1995 Azerbaycan darbe girişimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

1995 Azerbaycan darbe girişimi
Tarih13-17 Mart 1995
Bölge
Azerbaycan geneli
Sonuç Başarısız
Taraflar

Özel Amaçlı Polis Birimi
Destek:

 Azerbaycan Azerbaycan Cumhurbaşkanı
Azerbaycan Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri
Destek:
Türkiye Türkiye
Komutanlar ve liderler
Rövşen Cevadov (ölü)
Mahir Cavadov

Azerbaycan Haydar Aliyev
Azerbaycan Sefer Abiyev
Azerbaycan Ramil Usubov

Türkiye Süleyman Demirel[3]
Kayıplar

11 Güvenlik Teşkilatı mensubu öldürüldü

710 kişi tutuklandı[4]		 22 asker
7 sivil
1 polis
Cuntacıların püskürtülmesi sırasında 22 asker, 7 sivil, 1 polis ölmüş, 8 cuntacı öldürüldü. 105 kişi yaralandı. Çatışmalar sırasında Ruşen Cevadov öldürüldü.

1995 Azerbaycan Darbe Girişimi 13-17 Mart tarihleri arasında Özel Amaçlı Polis Birimi Komutanı Albay Rövşen Cevadov yönetiminde ordu içindeki bir grup Azerbaycan askeri tarafından yapılan darbe girişimidir. Amaç Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'den ülke hakimiyetini almak ve önceki Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'i iktidara getirmektir. Ancak Türkiye Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel darbe girişiminden önce Türkiye'de darbeyi destekleyen unsurları haberdar etmek için Aliyev'i telefonla arayarak bilgilendirmiştir.[5] 17 Mart 1995 tarihinde Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri cuntacıların askeri kampını kuşatmış, çıkan çatışmada Cevadov ölü olarak ele geçirilmiştir.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

1996 Susurluk kazasından sonra Türkiye'de ortaya çıkan bilgilere göre Türkiye'deki bazı unsurların darbeyi desteklediği ortaya çıkmıştır. Millî İstihbarat Teşkilatı'nın Susurluk kazası raporuna göre Haydar Aliyev'e yönelik darbeyi, Tansu Çiller'in onayı ile dönemin Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Toplulukları ile Koordinasyondan Sorumlu Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar, İbrahim Şahin ve Korkut Eken planlamış ancak MİT'in olayı Süleyman Demirel'e bildirmesi[6] ve cumhurbaşkanının da Aliyev'i haberdar etmesi ile darbe girişimi başarısızlığa uğramıştır. Dönemin Türkiye Hükûmeti iddiaları reddetti.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Murinson, Alexander (2009). Turkey's Entente with Israel and Azerbaijan: State Identity and Security in the Middle East and Caucasus. Routledge. s. 126. ISBN 978-0-415-77892-3. The attempted coup of April–May 1995 against Heydar Aliyev engineered by a coalition of Turkish ultra-nationalists, members of Boz Kurtlar organization, and Azerbaijani opposition leaders... 
  2. ^ de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ss. 251-2. ISBN 978-0-8147-1945-9. 
  3. ^ Aydın Hasan (19 Şubat 1998). "İşte Bakü Darbesi". Milliyet. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Report on fact-finding mission til Azerbaijan" (PDF) (İngilizce). 1 Şubat 2002. 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  5. ^ "Azerbaycan Darbe Girişiminde Ülkücü Mafya-Çiller Parmağı". 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016. 
  6. ^ Ertuğrul Özkök (1 Mart 2002). "Bir darbe girişiminin perde arkası". Hürriyet. 

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

  • de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-1945-9. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1995_Azerbaycan_darbe_girişimi&oldid=32079496" sayfasından alınmıştır