2009 Türkiye yerel seçimleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi

2009 Türkiye yerel seçimleri
Türkiye
← 2004 29 Mart 2009 (15 yıl önce) (2009-03-29) 2014 →
Katılımartış %85,2
  Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti
 
Lider Recep Tayyip Erdoğan Deniz Baykal Devlet Bahçeli
Parti Adalet ve Kalkınma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Milliyetçi Hareket Partisi
Son seçim %41,7 %18,2 %10,5
Aldığı oy 15.353.553 9.229.936 6.386.279
Oran %38,4 %23,1 %16,0
Değişim azalış %3,3 artış %4,9 artış %5,5
  Dördüncü parti Beşinci parti Altıncı parti
 
Lider Ahmet Türk Numan Kurtulmuş Süleyman Soylu
Parti Demokratik Toplum Partisi Saadet Partisi Demokrat Parti (2007)
Son seçim Yeni Parti %4,0 Yeni Parti
Aldığı oy 2.277.777 2.079.701 1.536.847
Oran %5,7 %5,2 %3,8
Değişim Yeni Parti artış %1,2 Yeni Parti
  Yedinci parti Sekizinci parti
 
Lider Zeki Sezer Yalçın Topçu
Parti Demokratik Sol Parti Büyük Birlik Partisi
Son seçim %2,1 %1,2
Aldığı oy 1.139.878 943.765
Oran %2,9 %2,4
Değişim artış %0,8 artış %1,2
Kazanılan büyükşehir/il merkezi belediye başkanlıklarına göre
renklendirilmiş Türkiye iller haritası

2009 Türkiye yerel seçimleri, 29 Mart 2009 tarihinde yapılan ve Türkiye sınırları içindeki yerel yönetimleri belirleyen bir seçimdir. Seçime 19 parti katılmıştır.

Seçimlerde, 48,049,446 seçmen tarafından 81 ilin genel meclis üyeleri, 16 büyükşehir belediye başkanı ile 957'si ilçe, 1.974'ü belde (kasaba) olmak üzere toplam 2,931 belediyenin başkanları ve meclis üyeleri ile köy ve mahalle muhtarları seçilmiştir.

Oy kullanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Oy kullanabilmek için kimlik (nüfus cüzdanı, kamu çalışanlarına verilen kurum kartı, pasaport, evlilik cüzdanı, askerî kimlik kartı, sürücü belgesi) üzerinde TC kimlik numarasının bulunması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca Yüksek Seçim Kurulu (YSK), nasıl oy kullanılacağına yönelik TRT ve diğer ulusal kanallarda gösterilecek 7 dakika 25 saniye süren bir tanıtıcı film hazırlamıştır. YSK’nin, seçimlerin kuralına uygun yapılması, seçmenin oyunun geçersiz sayılmaması ve oyların demokratik ortamda kullanılabilmesi için "oyların nasıl kullanılacağına dair" hazırladığı filmde, oy kullanan karakteri tiyatrocu Levent Ülgen canlandırmıştır. Filmde, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve muhtarlık seçimlerinde oyların nasıl kullanacağı, oy kullandıktan sonra mürekkebin başka yerlere dağılmaması için neler yapılacağı belirtilerek, oy kullanırken, yaşlı, engelli ve hamilelere öncelik verilmesi gibi uyarılara da yer verilmiştir.

Büyükşehir sınırları içerisinde oturanlar, büyükşehir belediye başkanlığı, ilçe belediye başkanlığı, ilçe belediye meclisi, il genel meclisi üyeliği ve mahalle muhtarlığı olmak üzere 5 oy attılar.

Belediye sınırları içerisinde oturanlar, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği, il genel meclisi ve mahalle muhtarlığı olmak üzere 4 oy attılar.

Köy sınırları içerisinde oturanlar, il genel meclis üyeliği ve köy muhtarlığı olmak üzere 2 oy attılar.

Herkesin kullandığı oy, il genel meclisi üyelikleri olduğu için ülke geneli hakkında yorum yapabilmek için igm oyları, istatistiki açıdan önemlidir.

