Aladdin Allahverdiyev

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Aladdin Allahverdiyev
Doğum29 Mayıs 1947
Kesemen, Basarkeçer, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği
MeslekBilim insanı
Matematikçi
Ebeveyn(ler)Aladdin Memmedhuseyn (baba)
İmza

Aladdin Allahverdiyev (Azerbaycan Türkçesi: Ələddin Məmmədhüseyn oğlu Allahverdiyev, d. 29 Mayıs 1947, Kesemen, Vardenis, Ermenistan) Dünya okyanusları ve uzay araştırmalarında dalga ve dans süreçlerini incelemek için matematiksel modeller ve yöntemler, deniz sismik araştırmaları, elektronik, savunma sanayide ve tıpta kullanılan piezoelektrik cihaz ve aletlerin oluşturulması alanında çalışan Sovyet, Rus ve Azerbaycanlı bilim insanı, profesör.[1]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Aladdin Allahverdiyev, 29 Mayıs 1947'de Batı Azerbaycan'daki (şimdiki Ermenistan Cumhuriyeti sınırlarında) Basarkeçer ilçesine bağlı Kesemen köyünde doğdu.[2] 1964 yılında Bakü'de 190 sayılı ortaokuldan madalya ile mezun oldu. (Kesemen köyünde okulu madalya ile bitiren ilk mezundur)[3] Kirov adına Azerbaycan Devlet Üniversitesi Mekanik ve Matematik Fakültesi'nin Mekanik bölümünü kazandı. Üç yılda mezun olduktan sonra, Lomonosov adına Moskova Devlet Üniversitesi Mekanik ve Matematik Fakültesi'nde eğitimine devam etti.[4] Aynı üniversiteden mezun olduktan sonra Moskova Devlet Üniversitesi'nin Kapalı Bilim Kurulu'nda "İlgili Salınımlarda Piezoelektrik Yapıların Elektrofiziksel Parametrelerinin İncelenmesi" konulu tezini savundu ve "Fizik ve Matematik Bilimleri Adayı" derecesini aldı.[5] Aladdin Allahverdiyev'in bilimsel danışmanı "Sosyalist Emeği Kahramanı", akademisyen Halil Rahmatulin olmuştur.[6]

Allahverdiyev Moskova Devlet Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra, 1974-1994'te SSCB Elektronik Endüstrisi Bakanlığı'nın "FONON" Birlik Bilimsel Araştırma Enstitüsü'nde göreve atandı, 1974-1994'te genç araştırmacı, kıdemli araştırmacı ve matematiksel modelleme bölüm başkanı olarak çalıştı.[7]

Allahverdiyev 2001 yılında Rusya Federasyonu Yüksek Belgeleme Komisyonu'nun kararıyla profesör unvanı verildi. Onun bilimsel başkanlığı altında 7 kişi (3 Azerbaycanlı dahil) tezlerini savundu ve onlarca tezin savunmasında resmi olarak karşı taraf görevinde çalıştı.

1994-1995 yılları arasında Rusya-ABD ortak girişimi ile kurulan "Green Star International Şirketi"nde Bilim ve Üretim Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı. 1995-1996 yılları arasında Moskova vilayetinin Zelenograd Şehir Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Birliği'nin müdürü olarak çalıştı.[8] Eylül 1996'da Moskova Devlet İşletme Kontrol Akademisi'nde (MDİKA) yüksek ve uygulamalı matematik bölüm başkanı ve profesörü olarak çalışmaya başladı. 1997-1999'da Ekonomi ve Yönetim Fakültesi'nin dekanlığını yaptı. 2000 yılından Rektör Yardımcısı - Akademik İşlerden Sorumlu Rektör Yardımcısı olarak çalıştı. Yıllar boyunca, yüksek ve uygulamalı matematik alanında (matematiğin ekonomi ve yönetimde uygulanmasıyla ilgili) 24 monografi, ders ve öğretim kitapları yayımladı. Rusya Federasyonu Yüksek Öğretim Kurumları Eğitimden Sorumlu Rektör Yardımcıları Konseyi üyesi, Moskova Şehir Eğitim Bölümü Koordinasyon Kurulu üyesi, Moskova Devlet İşletme Kontrol Akademi'nin Bilim Konseyi üyesi, aynı Akademi'nin Öğretim ve Metodoloji Konseyi Başkanı olarak görev yapmıştır. Şu anda MİET Ulusal Araştırma Üniversitesi'nde profesör, Eğitim İşlerinden Sorumlu Rektör Yardımcısı, Eğitim sürecinin kalitesi alanının bölüm başkanıdır.[8]

