malek Alloula ile yeniden evlendi. Çift, Cezayir Kültür Merkezi'nde araştırmacı görevinde bulundukları Paris'te yaşadı.[8]

1985'te Djebar, L'Amour, la fantasia'yı (Fantasia: Bir Cezayirli Süvari Alayı olarak çevrilir, Heinemann, 1993) yayınladı ve burada "dil konusundaki kararsızlığını, Batı eğitimli, Cezayirli, feminist, Müslüman bir entelektüel olarak tanımlanmasını, Cezayirli kadınların ve genel olarak kadınların sözcüsü olarak rolünü defalarca dile getirdi."[9]

2005 yılında Djebar, Fransız dilinin mirasını korumakla görevli ve "ölümsüzler" olarak bilinen üyeleri ömür boyu seçilen bir kurum olan Fransa'nın önde gelen edebiyat kurumu Académie française'ye seçildi. Kuzey Afrika'dan kuruma seçilen ilk yazar[10] ve Akademi'ye katılan beşinci kadındı.[11] Djebar, New York Üniversitesi'nde Frankofon edebiyatının Gümüş Kürsüsü profesörüydü.[7]

Djebar, özellikle kadınlar için artan hakların savunulması alanında, Arap dünyasında İslami reformun sesi olarak biliniyordu.[5]

Djebar, Şubat 2015'te 78 yaşında öldü.[12]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1985'te L'Amour la Fantasia ile Fransız-Arap Dostluk Ödülü'nü kazandı.[13]

1996 yılında Djebar, dünya edebiyatına yaptığı katkılardan dolayı prestijli Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'nü kazandı.[14]

Ertesi yıl Marguerite Yourcenar Ödülü'nü kazandı.[13]

1998'de Uluslararası Palmi Ödülü'nü kazandı.[13]

2000 yılında Alman Kitap Ticareti Barış Ödülü'nü kazandı.[13]

Övgüler[değiştir | kaynağı değiştir]

30 Haziran 2017'de Google, romancıya doğumunun 81. yıl dönümü için bir Doodle hazırladı. Doodle, Arap Dünyasının tüm ülkelerine ulaştı.[15]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • La Soif, 1957 (İngilizce: The Mischief)
  • Les impatients, 1958
  • Les Enfants du Nouveau Monde, 1962 (İngilizce: Children of the New World: a novel, çeviri: Marjolijn De Jager: New York: Feminist Press at the City University of New York, 2005; 9781558615113)
  • Les Alouettes naïves, 1967
  • Poème pour une algérie heureuse, 1969
  • Rouge l'aube
  • L'Amour, la fantasia, 1985 (İngilizce: Fantasia: An Algerian Cavalcade, trans. Dorothy S. Blair; Portsmouth, N.H., Heinemann, 1993 (repr. 2003), 978-0435086213)
  • Ombre sultane 1987 (İngilizce: A Sister to Scheherazade)
  • Loin de Médine, (İngilizce: Far from Medina)
  • Vaste est la prison, 1995 (İngilizce: So Vast the Prison, trans. Betsy Wing; Sydney: Duffy & Snellgrove, 2002; 9781876631383)
  • Le blanc de l'Algérie, 1996 (İngilizce: Algerian White)
  • Oran, langue morte, 1997 (İngilizce: The Tongue's Blood Does Not Run Dry: Algerian Stories)
  • Les Nuits de Strasbourg, 1997
  • Femmes d'Alger dans leur appartement (İngilizce: Women of Algiers in Their Apartment; Charlottesville: UP of Virginia, 1999; 9780813918808)
  • La femme sans sépulture, 2002
  • La disparition de la langue française, 2003
  • Nulle part dans la maison de mon père, 2008

Sinema[değiştir | kaynağı değiştir]