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

İl genel meclisi[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Mart 2009 yerel seçimleri kesinleşmiş resmî il genel meclisi üyelikleri seçim sonuçları;[1]

Toplam Sandık 177.431
Toplam Seçmen 48.049.446
Toplam Kullanılan Oy 40.932.260
Toplam Geçerli Oy 39.988.763
Katılım Oranı (%) 85,2
Seçilecek Üye Sayısı 3.281
Parti Genel başkanı Aldığı oy sayısı Aldığı oy oranı +/– İGM
Üye
sayısı
Adalet ve Kalkınma Partisi Recep Tayyip Erdoğan 15.353.553 %38,4 azalış3,3 1.889
Cumhuriyet Halk Partisi Deniz Baykal 9.229.936 %23,1 artış4,9 612
Milliyetçi Hareket Partisi Devlet Bahçeli 6.386.279 %16,0 artış5,5 414
Demokratik Toplum Partisi Ahmet Türk 2.277.777 %5,7 — 235
Saadet Partisi Numan Kurtulmuş 2.079.701 %5,2 artış1,2 29
Demokrat Parti Süleyman Soylu 1.536.847 %3,8 — 45
Demokratik Sol Parti Zeki Sezer 1.139.878 %2,9 artış0,7 26
Büyük Birlik Partisi Yalçın Topçu 943.765 %2,4 artış1,2 18
Anavatan Partisi Salih Uzun 304.361 %0,8 azalış1,7 4
Bağımsızlar 172.279 %0,4 azalış0,3 7
Bağımsız Türkiye Partisi Haydar Baş 167.986 %0,4 azalış0,1 1
İşçi Partisi Doğu Perinçek 114.243 %0,3 Sabit 0
Türkiye Komünist Partisi Erkan Baş 85.507 %0,2 Sabit 0
Özgürlük ve Dayanışma Partisi Hayri Kozanoğlu 67.984 %0,2 artış0,1 0
Emek Partisi Levent Tüzel 48.939 %0,1 artış0,1 1
Millet Partisi Aykut Edibali 41.818 %0,1 Sabit 0
Hak ve Özgürlükler Partisi Bayram Bozyel 29.392 %0,1 — 0
Halkın Yükselişi Partisi Yaşar Nuri Öztürk 6.197 %0,0 — 0
Liberal Demokrat Parti Cem Toker 2.285 %0,0 Sabit 0
Barış ve Demokrasi Partisi Demir Çelik 36 %0,0 — 0
Toplam 39.988.763 %100 3.281

Büyükşehir belediye başkanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

İllere Göre Sonuçlar:
  Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti)
  Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)
  Milliyetçi Hareket Partisi (MHP)
  Demokratik Toplum Partisi (DTP)
  Büyük Birlik Partisi (BBP)
  Demokratik Sol Parti (DSP)
  Demokrat Parti (DP)
  Bağımsız

29 Mart 2009 yerel seçimleri kesinleşmiş resmî büyükşehir belediye başkanlıkları seçim sonuçları;[2]

Toplam Sandık 74.975
Toplam Seçmen 22.677.450
Toplam Kullanılan Oy 18.861.493
Toplam Geçerli Oy 18.183.894
Katılım Oranı (%) %83,2
Belediye Başkanlığı Sayısı 16
Parti Oy sayısı % +/– Büyükşehir Belediye
Başkanlığı sayısı
Adalet ve Kalkınma Partisi 7.672.280 % 42,2 azalış3,9 10
Cumhuriyet Halk Partisi 5.896.884 % 32,4 artış8,0 3
Milliyetçi Hareket Partisi 2.249.039 % 12,4 artış7,3 1
Demokratik Toplum Partisi 780.176 % 4,3 — 1
Saadet Partisi 689.025 % 3,8 azalış0,3 0
Demokratik Sol Parti 381.875 % 2,1 azalış0,2 1
Demokrat Parti 179.350 % 1,0 — 0
Büyük Birlik Partisi 116.216 % 0,6 artış0,2 0
Bağımsızlar 54.260 % 0,3 artış0,2 0
Bağımsız Türkiye Partisi 49.320 % 0,3 Sabit 0
Anavatan Partisi 48.358 % 0,3 azalış0,1 0
Türkiye Komünist Partisi 24.812 % 0,1 Sabit 0
Hak ve Özgürlükler Partisi 12.966 % 0,1 — 0
Millet Partisi 11.405 % 0,1 Sabit 0
Liberal Demokrat Parti 8.518 % 0,1 artış0,1 0
Halkın Yükselişi Partisi 7.176 % 0,0 — 0
Özgürlük ve Dayanışma Partisi 1.039 % 0,0 Sabit 0
Emek Partisi 801 % 0,0 Sabit 0
İşçi Partisi 394 % 0,0 azalış0,2 0
Barış ve Demokrasi Partisi - - — 0
Toplam 18.183.894 % 100,00 16
     AK Parti'nin kazandığı ilçeler
     ANAP'ın kazandığı ilçeler
     Bağımsızlar'ın kazandığı ilçeler
     BBP'ın kazandığı ilçeler
     CHP'nin kazandığı ilçeler
     DP'nin kazandığı ilçeler
     DSP'nin kazandığı ilçeler
     DTP'nin kazandığı ilçeler
     EMEP'nin kazandığı ilçeler
     MHP'nin kazandığı ilçeler
     ÖDP'nin kazandığı ilçeler
     SP'nin kazandığı ilçeler

