17 Ocak

17 Ocak günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

17 Ocak, Miladi takvime göre yılın 17. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 348 gün vardır (artık yıllarda 349).

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1299 - Osmanlı İmparatorluğu'nu, Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup Osman Gazi; Söğüt ve Domaniç civarında, Anadolu Selçuklu Devleti'nin obası ve kendisine uçbeyliği olarak tahsis ettiği bölgede bağımsızlık ilan ederek kurmuştur.
• 1605 - Cervantes'in Don Kişot adlı romanı ilk kez yayımlandı. Romanın 2. bölümü ise tam 10 yıl sonra basılacaktır.
• 1685 - Viyana'da ilk kafe Johannes Diodato tarafından açıldı.
• 1819 - Simón Bolívar, Kolombiya Cumhuriyeti'ni ilan etti.
• 1851 - Şirket-i Hayriye kuruldu.
• 1852 - Sand River Antlaşması ile Birleşik Krallık, Transvaal'deki (Güney Afrika) Boer kolonilerinin bağımsızlığını kabul etti.
• 1875 - Karaköy-Beyoğlu arasındaki Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863'te Londra'da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.
• 1904 - Anton Çehov'un yazdığı Vişne Bahçesi adlı oyun, ilk kez Moskova Sanat Tiyatrosu'nda sahnelendi.
• 1909 - Fenerbahçe ile Galatasaray ilk kez karşılaştı; FB:0, GS:2
• 1917 - ABD, Virgin Adaları karşılığında Danimarka'ya 25 milyon dolar ödedi.
• 1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın İzmit'te düzenlediği ilk basın toplantısı, sabaha karşı sona erdi.
• 1929 - Elzie Crisler Segar tarafından yaratılan Temel Reis (Popeye) karikatürü, ilk kez bir gazetede yayımlandı.
• 1944 - Monte Cassino Savaşı: II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı çarpışmalarından biri başladı.
• 1945 - SSCB ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi.
• 1946 - BM Güvenlik Konseyi ilk toplantısını yaptı.
• 1955 - Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı olan, ABD'ye ait "USS Nautilus (SSN-571)" suya indirildi.
• 1960 - Yahya Kemal Müzesi açıldı. Müze Fatih Külliyesi'nin Baş Kurşunlu Medresesi'nde bulunuyor.
• 1961 - Kongo Başbakanı Patrice Lumumba öldürüldü.
• 1964 - Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu. Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükûmet kuracaklarını açıkladı.
• 1966 - Bir Amerikan B-52 bombardıman uçağı, İspanya üzerinde bir yakıt tanker uçağı ile yakıt ikmali sırasında çarpıştı ve dört hidrojen bombasını Palomares köyü civarına düşürdü. "Palomares Olayı" olarak hatırlanan olay sonrası, çevrede radyasyon kirliliği oluştu.
• 1971 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Erdal İnönü'nün evinin önüne dinamit atıldı.
• 1973 - Ferdinand Marcos, Filipinler'in "ömür boyu" Başkanı oldu.
• 1974 - Resmî olarak son Anadolu parsı öldürüldü.¹
• 1984 - Dolandırıcılıktan yargılanan Abidin Cevher Özden (Banker Kastelli) beraat etti.
• 1984 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Yerel Seçim Yasası kabul edildi.
• 1987 - Bülent Ecevit, Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı davranmaktan 11 ay 20 gün hapse mahkûm edildi. 12 Eylül darbesinden sonra Bülent Ecevit hakkında 80, Süleyman Demirel hakkında 55 dava açılmıştı.
• 1990 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekillerinin hazırladıkları Güneydoğu Anadolu Araştırma Raporu açıklandı.
• 1990 - Yazar Aziz Nesin, kendisine "vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
• 1991 - 2. Körfez Savaşı, müttefik uçaklarının Irak ve Kuveyt'teki hedefleri vurmalarıyla başladı. Irak, misilleme olarak İsrail'e 8 adet Scud füzesi yolladı.
• 1992 - İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), Kuzey İrlanda'da Protestanlara ait bir binayı bombaladı, 7 işçi öldü.
• 1994 - Güney Kaliforniya'da 6,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 61 kişi öldü, 20 milyar dolar hasar olduğu tahmin ediliyor.
• 1994 - 21 Ocak'ta fırlatılması planlanan ilk Türk uydusu Türksat 1A'yı taşıyacak Arien füzesi arızalandı. Fırlatma işlemi 10 gün ertelendi.
