Anne Boleyn

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Anne Boleyn
İngiltere konsort kraliçesi
Hüküm süresi28 Mayıs 1533 - 17 Mayıs 1536
Taç giymesi1 Haziran 1533
Doğum16 Aralık 1501/1507
Hever Kalesi, İngiltere
Ölüm19 Mayıs 1536 (28/35 yaşında)
Londra Kulesi
Eş(ler)iVIII. Henry
Çocuk(lar)ıI. Elizabeth
HanedanTudor Hanedanı
BabasıThomas Boleyn
AnnesiElizabeth Howard
DiniLüteryen Protestan
Meslekİngiltere Kraliçesi

Anne Boleyn (1501/1507 – 19 Mayıs 1536), İngiltere kraliçesi, VIII. Henry'nin ikinci karısı ve I. Elizabeth'in annesidir.

VIII. Henry'nin uğruna -adı daha sonra Anglikan Kilisesi olacak olan- İngiltere Kilisesi'ni kurduğu karısıdır. Katolik Kilisesi VIII. Henry'nin ilk karısı Aragonlu Catherine'den boşanmasına izin vermediği için Kral Anglikan Kilisesi'ni kurup, kendisini kilisenin başı ilan etmiştir ve bu sayede Anne ile evlenerek ilk evliliğini geçersiz ilan etmiştir. Taç giyme töreni sırasında Anne, I. Elizabeth'e hamileydi. Anne ile Henry 3 yıl kadar evli kaldı. Kral Anne Boleyn'le evliliği sırasında Jane Seymour'a âşık olmuştur ve Anne Boleyn'i, Sir Francis Weston, Henry Norris ve kardeşi George Boleyn'in de aralarında bulunduğu altı kişiyle zina yapma gerekçesiyle Londra Kulesi'nde kafasını kestirerek idam ettirmiştir.

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hever Kalesi

Anne Boleyn, Sir Thomas Boleyn ile Elizabeth Howard'ın kızlarıdır. Babası Thomas Boleyn birçok dil bilen saygın bir diplomattı ve kral VIII. Henry'nin en sevdiği saraylılardan biriydi. Anne'in bilinen kesin bir doğum tarihi olmamakla beraber, kardeşi Mary Boleyn'den küçük olduğu tahmin edilmektedir. Ağabeyleri George Boleyn'dir. Anne'in doğumu ile ilgili tek bilinen gerçek, doğduğu sırada Boleyn ailesinin İngiliz aristokrasisinde saygın bir yeri olduğudur.

Hollanda yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Thomas Boleyn, diplomatik kariyeri sırasında kendine Kutsal Roma İmparatoru I. Maximilian'ın kızı Habsburglu Margaret'in de aralarında bulunduğu pek çok hayran edindi. O sırada babasına vekaleten Hollanda'ya hükmetmekteydi. Margaret, Thomas Boleyn'den öyle etkilenmişti ki kızı Anne'i nedimesi olarak aldı. O zaman nedime olabilmek için on iki yaşını doldurmak gerekiyordu, ancak Anne daha gençti. Tutumu ve çalışkanlığıyla Hollanda'da iyi bir izlenim bıraktı. Babası ona VIII. Henry'nin kardeşi ve Fransa Kraliçesi olan Mary Tudor'un yanında nedimelik ayarlayana kadar orada kaldı.

Fransa yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa'da önce Kraliçe Mary'nin, daha sonra da Kraliçe Claude'nin nedimesi oldu. Kraliçe Claude'nin hizmetindeyken Fransızcasını geliştirdi ve moda ile din felsefesine merak saldı. Ayrıca Fransız kültürü hakkında da bilgi edindi.

Fransa'daki eğitimi, babasının onu İngiltere'ye geri götürdüğü 1521 kışına kadar sürdü. Fransa'daki deneyimleri Anne'i yeni Rönesans Hümanizmi geleneği ışığında dindar biri yaptı. Hayatının bu aşamasında Anne, "tatlı ve neşeli" olarak tanımlanıyordu. Kumar oynamaktan, şarap içmekten ve dedikodudan hoşlanıyordu.