Aladdin Allahverdiyev, Dünya'daki Azerbaycanlıların tüm kongrelerinin temsilcisi olmuştur.[9]

Bilimsel aktivite[değiştir | kaynağı değiştir]

Aladdin Allahverdiyev, 1970'lerden beri enstitünün baş teorisyeni olarak piezoelektronik ve akustoelektronik, tıbbi ekipman, savunma sanayi ve diğer alanlarda kullanılan cihaz ve aletlerin icad olunmasına adanmış 30'dan fazla bilimsel araştırma (BA) ve pratik geliştirme (TG) projesinin bilimsel başkanı veya başkan yardımcılığını yapmıştır. Yıllar boyunca, 150'den fazla bilimsel makaledeki sayısız yeni bilimsel bulgu ve 7 icatta çözülen yeni teknik fikirler, teknolojinin çeşitli alanlarında - dünya okyanusları ve uzay alanlarında (denizaltılar ve araştırma gemileri, uydular ve uzay araçları) yaygın olarak kullanılmış, elektronik (özellikle mikroelektronik ve akustoelektronikte), savunma ve tıbbi endüstri kuruluşlarında uygulaması yapılmıştır. Örneğin, 04.09.1980 ve 06.10.1982'de tescil edilen buluşlar (sırasıyla Telif Sertifikası №169926 ve Telif Sertifikası №179728) dünya okyanuslarındaki su altında hareket eden araçların yerini ve bireysel özelliklerini belirlemeye imkan tanıdı. 01.09.1989 ve 01.02.1990 tarihlerinde tescil edilen buluşlar (sırasıyla Telif Sertifikası № 300747 ve Telif Sertifikası №308342) ise ilgili bilim alanlarının uzmanlarını ilgilendiren bilgilerin uzay araçlarında (uydular ve uzay gemileri) kaydedilerek Uçuş Kontrol Merkezine (UKM) gönderilmesi çalışmalarında başarıyla uygulanmıştır. Aladdin Allahverdiyev, tıbbi ekipman geliştirmedeki özel hizmetlerinden dolayı Birlik Bilimsel Tıp-Teknik Derneği Merkez Bölümü Başkanlığı Yüksek Kurulunun denetim müsabakasının diploması ile ödüllendirilmiştir. Diğer bilim adamlarıyla ortak telif hakkı hazırlanan piezoseramik vericisi yapay bir kalbin icat edilmesinde başarıyla kullanılmıştır.[10]

Aladdin Allahverdiyev'in bilim camiası tarafından takdir edilen bilimsel başarılarından bazıları özellikle belirtilmelidir. Örneğin, gerekli frekansta salın yapan (hareket eden) ve önceden belirlenmiş belirli fiziksel özellikleri karşılayan minimum kitle veya hacimde olan piezoelektrik elemanların optimal şeklini belirleme problemini (sorununu) çözen ilk bilim insanıdır. Aladdin Allahverdiyev bu tür problemleri çözerken ilk kez matematikte çok bilinen Maksimum Pontryagin Prensibini uyguladı. Elektroelastik teorisinin iki ve üç boyutlu dinamik problemlerinin çözümünde genelleştirilmiş varyasyon ilkesi temelinde sınır ve sonlu elemanlar yöntemlerini başarıyla uygulayan ilk bilim insanlarından biridir. Varyasyon ilkesinin uygulanması, piezoelektrik elemanların birbirine bağlı salınımlarının birçok probleminin çözümünde de başarılı olmuştur. Aladdin Allahverdiyev, disk şeklindeki piezoseramik membranlarda bir "çevre etkisinin" varlığını teorik olarak keşfeden ilk bilim insanıdır.[11]

Onun "Matematiksel Analiz" (Ekonomik uzmanlıklar için), "Olasılık Teorisi ve Matematiksel İstatistik", "Doğrusal Cebir ve Analitik Geometrinin Öğeleri", "Diferansiyel Denklemler" ders kitapları Rusya Federasyonu Yüksek Öğretim Bakanlığı tarafından ekonomi uzmanları için ders kitapları olarak kabul edilmiştir. Bu eserler Lomonosov adına Moskova Devlet Üniversitesi'nin ve Rusya Federasyonu'nun diğer yüksek okullarının bilim adamları tarafından olumlu değerlendirilmiştir ve övgüyle karşılanmıştır.[12]

Aladdin Allahverdiyev'in bu ders kitaplarına dayanarak uzun yıllar MDİKA'da öğrenciler için dersler ve pratik dersler verildi. Yüksek öğrenimin organizasyonu ve öğretim teknolojisi üzerine bir dizi bilimsel makalesi yayımlanmıştır.