• 1995 - Avrupa Parlamentosu, Saharov Ödülü'nü cezaevinde bulunan eski DEP milletvekili Leyla Zana'ya verdi.
• 1995 - Japonya'nın Osaka-Kobe bölgesinde 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 6 binden fazla kişi öldü.
• 2000 - İstanbul'da bir villaya operasyon düzenlenmesi sonucunda çıkan çatışmada, Hizbullah'ın elebaşısı Hüseyin Velioğlu ölü ele geçirildi. Genişletilen operasyonda, mezar evler ortaya çıkarıldı ve çok sayıda Hizbullah mensubu yakalandı.
• 2006 - Adalet Bakanı Cemil Çiçek, Mehmet Ali Ağca'nın tahliye kararının, yazılı emir yoluyla bozulması istemini içeren başvurusunu Yargıtay'a gönderdi.
• 2007 - Kuzey Kore'nin nükleer denemesi üzerine Chicago Üniversitesindeki sembolik Kıyamet Günü Saati 11:55'e ayarlandı. (12 Kıyamet demektir) Saat, soğuk savaş boyunca 18 kez değiştirilmiştir.
• 2012 - KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, son yolculuğuna uğurlandı. Kıbrıs'taki Selimiye Camii'nde kılınan cenaze namazı ardından top arabasına yüklenen naaşı, gökkuşağının altından geçerek Cumhuriyet Parkı'ndaki anıt mezara defnedildi.

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1501 - Leonhart Fuchs, Alman doktor ve botanikçi (ö. 1566)
• 1504 - V. Pius, 1566-1572 yılları arasında papalık yapmıştır (ö. 1572)
• 1600 - Pedro Calderón de la Barca, İspanyol şair, oyun yazarı, asker ve din adamı (ö. 1681)
• 1612 - Thomas Fairfax, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in silah arkadaşı (ö. 1671)
• 1647 - Elisabeth Hevelius, ilk kadın astronomlardan biri (ö. 1693)
• 1706 - Benjamin Franklin, Amerikalı bilim insanı ve siyasetçi (ö. 1790)
• 1732 - II. Stanisław August Poniatowski, Polonya'nın son kralı (ö. 1798)
• 1771 - Charles Brockden Brown, Amerikalı romancı ve gazeteci (ö. 1810)
• 1783 - Pedro Gual Escandón, Venezuelalı avukat, politikacı ve diplomat (ö. 1862)
• 1784 - Philippe Antoine d'Ornano, Fransız asker ve politikacı (ö. 1863)
• 1789 - Emmanuele Antonio Cicogna, İtalyan bibliyograf, rahip ve hukukçu (ö. 1868)
• 1820 - Anne Brontë, İngiliz romancı (ö. 1849)
• 1834 - August Weismann, Alman biyolog (ö. 1914)
• 1837 - Vasili Radlof, Rus doğu bilimci (ö. 1918)
• 1857 - Wilhelm Kienzl, Avusturyalı besteci (ö. 1941)
• 1858 - Tomás Carrasquilla, Kolombiyalı yazar (ö. 1940)
• 1860 - Douglas Hyde, İrlandalı siyasetçi ve şair (ö. 1949)
• 1863 - David Lloyd George, İngiliz politikacı (ö. 1945)
• 1863 - Konstantin Stanislavski, Rus tiyatro oyuncusu, yönetmen ve Moskova Sanat Tiyatrosu'nun kurucusu (ö. 1938)
• 1867 - Carl Laemmle, Alman asıllı Amerikalı film yapımcısı (ö. 1939)
• 1871 - David Beatty, İngiliz Kraliyet Donanması amirali (ö. 1936)
• 1880 - Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1960)
• 1884 - Sergei Gorodetsky, Rus şair (ö. 1967)
• 1885 - Nikolaus von Falkenhorst, Nazi Almanyası döneminde Heer generali (ö. 1968)
• 1886 - Glenn L. Martin, Amerikalı havacılık öncüsü (ö. 1955)
• 1889 - Ralph H. Fowler, İngiliz fizikçi ve astronom (ö. 1944)
• 1893 - Ernst Arnold Egli, İsviçre kökenli mimar ve şehir plancısı (ö. 1974)
• 1899 - Al Capone, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideri ve Dünyanın en ünlü gangsteri (ö. 1947)
• 1901 - Aron Gurwitsch, Litvanya asıllı Amerikalı filozof (ö. 1973)
• 1905 - Guillermo Stábile, Arjantinli futbolcu (ö. 1966)
• 1911 - George Stigler, Amerikalı iktisatçı ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1991)
• 1921 - Cavit Orhan Tütengil, Türk sosyolog ve akademisyen (ö. 1979)
• 1922 - Betty White, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve yazar (ö. 2021)

• 1925 - Selçuk Yaşar, Türk iş insanı
• 1927 - Eartha Kitt, Amerikalı siyah sahne ve sinema oyuncusu (ö. 2008)