Kazanan Adaylar:

Şehir Kazanan Parti
Adana Aytaç Durak Milliyetçi Hareket Partisi
Ankara Melih Gökçek Adalet ve Kalkınma Partisi
Antalya Mustafa Akaydın Cumhuriyet Halk Partisi
Bursa Recep Altepe Adalet ve Kalkınma Partisi
Diyarbakır Osman Baydemir Demokratik Toplum Partisi
Erzurum Ahmet Küçükler Adalet ve Kalkınma Partisi
Eskişehir Yılmaz Büyükerşen Demokratik Sol Parti
Gaziantep Asım Güzelbey Adalet ve Kalkınma Partisi
İstanbul Kadir Topbaş
İzmir Aziz Kocaoğlu Cumhuriyet Halk Partisi
Kayseri Mehmet Özhaseki Adalet ve Kalkınma Partisi
Kocaeli İbrahim Karaosmanoğlu
Konya Tahir Akyürek
Mersin Macit Özcan Cumhuriyet Halk Partisi
Sakarya Zeki Toçoğlu Adalet ve Kalkınma Partisi
Samsun Yusuf Ziya Yılmaz

Belediye başkanlıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Mart 2009 Yerel Seçimleri kesinleşmiş resmî belediye başkanlığı (büyükşehir belediyeleri hariç) seçim sonuçları;[3]

Toplam Sandık 134.929
Toplam Seçmen 39.717.580
Toplam Kullanılan Oy 33.430.742
Toplam Geçerli Oy 32.221.536
Katılım Oranı (%) 84,2
Belediye Başkanlığı Sayısı 2.903
Parti Aldığı oy sayısı Aldığı oy oranı Belediye
Başkanlığı sayısı
Adalet ve Kalkınma Partisi 12.449.187 % 38,6 1.442
Cumhuriyet Halk Partisi 7.960.562 % 24,7 503
Milliyetçi Hareket Partisi 5.315.180 % 16,5 483
Saadet Partisi 1.729.182 % 5,4 80
Demokratik Toplum Partisi 1.661.117 % 5,2 96
Demokrat Parti 1.164.858 % 3,6 148
Demokratik Sol Parti 925.575 % 2,9 60
Büyük Birlik Partisi 384.483 % 1,2 20
Bağımsızlar 239.849 % 0,7 45
Anavatan Partisi 196.049 % 0,6 16
Bağımsız Türkiye Partisi 101.090 % 0,3 4
Türkiye Komünist Partisi 28.101 % 0,1 0
Özgürlük ve Dayanışma Partisi 21.745 % 0,1 4
Emek Partisi 15.298 % 0,1 2
Liberal Demokrat Parti 8.608 % 0,0 0
Halkın Yükselişi Partisi 8.192 % 0,0 0
Millet Partisi 5.772 % 0,0 0
Hak ve Özgürlükler Partisi 5.670 % 0,0 0
İşçi Partisi 867 % 0,0 0
Barış ve Demokrasi Partisi 151 % 0,0 0
Toplam 32.221.536 % 100,00 2.903

Belediye meclisi üyelikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Mart 2009 Yerel Seçimleri kesinleşmiş resmî belediye meclisi üyelikleri seçim sonuçları;[4]