  • La Nouba des femmes du Mont Chenoua, 1977
  • La Zerda ou les chants de l'oubli, 1979[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Hiddleston. "Assia Djebar: In Dialogue with Feminisms (review)". French Studies: A Quarterly Review. 61 (2): 248-9. doi:10.1093/fs/knm041. 
  2. ^ Alison Flood, "Assia Djebar, Algerian novelist, dies aged 78" 29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, 9 February 2015.
  3. ^ Asholt, Wolfgang, (Ed.) (2010). Assia Djebar: littérature et transmission (Fransızca). Presses Sorbonne Nouvelle. s. 280. ISBN 9782878544879. 
  4. ^ a b "Assia Djebar" 29 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Voices from the Gaps, University of Minnesota. Retrieved 6 October 2013.
  5. ^ a b "Assia Djebar: Algeria's 'immortal' literary hero". Al Jazeera. 30 Haziran 2017. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Historical Dictionary of Algeria. Rowman & Littlefield. 7 Mayıs 2015. s. 210. ISBN 9780810879195. 
  7. ^ a b Encyclopedia of Modern French Thought. Routledge. 11 Ocak 2013. s. 181. ISBN 978-1-135-45564-4. 
  8. ^ Assia Djebar. CELFAN Editions. 1988. s. 7. 
  9. ^ Ghaussy (1994). "A Stepmother Tongue: "Feminine Writing" in Assia Djebar's Fantasia: An Algerian Cavalcade". World Literature Today. 68 (3): 457-462. doi:10.2307/40150357. 
  10. ^ MAÏA de la BAUME, "Assia Djebar, Novelist Who Wrote About Oppression of Arab Women, Dies at 78" 16 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, 13 February 2015.
  11. ^ Jeune Afrique. Cidcom/Le Groupe Jeune Afrique. 2006. s. 16. 
  12. ^ "Assia Djebar décédée : Perte d'une intellectuelle majeure". El Watan. 7 Şubat 2015. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015.  (Fransızca)
  13. ^ a b c d Assia Djebar: histoires et fantaisies (Fransızca). PUPS. 2007. s. 186. ISBN 9782840505068. 
  14. ^ "1996 Neustadt Prize Laureate - Assia Djebar". World Literature Today. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2018. 
  15. ^ "Assia Djebar's 81st Birthday". 30 Haziran 2017. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Hiddleston, Jane. Assia Djebar: Out of Algeria. Liverpool: Liverpool University Press, 2006.
  • Ivantcheva-Merjanska, Irene. Ecrire dans la langue de l'autre. Assia Djebar et Julia Kristeva. Paris: L'Harmattan, 2015.
  • Merini, Rafika. Two Major Francophone Women Writers, Assia Djébar and Leila Sebbar: A Thematic Study of Their Works. New York: P. Lang, 1999.
  • Mortimer, Mildred P. Assia Djebar. Philadelphia: CELFAN Editions, 1988.
  • Murray, Jenny. Remembering the (post)colonial Self: Memory and Identity in the Novels of Assia Djebar. Bern: Peter Lang, 2008.
  • O'Riley, Michael F. Postcolonial Haunting and Victimization: Assia Djebar's New Novels. New York: Peter Lang, 2007.
  • Rahman, Najat. Literary Disinheritance: The Writing of Home in the Work of Mahmoud Darwish and Assia Djebar. Lanham, MD: Lexington Books, 2008.
  • Ringrose, Priscilla. Assia Djebar: In Dialogue with Feminisms. Amsterdam: Rodopi, 2006.
  • Thiel, Veronika. Assia Djebar. La polyphonie comme principe générateur de ses textes Vienna: Praesens, 2005.
  • Thiel, Veronika. Une voix, ce n’est pas assez... La narration multiple dans trois romans francophones des années 1980. Le Temps de Tamango de Boubacar B. Diop, L’Amour, la fantasia d’Assia Djebar et Solibo Magnifique de Patrick Chamoiseau. 7 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. PHD thesis, Vienna University, 2011

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Assia_Djebar&oldid=32260312" sayfasından alınmıştır