• 1929 - Dick Alban, Amerikalı futbol oyuncusu (ö. 2006)
• 1929 - Jay Garner, Amerikalı oyuncu ve komedyen
• 1931 - James Earl Jones, Amerikalı oyuncu (Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü)
• 1933 - Dalida, İtalyan şarkıcı (ö. 1987)
• 1937 - Alain Badiou, Fransız filozof
• 1939 - Hristodulos, Hukuk ve İlahiyat mezunu olup, Yunanistan Kilisesi başpiskoposluğu yapmış ruhani (ö. 2008)
• 1939 - Maury Povich, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve oyuncu
• 1940 - Naohiro Ikeda, Japon voleybol oyuncusu (ö. 2021)
• 1940 - Tabaré Vázquez, Uruguaylı siyasetçi (ö. 2020)
• 1940 - Umur Bugay, Türk senarist, oyuncu, yönetmen ve yazar (ö. 2019)
• 1942 - Muhammed Ali, Amerikalı boksör (ö. 2016)
• 1943 - René Préval, Haitili agronomist ve siyasetçi (ö. 2017)
• 1944 - Françoise Madeleine Hardy, Fransız şarkıcı
• 1944 - Ann Oakley, İngiliz toplumbilimci ve yazar
• 1947 - David Choby, Amerikalı piskopos (ö. 2017)
• 1948 - Davíð Oddsson, İzlandalı politikacı
• 1949 - Anita Borg, Amerikalı bilgisayar bilimci (ö. 2003)
• 1949 - Andy Kaufman, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 1984)
• 1954 - Robert F. Kennedy Jr., Robert F. Kennedy'nin oğlu ve John F. Kennedy'nin yeğeni olan Amerikalı çevre avukatı ve yazar
• 1955 - Pietro Parolin, İtalyan kardinali
• 1956 - Faruk Çelik, Türk siyasetçi
• 1956 - Damian Green, Britanyalı siyasetçi
• 1956 - Paul Young, Amerikalı müzisyen
• 1957 - Steve Harvey, Amerikalı radyo ve televizyon sunucusu
• 1958 - Klaus Täuber, Alman profesyonel futbolcu (ö. 2023)
• 1959 - Müfit Kayacan, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni
• 1962 - Jim Carrey, Amerikalı oyuncu
• 1963 - Kai Hansen, Alman Metal müzik gitaristi ve vokalisti
• 1964 - Russell Doig, İskoç futbolcu
• 1964 - Michelle Obama, Amerikalı avukat ve ABD'nin 44. Başkanı Barack Obama'nın eşi
• 1968 - Svetlana Masterkova, Rus atlet
• 1969 - Naveen Andrews, İngiliz aktör
• 1969 - Tarık Mengüç, Türk şarkıcı ve söz yazarı
• 1969 - Lukas Moodysson, İsveçli senarist ve yönetmen
• 1969 - Tiësto, Hollandalı DJ ve prodüktör
• 1970 - Genndy Tartakovsky, Amerikalı animatör, çizgi dizi senaristi ve yapımcısı
• 1970 - Molly Bryant, Amerikalı oyuncu
• 1971 - Kid Rock, Amerikalı rapçi ve şarkı yazarı
• 1971 - Sylvie Testud, Fransız oyuncu
• 1972 - Levan Varşalomidze, Gürcü siyasetçi
• 1972 - Yelda Reynaud, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
• 1973 - Cuauhtémoc Blanco, Meksikalı futbolcu
• 1974 - Yang Chen, Çinli millî futbolcu ve teknik direktör
• 1975 - Freddy Rodríguez, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
• 1975 - Coco Lee, Çinli-Amerikalı şarkıcı-söz yazarı, müzik yapımcısı, dansçı ve aktris (ö. 2023)
• 1978 - Ricky Wilson, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
• 1980 - Zooey Deschanel, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve aktris
• 1982 - Dwyane Wade, Amerikalı basketbolcu
• 1983 - Álvaro Arbeloa, İspanyol eski futbolcu
• 1984 - Calvin Harris, İskoç şarkı yazarı, DJ ve prodüktör
• 1984 - Tim Sebastian, Alman futbolcu
• 1984 - Filip Hološko, Slovak futbolcu
• 1985 - Simone Simons, Hollandalı müzisyen ve söz yazarı
• 1988 - Andrea Antonelli, İtalyan motosiklet yarışçısı (ö. 2013)
• 1988 - Héctor Moreno, Meksikalı futbolcu
• 1991 - Daniel Rodic, Alman oyuncu
• 1992 - Julien Crampon, Fransız oyuncu
• 1993 - Ömer Çiçek, Türk futbolcu
• 1994 - Reina Ueda, Japon şarkıcı ve seslendirme sanatçısı
• 1997 - Jake Paul, Amerikalı YouTuber, boksör ve internet ünlüsü

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 356 - Antonios, Hristiyan manastır sisteminin babasıdır (d. 251)
• 395 - I. Theodosius, Roma İmparatoru (d. 347)
• 1041 - I. Mesud, Gazne Devleti sultanı (d. ?)