Toplam Sandık 135.199
Toplam Seçmen 39.787.986
Toplam Kullanılan Oy 33.447.257
Toplam Geçerli Oy 32.072.363
Katılım Oranı (%) 84,1
Belediye meclisi üye sayısı 32.392
Parti Aldığı oy sayısı Aldığı oy oranı Belediye meclisi
üyesi sayısı
Adalet ve Kalkınma Partisi 12.237.325 % 38,2 14.732
Cumhuriyet Halk Partisi 7.966.710 % 24,8 6.125
Milliyetçi Hareket Partisi 5.336.695 % 16,6 6.005
Saadet Partisi 1.807.745 % 5,6 1.081
Demokratik Toplum Partisi 1.687.733 % 5,3 1.169
Demokrat Parti 1.181.074 % 3,7 1.843
Demokratik Sol Parti 945.722 % 3,0 774
Büyük Birlik Partisi 508.055 % 1,6 294
Anavatan Partisi 202.976 % 0,6 240
Bağımsız Türkiye Partisi 82.848 % 0,3 45
Bağımsızlar 43.633 % 0,1 14
Özgürlük ve Dayanışma Partisi 25.557 % 0,1 35
Emek Partisi 21.100 % 0,1 23
Millet Partisi 6.685 % 0,0 2
Halkın Yükselişi Partisi 5.566 % 0,0 4
Hak ve Özgürlükler Partisi 4.618 % 0,0 0
Türkiye Komünist Partisi 3.409 % 0,0 2
Liberal Demokrat Parti 2.451 % 0,0 1
İşçi Partisi 2.258 % 0,0 3
Barış ve Demokrasi Partisi 203 % 0,0 0
Toplam 32.072.363 % 100,00 32.392

İl Belediye Başkanlıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

İl Parti
Adıyaman AK Parti
Afyonkarahisar
Ağrı
Aksaray
Amasya
Ardahan
Artvin CHP
Aydın
Balıkesir MHP
Bartın
Batman DTP
Bayburt AK Parti
Bilecik
Bingöl
Bitlis
Bolu
Burdur
 
İl Parti
Çanakkale CHP
Çankırı AK Parti
Çorum
Denizli
Düzce
Edirne CHP
Elazığ AK Parti
Erzincan
Giresun CHP
Gümüşhane MHP
Hakkâri DTP
Hatay AK Parti
Iğdır DTP
Isparta MHP
Kahramanmaraş AK Parti
Karabük MHP
Karaman AK Parti
 
İl Parti
Kars AK Parti
Kastamonu MHP
Kırıkkale AK Parti
Kırklareli CHP
Kırşehir AK Parti
Kilis
Kütahya
Malatya
Manisa MHP
Mardin AK Parti
Muğla CHP
Muş AK Parti
Nevşehir
Niğde
Ordu DSP
Osmaniye MHP
Rize AK Parti
 
İl Parti
Siirt DTP
Sinop CHP
Sivas BBP
Şanlıurfa Bağ.
Şırnak DTP
Tekirdağ CHP
Tokat AK Parti
Trabzon
Tunceli DTP
Uşak MHP
Van DTP
Yalova DP
Yozgat AK Parti
Zonguldak CHP

İllere Göre Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıda, belirtilen illerin, belirtilen ilçelerine göre, 2009 Türkiye Yerel Seçim Sonuçları yer almaktadır.

İl - İlçe Sonuç Galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıda, ilçelerine ayrılmış illerin, seçim sonuç haritaları, kazanan partilere ve renklerine göre verilmiştir. İl Geneli'ndeki oylarda kazanan, yani İl Genel Meclisi'nde en çok oy oranına sahip olan parti resim altındaki açıklamada ilk sırada, ilin merkez ilçesinde veya var ise büyükşehir belediyesinde kazanan parti ise ikinci sırada belirtilmiştir.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 15 Şubat 2009'da, Genç Parti'nin seçimlerden çekilme kararı Yüksek Seçim Kurulu tarafından kabul edildi.[5]
  • Yüksek Seçim Kurulu çeşitli nedenlerle 30 belediye başkanlığı, 11 belde meclis üyeliği, 220 köy ve mahalle muhtarlığı ve 88 ihtiyar heyeti seçimini iptal etti. Yenilenen seçimler 7 Haziran 2009'da, sorunsuz şekilde yapıldı.[6]
  • Eğer bu bir genel seçim olsaydı (BBP, SP, DP ve DTP nin bağımsız girdiği varsayılmıştır, İl Genel Meclisi oylarına göre), TBMM'de koltuk dağılımları;

Adalet ve Kalkınma Partisi: 283 Cumhuriyet Halk Partisi: 124 Milliyetçi Hareket Partisi: 89 Demokratik Toplum Partisi: 29 Saadet Partisi: 12 Demokrat Parti: 12 Büyük Birlik Partisi: 1 Bağımsız: 1 şeklinde olacaktı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 6 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  2. ^ "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 21 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  3. ^ "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 21 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  4. ^ "YSK Web Portal" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 20 Eylül 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2009. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2009. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2009_Türkiye_yerel_seçimleri&oldid=32500593" sayfasından alınmıştır