Altan Erbulak

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Altan Erbulak
Doğum11 Kasım 1929(1929-11-11)
Erzurum, Türkiye
Ölüm1 Mayıs 1988 (58 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiKalp krizi
MeslekKarikatürist, oyuncu, gazeteci, şovmen
Etkin yıllar1955-1988
Evlilik
Altan Aşkın
(e. 1955; b. 1963)

Füsun Erbulak
(e. 1964; ö. 1988)
Çocuk(lar)Ayşe Erbulak
Sevinç Erbulak
Akraba(lar)Dağhan Külegeç (torunu)

Altan Erbulak (11 Kasım 1929, Erzurum - 1 Mayıs 1988, İstanbul), Türk karikatürist, tiyatro ve sinema oyuncusu, gazeteci.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Binbaşı babasının görevi nedeniyle Anadolu'nun çeşitli şehirlerinde okudu. Annesi Bulgar göçmenidir. Bilgi isminde bir kız kardeşi vardı.[1]

Bakırköy Ortaokulu'ndan sonra Işık Lisesi ve Tophane Erkek Sanat Enstitüsü'ne gitti. İDGSA İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde resim okumuş, askerliğini yaptıktan sonra tekrar okula giderek, 1950'de mezun olmuştur.[2]

Babıali'ye 1943'te geldi. 1944 yılında ilk karikatürü Markopaşa dergisinde çıktı. 1947'de Akbaba dergisine girdi.

1954'te arkadaşı Ahmet Üstel'in yapımcılığında çekilen Son Baskın filmiyle sinema oyunculuğuna başladı. 1955'te Yeni Sabah gazetesine girdiğinde Sadık Şendil'in "senin için senaryo yazdım" demesiyle Gelin Ayşem sinema filminde ilk başrolünü oynadı.

Bakırköy Halkevi'nde amatör tiyatro oyunculuğu yapmıştı. 1954'te Haldun Dormen'in ısrarıyla Cep Tiyatrosu'nda "Maitre Pierre Pathelin" oyununda profesyonel olarak sahneye çıktı.[3]

1955'te Altan Aşkın ile evlendi.[4] Altan Karındaş da nikah şahitliklerini yaptı. İlk eşiyle ilk kızının adlarını da Altan olarak belirlemişlerdi.[5] Kızı Altan 16 yaşında Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarını kazandığında Cüneyt Gökçer'in önerisi ile mahkemeye başvurup adını Ayşe olarak değiştirdi.[6]

1958'de bir haftalığına Medrano Sirkinde palyaçoluk yaptı. 1964'te Füsun Şahin'le (Erbulak) evlendi.[2]

1971 yılında Füsun Erbulak, Nevra Serezli ve Metin Serezli ile birlikte "Kocamustafapaşa Çevre Tiyatrosu"nu kurdular.[7] Tiyatro, Beyoğlu-Şişli dışında açılan ilk tiyatro oldu. 1978'de tiyatrosunu kapatınca[8] çeşitli tiyatro topluluklarında oyunculuk ve yönetmenlik yaptı. Münir Özkul Tiyatrosu ve İstanbul Devlet Opera Balesi'nin oyunlarında yer aldı.

1986'da Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nda çalışmaya başladı. Burada Yanımdaki Yatak adlı oyunda ilk defa güldürü dışında bir oyunda oynadı.[9]

1985-1986'da Kandemir Konduk ve Müjdat Gezen'in kurduğu GÜM'de (Güldürü Üretim Merkezi) çalıştı.[10]

Erbulak, Markopaşa, Yeni Sabah, Hergün, Vatan, Akşam, Tef, Akbaba, Fırt, Gırgır, Milliyet, Hafta, Yirminci Asır, Dolmuş, Doğan Kardeş, Taş, 41 Buçuk gibi çok dergi ve gazetede karikatür çizdi. Ayrıca Taş Arabası ve Altanca başlığıyla çeşitli dergilere yazılar kaleme aldı.[9]

"Hürmüz’le Cafer", "Kibar Hırsız" sanatçının Türk mizahına kazandırdığı karikatür tiplerinden birkaçıdır. Orhan Boran'ın 1960'lı yıllarda yayımladığı ve kendi radyo karakterlerine dayandırdığı çizgi roman Yuki'yi de Altan Erbulak resimliyordu.

Türkiye'de Yavru ile Katip (002 filmleri olarak da bilinirler) olarak tanınan ve 1970'li yıllarda sinemalarda yaygın olarak gösterilen İtalya yapımı Franco e Ciccio filmlerinde Ciccio Ingrassia'nın oynadığı Katip karakterini Altan Erbulak seslendirdi. Franco Franchi'nin oynadığı Yavru karakterinin Türkçe dublajını ise Erol Günaydın yapıyordu.