VIII. Henry'nin Altı Eşi
Aragonlu Catherine
Anne Boleyn
Jane Seymour
Clevesli Anne
Catherine Howard
Catherine Parr

VIII. Henry'nin sarayında[değiştir | kaynağı değiştir]

1515 yılında Anne, Dük Henry Percy ile evlendi fakat Henry'nin o sıralar başka bir kadınla nişanlı olması nedeniyle bu evlilik iptal edildi. Bu sırada kardeşi Mary Boleyn, William Carey ile evliydi ve kralın metresiydi. Daha sonra Anne, okuması ve kendini yetiştirmesi için yurt dışına gönderildi.

Evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Anne saraya geri döndüğünde güzelliği ve zekasıyla kralı büyüledi ve onu kendiyle evlenmesi için ikna etti. Dönemin kadınlarının aksine kendine güvenli ve kararlı tavırları vardı ve bu tavırlar kralın hoşuna gidiyordu. Kraliçe Aragonlu Catherine'yi ve kralın metresliğini yapan kız kardeşi Mary'i bu sırada gözden düşürdü. 1 Eylül 1532 tarihinde İngiltere tarihinde bir ilki gerçekleştirerek evlenmeden kendi haklarıyla Pembroke Markizi oldu. 23 Mayıs 1533 tarihinde Başpiskopos Thomas Cranmer'in topladığı mahkeme tarafından Henry ve Catherine'in evliliğinin geçersiz olduğuna karar verildi. Catherine'nin kızı Mary gayrımeşru ilan edildi. 28 Mayıs 1533 gününde Anne ve Henry gizlice evlendiler ve evliliklerinin geçerli olduğuna karar verildi. Ama İngilizlerin birçoğu ve Katolikler evliliği geçerli kabul etmiyordu.

İngiltere kraliçeliği[değiştir | kaynağı değiştir]

VIII. Henry ile Anne Boleyn'in ilk karşılaşmaları

Kral, Anne Boleyn'e hastalık derecesinde takıntılıydı ve Anne ona hep "Sana oğlan doğuracağım, bir sürü oğlumuz olacak." diye vaatler veriyor, her fırsatta Henry'nin ona olan arzularını besliyordu. Anne 1 Haziran 1533 tarihinde taç giydi. Bu arada Avam Kamarası Roma'ya başvuruları yasakladı ve İngiltere'ye papalık belgelerini sokanlara cezalar verildi. Bunun üzerine Papa, kralı ve Cranmer'ı aforoz etti ve geçersizlik kararının hükmü olmadığına, Kral ve Anne Boleyn'in evliliğinin geçersiz olduğuna karar verdi. Böylece İngiltere ve Roma arasındaki bağlar koptu ve İngiltere Kilisesi kralın kontrolü altına girdi. İngiliz Reformu'nun başladığı haberi tüm Avrupa'ya yayılınca Anne Boleyn bazı Protestan tasvirlerde kahraman olarak resmedildi.

Elizabeth'in doğumu ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Eylül 1533'te, ileride İngiltere'nin hükümdarlarından biri olacak olan I. Elizabeth dünyaya geldi. Kral erkek çocuk beklediğinden hayal kırıklığına uğradı. Anne, Aragon'lu Catherine'in kızı Mary'nin bir tehdit oluşturabileceğini düşünerek Mary'yi saraydan uzaklaştırdı. Defalarca Mary'nin açlıktan ölmesini istediğini dile getirdi ve Henry saraydan gittiği an bedeli yanmak olsa bile Mary'yi öldüreceğini söylediği bildirildi. Mary'den "lanetli piç" olarak bahsediyordu. 1534'te Anne düşük yapınca kral bunu kendine ihanet olarak gördü ve kendini yeni metreslere yöneltti. Genelde sakin ve sevgi dolu zamanlar geçirip birbirlerini çok sevseler de kralın bu düşüklerden sonra edindiği metresler Anne'in sinirlenmesine, ağlamasına ve kralın üzerine gitmesine neden oluyordu. Henry, Anne'in bu tutumundan hoşlanmıyordu. Kralın mızrak dövüşlerinde attan düşüp ayağını yaralamasının ardından karnında çocuk taşıyan Anne'in düşük yapması, onu VIII. Henry'nin gözünden düşürmüş ve evliliklerinin bir büyü eseri gerçekleştiğine inanmasına neden olmuştur.

İdamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan ayının sonlarına doğru Mark Smeaton adlı bir müzisyen, Henry Norris ve Sir Francis Weston tutuklanmıştır. Hepsi kraliçenin aşığı olmakla suçlanmıştır ancak işkence ile itirafta bulunan Smeaton hariç diğerleri inkâr etmiştir. Ardından kralın özel odalarındaki hizmetkarlarından biri olan William Brereton ve Anne'in kardeşi George Boleyn de zina suçlarıyla tutuklanmıştır. Anne ise 2 Mayıs 1536 tarihinde ensest, zina ve vatan hainliği suçlarını işleme gerekçesiyle tutuklanıp Londra Kulesi'ne götürülmüştür. Aleyhindeki delillerin yetersiz olmasına rağmen Anne ve diğer beş kişi ölüm cezasına çarptırılmış ve Sir George Boleyn, Henry Norris, Sir Francis Weston, Mark Smeaton ve William Brereton 17 Mayıs'ta idam edilmiştir. Anne, Fransız bir cellat istemiş, kral ise Anne'in bu son arzusunu kabul etmiştir. Anne Boleyn, bazı kaynaklara göre Fransız bir cellat tarafından plan yapılarak dikkatinin dağıldığı anda, diğerlerinden iki gün sonra, 19 Mayıs'ta idam edilmiştir.[kaynak belirtilmeli] Fransız cellat Anne'den onu öldürmeden önce yapacağı şey için af istemiştir. Bir başka ihtimal ise Anne'in diğer suçlular gibi idam kürsüsünde öldürüldüğüdür. Tutuklulardan bir tek Thomas Wyatt affedilmiştir. Anne tutuklandıktan sonra kızı Elizabeth'i bir daha hiç görememiştir.[kaynak belirtilmeli]

Filmlerde, dizilerde ve kitaplarda[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Anne Of The Thousand Days, 1969, Genevieve Bujold
  • The Six Wives Of Henry VIII, 1970, Dorothy Tutin
  • Henry VIII and His Six Wives, 1972, Charlotte Rampling
  • Henry VIII, 2003, Helena Bonham Carter
  • The Tudors, 2007, (Natalie Dormer)
  • Boleyn Kızı, 2008, (Natalie Portman)
  • The Spanish Princess, 2020, (Alice Nokes)
  • Anne Boleyn, 2021, (Jodie-Turner Smith)
  • Blood, Sex & Royalty, 2022, (Amy James-Kelly)

Kendisi ile ilgili bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Üç tane göğsü olduğu iddia ediliyordu. 3 göğüs o zamanlar cadılık işareti olarak kabul ediliyordu ve Anne'in cadılık suçlamalarına maruz kalmasına sebep olmuştu.[kaynak belirtilmeli]
  • Anne bazı tarihçiler tarafından çok güzel, bazıları tarafından çok çirkin olarak tasvir edilir. Suratının ortasında kocaman bir et beni olduğu söylenir.
  • Altı parmaklı olduğu iddia edilir.[kaynak belirtilmeli]
  • Anne ölümünün acısız olması için Fransız bir cellat istemiştir. Cellattan dikkatinin dağıldığı bir anda öldürülmesini istemiştir. Öyle ki öldüğünde Anne'in gözleri hala açıktı ve dudakları duasını okuyordu. Fakat bu durum o zamanlar halka göre Anne'in cadı olduğunun ispatıydı.[kaynak belirtilmeli]
  • En bilinen mottosu "The Most Happy" (En mutlu) idi.[kaynak belirtilmeli]
  • Bedeni bir sandık içinde St. Peter and Vincula Şapelinde isimsiz bir mezara gömülmüştür.[kaynak belirtilmeli]
  • Elinde kesik başıyla dolaşan hayaletinin Tower of London'da (Londra Kulesi) dolaştığı iddia edilir.[kaynak belirtilmeli]
Önce gelen
Aragonlu Catherine
İngiltere konsort kraliçesi
28 Mayıs 1533 – 17 Mayıs 1536
Sonra gelen
Jane Seymour