Almanca

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Almanca
deutsche Sprache
Deutsch
Martin Luther tarafından Almancaya tercüme edilen İncil'in yaygın popülerliği modern Almancanın kurulmasına yardımcı olmuştur.
TelaffuzAlmanca telaffuz: [ˈdɔʏtʃ]
BölgeAvrupa
EtnisiteAlmanlar, Avusturyalılar, İsviçreliler
Dönem95 - 120 milyon[1]
Dil ailesi
Standart formlarStandart Almanca (Almanya, Avusturya ve İsviçre)
Yazı sistemiLatin (Alman alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil Avrupa Birliği
(Resmî dil)

 Almanya
 Avusturya
  İsviçre
 İtalya (yalnızca Güney Tirol'de)
Lihtenştayn Lihtenştayn
Lüksemburg Lüksemburg
Belçika Belçika


Namibya Namibya
Tanınmış azınlık diliÇekya Çekya
Macaristan Macaristan
Polonya Polonya
Dil kodları
ISO 639-1de
ISO 639-2ger (B)
deu (T)
ISO 639-3Çeşitli:
deu
gmh
goh
gct
bar
cim
geh
ksh
nds
sli
ltz
vmf
mhn
pfl
pdc
pdt
swg
gsw
uln
sxu
wae
wep
Almancanın Dünya üzerindeki dağılımı.
Almancanın Avrupa'daki dağılımı.
Vikikitap
Vikikitap
Vikikitapta bu konu hakkında daha fazla bilgi var:

Almanca (Deutsch; Almanca telaffuz: [dɔʏtʃ]),[2] Hint-Avrupa dil ailesine ait, ağırlıklı olarak Orta ve Batı Avrupa'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden biri ve en çok konuşulanıdır. Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde konuşulmaktadır. Dünyanın yaygın lisanlarından biridir. Almanca içinde Fransız kelime kökenli sözcükler taşır.

Almanca, eski dönemlerde Türkçede Slav dilleri ile benzer şekilde Nemçece olarak adlandırılmıştır. Türkçedeki Alman kelimesi Fransızca aynı anlama gelen Allemand sözünden alıntıdır.[3]

Coğrafi dağılım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Almanca kafe, cadde ve restoran tabelaları

Yaklaşık 120 milyon konuşura sahip Almanca, konuşur nüfuslarına göre sırasıyla Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'de çoğunluk dilini oluşturmaktadır. Buna ek olarak İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde Almanca çeşitli azınlıkların anadili olmaktadır. Türkiye'de 25.000 kadar Alman ikâmet etmektedir. Bu grup eski tâbiriyle "Bosporus-Deutsche" ("Boğaziçi Almanları") ve Akdeniz Bölgesinde yaşayan Alman vatandaşlarından oluşmaktadır.

Ayrıca bu ülkelerden kimilerine özgü eski sömürgelerde (Namibya gibi; ama Güney Afrika da) dikkate değer ölçüde Almanca konuşan nüfûsa rastlanır. Çeşitli Doğu Avrupa ülkelerinde Almanca konuşan azınlıklar bulunmaktadır. Bunların arasında Rusya, Macaristan ve Slovenya sayılabilir. Ayrıca Kuzey Amerika'nın (özellikle ABD), Latin Amerika'da Arjantin ve Brezilya'nın kimi bölgelerinde Almanca konuşulmaktadır.

İkinci dil olarak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Almancanın yaygın bir şekilde öğrenilmesi ve öğretilmesi amacıyla DAAD ve Goethe Enstitüsü kurulmuştur. DAAD Merkezleri genel itibarıyla üniversitelerden, Goethe Enstitüleri de ortaöğretim kurumlarından sorumludur. Almanca öğrenimi, dil yeterliliklerini belirlemek ve belgelemek amacıyla uluslararası kabul görmüş sertifika sınavları ile desteklenmektedir. Goethe Enstitüsü tarafından sunulan Goethe-Zertifikat ve TestDaF gibi sınavlar, dil öğrenenlerin Almanca dil seviyelerini A1'den C2'ye kadar değerlendirmektedir.[4] 2015 yılında yayımlanan kapsamlı bir araştırma dünyada 15 milyon kişinin Almanca dilini öğrenmekte olduğunu ortaya koymuştur.[5]

Alman alfabesi ve telaffuzu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Harf IPA Türkçe harf Söylenişi İPA ile Söylenişi Türkçe Harfine
Aa a/ɑ a/â ɑˑ a
Bb b b beˑ be
Cc ʦ ts ʦeˑ se
Dd d d deˑ de
Ee ɛ/e e e
Ff f f ɛf ef
Gg ɡ g ɡeˑ ge
Hh h h ha
Ii ɪ/i i/î i
Jj j y jɔt yot
Kk k k kɑˑ ka
Ll l l ɛl el
Mm m m ɛm em
Nn n n ɛn en
Oo ɔ/o o/ô o
Pp p p peˑ pe
Qq k k kuˑ ku
Rr ʀ ġ* ɛʀ̥ er
Ss s/z s/z ɛs es
Tt t t teˑ te
Uu ʊ/u u/û u
Vv f f faɔ̹ fau
Ww v v veˑ ve
Xx ks ks ɪks iks
Yy y ü ˈyp.sɪ.ˌlɔn üpsilon
Zz ʦ ts ʦɛt tset
Ää ɛ e e
Öö ø ö ö
Üü y ü ü
ẞß ss ss ɛs ʦɛt es tset

Çift ve özel sesler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Harfin birliği Sözgelişi Söyleniş İPA'ile Söylenişi Türkçe Harfine Yorum(lar)
au daima aɔ̹ au  
äu g.oy eu     oy  
b son p p  
ch son x h "-en" sözleri ile (örn., machen, Kuchen)
ch son ç ş küçültmeler ile (örn., Mädchen, Kuchen) ve bazı adıllar ile (örn., ich, mich)
d son t t  
dsch daima ʤ c seyrek
ei daima ⁠aɪ̯⁠ ay  
en son ə̆n ın olağ. fiilin soneklerile gibi
er ilk ɛɐ eğa  
er son ɐ  
eu daima ɔʏ oy  
ey daima ⁠aɪ̯⁠ ey  
g son k k  
h sesli harften sonra ◌ˑ ğ* *yani, daha uzun sessiz harf
ie daima i  
ng son ŋ ng  
r sesli harften sonra ɜ/ˑ ğ  
sch daima ʃ ş  
s ilk yahut sesli harflari arasına z z  
s başka yere s s  
ss daima s s tıpkı ­ß gibi
t son tʰ/t͈ t *yani, t'i ya işitilebilir nefesile ya kuvvetile
tsch daima ʧ ç  

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "German, Standard". Ethnologue. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020. 
  2. ^ "Deutsch". Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache (Almanca). 31 Ekim 2022. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2024. 
  3. ^ "alman". Nişanyan Sözlük. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Almanca sertifika sınavları ve seviyeler". 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  5. ^ "Deutschlernende weltweit". Deutsche Welle. 30 Nisan 2015. 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]