Sinemanın yanı sıra Tatlı Yiyelim Tatlı Konuşalım gibi TV programları yaptı. Halit Kıvanç ile uzun yıllar TV programı sundu. Yılbaşı programlarında skeçler yaptı.[9]

BBC’de televizyon eğitim kurslarına da katılan Erbulak TRT için Alıngan Gemisi, Deneme Televizyonu, Bilen Şoför Kazanıyor gibi programları hazırladı.[11]

Cihan Demirci, Erbulak'ın teknolojiye ilgisini şöyle anlatmış: "Elektronik aletler konusunda bir öncüydü Altan abi. Biz her türlü elektronik aleti ilk onda gördük hep. 80’li yıllarda İstanbul’da bayağı karlı bir kış olmuş, adeta hayat durmuş, kimse evinden çıkıp işine gidememişti birkaç gün boyu... Milliyet’in spor sayfasına bir de baktım ki Altan ağabey gene karikatürünü çizebilmiş. Fakat karikatürün altına; “Okifax+Altan Erbulak” diye bir imza atmış... Bizler henüz faks nedir bilmezken Altan abi, o karakışta evinden faksla karikatürünü yollamayı başarmıştı. Köşeyazarları bile yazılarını gazetelerine ulaştıramamışlar, köşeleri boş çıkmıştı o günlerde."[10]

Erbulak, ölümü öncesinde TRT-2 kanalında Cumartesi günleri yayınlanan “Bilgisayar Dünyası” adlı bir programın sunuculuğunu yapıyordu.[10]

Aralıklı olarak Maksim Gazinosunda şovmenlik yaptı.[2]

1 Mayıs 1988'de "Dünyalar" oyununu oynadıktan sonra üçüncü[12] kalp krizini geçirerek öldü.[11]

Ölümünden sonra, ikinci eşi Füsun Erbulak, kızları Ayşe Erbulak ve Sevinç Erbulak tarafından, yılın başarılı oyuncusuna verilmek üzere “Altan Erbulak Ödülü” 2003 yılına kadar verildi.[13]

Mecidiyeköy'de oturduğu evin sokağına Altan Erbulak Sokağı ismi verilmiştir.

Anılarını "Nalıncı Keseri ya da Ben Bir yalancıyım" adlı bir kitapta topladı. Ölümünden sonra "Delikır ile Kırmızı Başlıklı Seyirci" adı altında Füsun Erbulak tarafından kendi anıları ile birlikte bastırıldı.[1]

Ayşe Erbulak tarafından 2020'de ilki düzenlenen Erbulak Evi Öykü Yarışması “Pandemiden Sonra” olarak ödüller verdi.[14][15]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1965: Yuki Çizgi Roman
  • 1968: Kazulet Hanımın Minisi - Altın Yayınları - Halit Kıvanç & Altan Erbulak
  • 1989: Delikır İle Kırmızı Başlıklı Seyirci - Güneş Yayınları - Füsun Erbulak & Altan Erbulak
  • 1992: Uçuçbuceği / Delikır - Bilgi Yayınevi - Füsun Erbulak & Altan Erbulak
  • 1993: Kiracı - Parantez Yayınları
  • 1993: Taş Arabası - Parantez Yayınları
  • 2000: Sensin İnsan - Aksoy Yayıncılık
  • 2000: Yerli Leylek Büyük Gece Özel Gösteri - Aksoy Yayıncılık - Karikatür
  • xxxx: Nalıncı Keseri ya da Ben Bir Yalancıyım

Aldığı ödüller[16][değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1961: İlhan İskender Ödülü, "İkinci Baskı" oyunundaki rolü ile
  • 1969: Ekspres Altın Heykel 1969
  • 1970: Ekspres Altın Heykel 1970
  • 1971: Ekspres Altın Heykel, Yılın En İyi Erkek Tiyatro Sanatçısı
  • 1971: Gazeteciler Cemiyeti, Türk Spor yazarları Derneği, Spor Yazılarında 25. Yıl
  • 1983: İsmail Dümbüllü Ödülü, 1982-1983 yılının en başarılı sanatçısı

Tiyatro oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmografisi[17][değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Erzurum'un Sanat Değerleri". Erzurum Gazetesi. 27 Eylül 2009. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c "Altan Erbulak". Biyografi. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Enis Olcayto (16 Haziran 1960). "Altan Erbulak", 6. Artist dergisi. s. 33. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ ""İkinci Baskı"nın Canavarı", 16. Sinema 60 dergisi. 1 Mart 1961. s. 14. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Enis Olcayto (16 Haziran 1960). "Altan Erbulak", 6. Artist dergisi. ss. 32-33. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b "Çok şekerli Erbulak". Hürriyet Kelebek. 7 Ağustos 2012. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "kocamustafapaşa çevre tiyatrosu". ekşi sözlük. 2003. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Adem Dursun (5 Mart 2008). "Söyleşi / Metin Serezli". Alsa. 13 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b c "Altan Erbulak". TSA. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ a b c Cihan Demirci. "Altan Erbulak'ı sevgi ve saygıyla anıyoruz". 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ a b "Altan Erbulak Sergisi". Tiyatro Müzesi. 19 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "altan erbulak". ekşi sözlük. 2000. 17 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Altan Erbulak Tiyatro Ödülü verildi". NTV. 25 Mayıs 2003. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ ""Pandemiden Sonra" yarışmasında kazananlar ödüllerine kavuştu". Erbulak Evi. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Altan Erbulak Ödülleri Sahiplerini Buldu". Tayyar Işıksaçan. 29 Eylül 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Altan Erbulak Anısına". Ertan Yurderi. 1 Mayıs 2010. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Altan Erbulak". imdb. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Enis Olcayto (16 Haziran 1960). "Altan Erbulak". Artist dergisi. s. 34. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Ölürüm de Ayrilmam". imdb. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Altan_Erbulak&oldid=31257877" sayfasından alınmıştır