Abdülkerim el-Cundi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Abdülkerim el-Cundi عبد الكريم الجندي | |
|---|---|
 | |
| Abdülkerim el-Cundi, 1966 | |
| Suriye Tarım Reformu Bakanı | |
| Görev süresi 1 Mart 1966 - 15 Ekim 1966 | |
| Başkan | Nureddin el-Etâsî |
| Başbakan | Yusuf Zuayyin |
| Yerine geldiği | Cemil Haddad |
| Görev süresi 4 Ekim 1964 - 21 Aralık 1965 | |
| Başkan | Emin el-Hafız |
| Başbakan | Emin el-Hafız Yusuf Zuayyin |
| Yerine geldiği | Salah Vazzan |
| Yerine gelen | Cemil Haddad |
| Suriye Bölgesel Şubesi Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı | |
| Görev süresi 27 Mart 1966 - 13 Mart 1969 | |
| Yerine gelen | Naci Cemil |
| Suriye Bölgesel Şubesi Bölge Komutanlığı Üyesi | |
| Görev süresi 27 Mart 1966 - 13 Mart 1969 | |
| Görev süresi 1 Ağustos 1965 - 19 Aralık 1965 | |
| Görev süresi 1 Şubat 1964 - 4 Nisan 1965 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1932 Selimiye, Suriye |
| Ölüm | 2 Mart 1969 (36-37 yaşlarında) Şam, Suriye |
| Partisi | Arap Sosyalist Baas Partisi (1952-1966) Suriye liderliğindeki Baas Partisi (Suriye şubesi: 1966-1969) |
| Akraba(lar) | Ali el-Cundi (kuzen) Sami el-Cundi (kuzen) |
| Askerî hizmeti | |
| Rütbesi | Yarbay |
| Komutası | El-Kuteyfe'deki Roket Güçleri Komutanı (1963-1964) |
Abdülkerim el-Cundi (Arapça: عبد الكريم الجندي; 1932 - 2 Mart 1969) Suriyeli bir subay ve 1963 Darbesi'nden sonra ülkede iktidarı ele geçiren Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesiydi. Tarım Reformu bakanı ve Ulusal Güvenlik Bürosu komutanı olarak da görev yapmıştır.
Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]
Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
El-Cundi, Hama valiliğine bağlı kırsal Selimiye kasabasında küçük toprak sahibi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Selimiye ağırlıklı olarak İsmaililerin yaşadığı bir kasaba olmasına rağmen, el-Cundi bölgedeki Sünni azınlığa mensuptu ve ileride "İsmaililik karşıtı duyguları körükleyen biri" olarak tanınacaktı.[1] El-Cundi askeri eğitimini Humus Askeri Akademisinde aldı.[2]
Baas Partisi[değiştir | kaynağı değiştir]
El-Cundi, ailesinin pek çok üyesi gibi gençliğinin başlarında Baas Partisine katıldı.[2] O zamanlar Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) Ordusunda yüzbaşı olan el-Cundi, 1960 yılında Baas Partisinin gizli Askeri Komitesinin kurucu üyesi oldu.[note 1] Başlangıçta Askeri Komitenin amacı, BAC kurulduğunda Cemal Abdünnasır'ın emriyle feshedilen Baas Partisini yeniden inşa etmek ve yeni bir parti liderliği kurmaktı.[4] BAC'yi sona erdiren 1961 Suriye Darbesi'nin ardından Askeri Komite ayrılıkçı hükûmete karşı kendi darbesini planlamaya başladı.[5]
8 Mart 1963'te Askeri Komite, Nazım el-Kudsi hükûmetine karşı başarılı bir darbe gerçekleştirerek Baas Partisini Suriye'de iktidara taşıdı. Darbenin ardından el-Cundi, Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyi ve Baas Partisi Bölge Komutanlığı üyesi oldu.[6] 1963 ve 1964 yılları arasında el-Kuteyfe'deki Roket Güçlerinin komutanı olarak görev yaptı.[7]
Tarım Reformu bakanı[değiştir | kaynağı değiştir]