Aladdin Allahverdiyev, gizli bilimsel ve teknik çalışmalar da dahil olmak üzere, 450'den fazla monografi, icat (buluş), bilimsel makale, öğretim ve ders kitaplarının yazarıdır.[13]

Uluslararası konferanslara katılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Aladdin Allahverdiyev, piezoelektrik ortamlarda dalga yayılımı, ilgili salınımlar sırasında piezoseramik yapıların elektrofiziksel parametreleri üzerine yaklaşık 10 görevlendirilmiş rapor da dahil olmak üzere 30'dan fazla uluslararası, SSCB düzeyinde bilimsel konferans, kongre ve sempozyumlarına 60'tan fazla bilimsel makale sunmuştur. Bahsi geçen bu faaliyetler, Aladdin Allahverdiyev'in bilimsel çalışmalarının yukarıda belirtilen bilim alanlarında çalışan Sovyet ve dünya bilim adamlarının takdirinin bir tezahürüdür. Örneğin, Profesör Aladdin Allahverdiyev'in bilimsel sonuçlarının bilimsel ve teknik etkinliklerde hazırladığı raporlarla dünyaya ve Sovyet bilim camiasına sunulduğu çeşitli konferans, kongre ve sempozyumlardan bahsetmekte fayda var:

"Elastik ve Elastik-Plastik Dalgaların Yayılması üzerine Birlik Sempozyumu" (Frunze, 1974, Novosibirsk, 1986), "Katılık Ortamı Mekaniği üzere Birlik Konferansı" (Taşkent, 1979) "Ferroelektrik üzere Birlik Konferansı" (Rostov-na-Donu, 1979, Minsk, 1982), "Ses ve Ultrasonik Yükleme Frekanslarında Malzemelerin ve Yapısal Elemanların Mukavemeti" konusunda Birlik Konferansı (Kiev, 1979, 1980, 1981, 1982), "Elastik Teorisi konusunda Birlik Konferansı" (Tiflis, 1984), "Akustoelektronik ve Kuantum Akustiği üzere Birlik Konferansı" (Moskova, 1984), "Dış Etkilerin Ferroelektrik ve Piezoelektriklerin Gerçek Yapısı Üzerindeki Etkisi" konusnda Birlik Konferansı (Çernogolovka, 1984), "Elektronik Araç Ürünlerinin Statik Testlerinin Arızalarının Modellenmesi ve Bilgi İşlem Araçlarında Simülasyonu" konusunda Birlik Konferansı (Moskova, 1985), "Teorik ve Uygulamalı Mekanik" konusunda Birlik Kongresi (Taşkent, 1986), "Birlik Akustik Konferansı" (Moskova, 1994), “Kristaller: Büyüme, Özellikler, Gerçek yapı, Uygulama” konusunda Uluslararası Konferans (Aleksandrov, 2001, 2002, 2003), "Tek Kristal ve Onların XX Yüzyılda - 2004'te Uygulamaları" konusunda Uluslararası Jübile Konferansı (Aleksandrov, Rusya, 2004) ve diğerleri.

Bahsettiğimiz son iki konferansta Aladdin Allahverdiyev, 3'ü görevlendirilmiş genel kurul raporu olmak üzere 13 raporun sunumunu yaptı.

O, aynı zamanda, birçok konferansın organizasyonunda veya program komitelerinde üye olarak yer aldı. Aladdin Allahverdiyev, yüksek lisans öğrencisi iken Bakü'de düzenlenen Uluslararası Havacılık Konferansı'na (1973) katıldı.[14]

Buluşları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. 04.09.1980 tarihli 169926 sayılı Telif Hakkı Sertifikası
  2. 06.10.1982 tarihli 179728 sayılı Telif Hakkı Sertifikası
  3. 22.08.1983 tarihli 1063257 sayılı Telif Hakkı Sertifikası
  4. 01.09.1989 tarihli 300747 sayılı Telif Hakkı Sertifikası
  5. 08.09.1989 tarihli 1534760 sayılı Telif Hakkı Sertifikası
  6. 01.02.1990 tarihli 308342 sayılı Telif Hakkı Sertifikası
  7. 01.02.1990 tarihli 308340 sayılı Telif Hakkı Sertifikası.