• 1345 - Martino Zaccaria, 1314 - 1329 Sakız Adası Dükü
• 1468 - İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı (d. ?)
• 1567 - Sampiero Corso, Korsikalı soylu, özgürlük savaşçısı ve halk kahramanı (d. 1497)
• 1598 - I. Fyodor, Rus Çarı (d. 1557)
• 1686 - Carlo Dolci, İtalyan ressam (d. 1616)
• 1705 - John Ray, İngiliz doğabilimci ve bitki bilimci (d. 1627)
• 1751 - Tomaso Albinoni, İtalyan besteci (d. 1671)
• 1784 - Yosa Buson, Japon şair ve ressam (d. 1716)
• 1834 - Giovanni Aldini, İtalyan fizikçi (d. 1762)
• 1880 - Antoine Agénor de Gramont, Fransız diplomat ve devlet adamı (d. 1819)
• 1884 - Hermann Schlegel, Alman ornitolog ve herpetolojist (d. 1804)
• 1886 - Abdüllatif Suphi Paşa, Osmanlı devlet adamı ve yazar (d. 1818)
• 1890 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim insanı (d. 1819)
• 1893 - Rutherford B. Hayes, Amerika Birleşik Devletleri'nin 19. Başkanı (d. 1822)
• 1898 - Charles B. Stoughton, Amerikalı subay ve alay komutanı (d. 1841)
• 1911 - Francis Galton, İngiliz bilim insanı (d. 1822)
• 1932 - Ahmet Derviş, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1881)
• 1933 - Louis Comfort Tiffany, Amerikalı sanatçı ve tasarımcı (d. 1848)
• 1934 - Karl Fritsch, Avusturyalı botanikçi (d. 1864)
• 1942 - Walter von Reichenau, Alman subay ve Nazi Almanyası mareşali (d. 1884)
• 1944 - Sait Köknar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)
• 1946 - I. Benjamin, İstanbul Ortodoks Patrikhanesinin, 266. Ekümenik Patriği (d. 1871)
• 1954 - İsmail Habib Sevük, Türk eğitimci ve edebiyat tarihçisi (d. 1892)
• 1954 - Leonard Eugene Dickson, Amerikalı matematikçi (d. 1874)
• 1957 - Ratip Aşir Acudoğlu, Türk heykeltıraş (Menemen'de Kubilay Anıtı'nı yapan) (d. 1898)
• 1958 - Mustafa Şekip Tunç, Türk akademisyen ve Türkiye'de modern psikolojinin kurucusu (d. 1886)
• 1961 - Patrice Lumumba, Kongo DC'nin ilk Başbakanı (d. 1925)
• 1985 - Muzaffer Hacıhasanoğlu, Türk yazar (d. 1924)
• 1987 - Hadi Hüsman, Türk siyasetçi ve eski Gümrük ve Tekel Bakanlarından (d. 1904)
• 1991 - V. Olav, 1957'den ölümüne kadar Norveç kralı (d. 1903)
• 1996 - Şoför İdris, Türk işçi önderi ve TKP'li sendikacı (d. 1914)
• 1996 - Božidarka Kika Damjanović-Marković, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, Yugoslav Partizanları komutan, direnişçi, ulusal kahraman (d. 1920)
• 1997 - Clyde Tombaugh, Amerikalı gök bilimci (Plüton'u keşfeden) (d. 1906)
• 1998 - Gökhan Semiz, Türk müzisyen, söz yazarı, besteci, tiyatro sanatçısı ve Grup Vitamin solisti (d. 1969)
• 2000 - Eugène Ehrhart, Fransız matematikçi (ö. 1906)
• 2000 - Hüseyin Velioğlu, Türk Hizbullah örgütü ve İlim grubunun siyasi lideri (d. 1952)
• 2002 - Camilo José Cela, İspanyol yazar (d. 1916)
• 2003 - Richard Crenna, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
• 2005 - Virginia Mayo, Amerikalı oyuncu (d. 1920)
• 2005 - Yıldırım Gencer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