El-Cundi, 4 Ekim 1964 ile 21 Aralık 1965 tarihleri arasında Emin el-Hafız ve Yusuf Zuayyin'in birbirini izleyen iki kabinesinde Tarım Reformu bakanı olarak görev yaptı.[8] El-Cundi'nin görev süresi boyunca geleneksel toprak sahiplerinin elindeki tarım arazilerine devlet tarafından hızlı bir şekilde el konuldu. Ancak toprakların küçük parçalar halinde yeniden dağıtılmasına karşı çıktı. Bunun yerine kolektif çiftçiliği savundu.[9] 1966'da, 1 Mart'tan 15 Ekim'e kadar süren Yusuf Zuayyin kabinesinde el-Cundi'ye tekrar tarım reformu görevi verildi.[10]
Ulusal Güvenlik Bürosu[değiştir | kaynağı değiştir]
1966 Darbesi'nin ardından Salah Cedid ülkenin tartışmasız güçlü adamı haline geldi. Yönetimine tüm istihbarat teşkilatlarını Baas Partisinin Ulusal Güvenlik Bürosunun merkezi komutası altında yeniden düzenleyerek başladı.[11] Cedid, ülkedeki en korkutucu aygıt olarak bilinen Ulusal Güvenlik Bürosunun başına müttefiki el-Cundi'yi atadı.[12] El-Cundi yönetimindeki Büro, keyfi tutuklamalar, işkence ve devlet muhbirlerinin sivil topluma sızması da dahil olmak üzere muhaliflerin kökünü kazımak için kullandığı acımasız yöntemlerle ülkede kötü bir ün kazandı.[13][14]
Ölüm[değiştir | kaynağı değiştir]
1969 yılının başlarında Savunma Bakanı Hafız Esad ile Cundi arasındaki güç mücadelesi giderek sertleşti ve şiddetlendi. Sonuç olarak Cundi'nin gücü ve etkisi hızla azaldı. Askeri istihbarat şefi Ali Zaza ile telefonda tartıştıktan sonra 2 Mart 1969'da intihar etti, bu tartışma Cundi'nin özel şoförünün Zaza'nın Esad'a bağlı güvenlik güçleri tarafından tutuklanmasından sonra meydana geldi.[15]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Diğer kurucu üyeler Hafız Esad, Salah Cedid, Ahmed el-Mir ve Muhammed Ümran idi.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "The Conflict in the Town of Salamiyah: A Model for the Formation of 'Mafias' in Syria". Eylül 2015. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ a b Batatu, 1999, p. 153.
- ^ Seale, 1990, p. 62.
- ^ Seale, 1990, p. 63.
- ^ Seale, 1990, p. 80.
- ^ Moubayed, 2006, p. 61.
- ^ Batatu, 1999, p. 147.
- ^ Rabinovich, 1972, p. 221.
- ^ Batatu, 1999, p. 163.
- ^ Rabinovich, 1972, p. 224.
- ^ Kahana; Suwaed, 2009, p. 294.
- ^ Paul, 1990, p. 48.
- ^ Paul, 1990, p. 38.
- ^ Seale, 1990, p. 150.
- ^ Seale, 1990, p. 151.
Genel[değiştir | kaynağı değiştir]
- Rabinovich, Itamar (1972). Syria Under the Baʻth, 1963–66: The Army Party Symbiosis. Transaction Publishers. ISBN 9780706512663.
- Paul, James A. (1990). Human Rights in Syria. Human Rights Watch. ISBN 9780929692692.
- Kahana, Ephraim; Suwaed, Muhammad (2009). The A to Z of Middle Eastern Intelligence. Scarecrow Press. ISBN 9780810871571.
- Batatu, Hanna (1999). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics. Princeton University Press. ISBN 0691002541.
- Moubayed, Sami M. (2006). Steel & Silk: Men and Women who shaped Syria 1900–2000. Cune Press. ISBN 978-1885942418.
- Seale, Patrick (1990). Asad of Syria: The Struggle for the Middle East. University of California Press. ISBN 978-0520069763.