Çeşitli ders kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. Matematiksel Analiz (Ekonomik uzmanlıklar için). MDİKA yayınevi, Moskova, 2001
  2. Uygulamalı Matematik. Grafik teorisi (Ekonomik uzmanlıklar için). MDİKA yayınevi, Moskova, 2001
  3. Diferansiyel Denklemler (Ekonomik uzmanlıklar için). MDİKA yayınevi, Moskova, 2005
  4. Olasılık Teorisi ve Matematiksel İstatistik. MDİKA yayınevi, Moskova, 2004
  5. Doğrusal Cebir ve Analitik Geometrinin Öğeleri. MDİKA yayınevi, Moskova, 2004
  6. Matematiksel İstatistikler (Ekonomik uzmanlıklar için). MDİKA yayınevi, Moskova, 2005
  7. Sayısal Süreklilik. MDİKA yayınevi, Moskova, 1998.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aladdin Allahverdiyev'e "Moskova'nın 850. Yıldönümü" (1997) devlet madalyası, 1975, 1977 ve 1980'de üç kez Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, SSCB Bakanlar Konseyi, Sendikaların Merkez Komitesi, Birlik Lenin Gençler Birlğinin Merkez Komitesi tarafından belgelenen "Emekte Üstünlük" rozeti verildi.

Kendisine "Rusya Federasyonu Yüksek Öğretim Onursal Çalışanı" adı ve rozeti, Rusya Sergi Merkezi'nin altın madalyası, "Lomonosov adına Moskova Devlet Universitesi'nin 250. yıldönümü" (2004) Jübile Madalyası verilmiştir.

Bilim ve eğitim alanında yüksek sonuçlar elde ettiği için 4 yıl üst üste (2001-2004) Moskova Vilayet Hükûmeti tarafından eğitimde bilim ve teknoloji üzerine kurulan "Moscow Grant" musabakasında galib oldu ve para ödülleri aldı.

Tıbbi ekipmanın geliştirilmesindeki özel hizmetlerne göre Birlik Bilimsel Medikal-Teknolojik Derneği Merkez Ofisi Başkanlık Divanı inceleme musabakasının galibi ve Rusya Federasyonu'nun çok sayıda fahri kararnamesi ve diploması ile ödüllendirildi.

Rusya Bilim Akademisi'nin Teorik ve Uygulamalı Mekanik alanda Ulusal Komitesi tarafından ünlü bilim insanı, makine uzmanı, Sosyalist Emek Kahramanı, akademisyen, profesör, fizik ve matematik bilimleri doktoru, 4 defa Lenin Madalyası, çeşitli devlet ödüllerinin sahibi Halil Ahmedoviç Rahmatulin Adına Madalya ile ödüllendirilmiştir.

Aynı zamanda, Rusya Uzay Federasyonu Sosyalist Emek Kahramanı, Korgeneral, Lenin Ödülü sahibi, Profesör, Teknoloji bilimleri doktoru, Devlet Uzay

Programları Komisyonu Başkanı Georgi Aleksandroviç Tyulin adına Madalya ile ödüllendirilmiştir.[15]

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1978'de evlendi. Bir oğlu, bir kızı ve dört torunu var.

Eşi Mehseti İsmayil kızı Kengerli 1951 yılında Nahçıvan'da doğdu. Nahçıvan'da liseden madalya ile mezun oldu. Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Kimya Fakültesi ve lisansüstü çalışmaları mezunu, Kimya Bilimleri Adayı derecesinin sahibidir. Moskova Bilimsel Araştırma Materyal Bilimi Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacıdır. Çok sayıda bilimsel makale ve icatın telif hakkına sahiptir.