• 2008 - Bobby Fischer, Amerikalı satranç ustası (d. 1943)
• 2010 - Erich Segal, Amerikalı yazar, senarist ve eğitimci (d. 1937)
• 2012 - Johnny Otis, Amerikalı blues müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1921)
• 2013 - Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci ve yazar (d. 1941)
• 2014 - Beliğ Beler, Türk siyasetçi (d. 1925)
• 2014 - Suchitra Sen, Hint oyuncu (d. 1931)
• 2015 - Fatin Hamama, Mısırlı aktris ve yönetmen (d. 1931)
• 2015 - Origa, Rus şarkıcı (d. 1970)
• 2015 - Greg Plitt, Amerikalı oyuncu, model ve vücut geliştirme sporcusu (d. 1977)
• 2016 - Rıza Ehadi, İranlı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1962)
• 2016 - Blowfly, Amerikalı müzisyen, şarkıcı-besteci, rapçi, komedyen ve yapımcı (d. 1939)
• 2016 - Gottfried Honegger, İsviçreli grafiker (d. 1917)
• 2016 - Carina Jaarnek, İsveçli şarkıcı (d. 1962)
• 2016 - Sherron Mills, Eski Amerikan basketbol oyuncusu (d. 1971)
• 2017 - Philip Bond, Britanyalı oyuncu (d. 1934)
• 2017 - Alenka Goljevšček, Slovenyalı oyun yazarı (d. 1933)
• 2017 - Daniel Vischer, İsviçreli siyasetçi (d. 1950)
• 2018 - Jessica Falkholt, Avustralyalı genç kuşak oyuncu (d. 1988)
• 2018 - Jerzy Gros, Polonyalı uzun mesafe koşucusu atlet (d. 1945)
• 2018 - Simon Shelton, İngiliz oyuncu ve dansçı (d. 1966)
• 2019 - Vicente Alberto Álvarez Areces, İspanyol politikacı (d. 1943)
• 2019 - Babikir İvadullah, Sudanlı Arap kökenli siyasetçi ve eski başbakan (d. 1917)
• 2019 - Windsor Davies, İngiliz oyuncu (d. 1930)
• 2019 - Daniel C. Striepeke, Amerikalı makyaj sanatçısı ve kostüm tasarımcısı (d. 1930)
• 2019 - Reggie Young, Amerikalı country-rock müzisyeni (d. 1936)
• 2020 - Pietro Anastasi, Eski İtalyan millî futbolcu (d. 1948)
• 2020 - Rahşan Ecevit, Eski Başbakan Bülent Ecevit'in eşi, Demokratik Sol Parti ile Demokratik Sol Halk Partisi'nin kurucusu ve ilk başkanı (d. 1923)
• 2020 - Derek Fowlds, İngiliz oyuncu ve sunucu (d. 1937)
• 2020 - Terence Hallinan, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1936)
• 2020 - Khagendra Thapa Magar, Nepalli kısa boyu ile bilinen rekortmen (d. 1992)
• 2020 - Morimichi Takagi, Japon profesyonel beyzbol oyuncusu ve teknik direktör (d. 1941)
• 2021 - Nikolay Antoşkin, Sovyet-Rus yüksek rütbeli asker ve siyasetçi (d. 1942)
• 2021 - Jacques Bral, Fransız film yapımcısı, yönetmeni, ressam ve senarist (d. 1948)
• 2021 - Joevana Charles, Seyşelli siyasetçi (d. 1955)
• 2021 - Barbara Gronemus, Amerikalı siyasetçi ve çiftçi (d. 1931)
• 2021 - Sammy Nestico, Amerikalı besteci ve aranjör (d. 1924)
• 2022 - Jackie Fisher, eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1925)
• 2022 - Armando Gama, Angola asıllı Portekizli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1954)
• 2022 - Michel Subor, Fransız aktör (d. 1935)
• 2023 - Ümit Hassan, Türk bilim insanı (d. 1943)

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta 17_Ocak ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.