Oğlu Toğrul Allahverdiyev 1979 yılında Moskova'da doğdu. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademisi'nden Uluslararası Ekonomi uzmanı derecesi ile ve Rusya Devlet Yönetim Üniversitesi'nden Organizasyonel Yönetim onur derecesiyle mezun oldu. Ekonomi Bilimleri Adayı derecesinin sahibidir. 30'dan fazla bilimsel makalenin ve "Yenilikçi Kalkınmada Kurumsal Yönetim" monografisinin yazarıdır. Rusya Federasyonu "Svyaz-Invest" Şirketi'nde Departman Başkanı, "Çerkizovo Grubu" Şirketi'nde Daire Başkanı, ABD, Kanada ve 5 Batı Avrupa ülkesi dahil 7 ülkede şubeleri ve tesisleri bulunan Rusya Federasyonu'nun metal sanayisi alanında ünlü holdingi NLMK Metal Gruplar Şirketi'nde "Risklerin Yönetimi " alanında daire başkanı görevinde çalıştı. Şu anda Amsterdam'daki "Eurasian Resources Group" Şirekti'nin Yönetici müdürdür (CEO'sudur). 1 çocuğu var.[16]

Kızı Ayten Allahverdiyeva-Rafibeyli 1982 yılında Moskova'da doğdu. 842 saylı Moskova Ortaokulu'ndan madalya ile mezun olduktan sonra, ilgili alan sınavında Seçenov Moskova Devlet Tıp Akademisi'ne "Mükemmel" notuyla girdi ve onur derecesiyle mezun oldu. Kendi meslek alanında yüksek lisan aldı. Şu anda Katar'ın başkenti Doha'da plastik cerrah olarak çalışıyor. 3 çocuğu var.[17]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Азербайджанцы за рубежом (2001) Краткий биографический справочник. Баку, Изд-во "Papirus NP", 2016. стр.69-71. ISBN 978-9952-8299-1-4
  2. ^ Ələddin Allahverdiyev (5 Ekim 2016). "MÜƏLLİMLƏRİM HAQDA XATİRƏLƏR: QƏŞƏM ASLANOV" (Azerice). karabakhmedia.az. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  3. ^ Ələddin Allahverdiyev (2 Ekim 2016). "MÜƏLLİMLƏRİM HAQDA XATİRƏLƏR: İSKƏNDƏR HACIYEV" (Azerice). karabakhmedia.az. 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  4. ^ Bakı Dövlət Universiteti: mexanika-riyaziyyat fakültəsi, 1969-cu il məzunları. Bakı, 2009.(Azerice)
  5. ^ Z.Babayev, "Ünvan belədir: Moskva, MDU", "Azərbaycan gəncləri" qəzeti. №20 (8370). 14.02.1974.
  6. ^ Bağıyeva, Mətanət (2016). Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar. Qısa bioqrafik məlumat kitabçası (PDF) (Azerice). Bakı: "Papirus NP". ISBN 978-9952-8299-1-4. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  7. ^ Dünya azərbaycanlıları. "Azərbaycan" nəşriyyatı, Bakı, 2006.(Azerice)
  8. ^ a b "Аллавердиев Аладдин Мамедович". miet.ru (Rusça). МИЭТ. 2 Eylül 2016. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016. 
  9. ^ Araz Yaquboğlu. "Ələddin Allahverdiyev — 70"(Azerice)
  10. ^ Основы физики элементов микроэлектронных приборов. Изд. МИЭТ, Москва, 1992.(Rusça)
  11. ^ Волновая и газовая динамика. Изд. МГУ, Москва, 1979.(Rusça)
  12. ^ Азербайджанцы мира. Изд-во "Азербайджан", Баку, 2006.
  13. ^ Araz Yaquboğlu, Ramil Cəbrayıl (28 Mayıs 2018). ""Uşaqlığım və gəncliyimlə bağlı iki müqəddəs yer var: Göyçə və Bakı"" (Azerice). Karabakhmedia.az. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  14. ^ Arif Məmmədli, Araz Yaquboğlu. "Azərbaycanı ləyaqətlə təmsil edən böyük alim", "Xalq qəzeti", №5(29270), səh.6, 12.01.2020
  15. ^ "Moskvada yaşayan azərbaycanlı alim yüksək mükafatlara layiq görülüb". karabakhmedia.az (Azerice). Karabakhmedia. 26 Kasım 2019. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  16. ^ Araz Yaquboğlu (27 Mayıs 2022). "Dünya şöhrətli alim, Göyçə həsrətli poeziya vurğunu". cebheinfo.az (Azerice). 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. 
  17. ^ Əhməd Qəşəmoğlu (26 Mayıs 2022). "Qəlbində Vətən sevgisini yaşadan elm fədaisi" (PDF) (Azerice). Xalq qəzeti. s. 10. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aladdin_Allahverdiyev&oldid=32482091" sayfasından alınmıştır