Şırdan

Şırdan dolması, kısaca şırdan, gevişgetiren hayvanların midelerinin son ve dördüncü bölümü olan şırdanın temizlenip içine baharatlı pirinç doldurulup dikilmesi ve salçalı suda pişirilmesi suretiyle hazırlanan Türk mutfağına özgü bir sakatat yiyeceğidir.^[1]

Adana'da sıkça tüketilen yemek, Adana'nın yöresel nitelikteki yiyeceği olarak kabul edilmektedir. Şırdan dolması hazırlanırken genellikle kuzunun şırdanı tercih edilir. Şırdan, Adana'da, adana kebap ve şalgam kadar yaygın olan bir yiyecek olmasına rağmen Adana dışında pek bilinmeyen bir yiyecektir.

Şırdan şekil olarak biraz sıra dışıdır. Yenilirken üzerine tuzlu kimyon ve pul biber serpilir. Şırdancılık Adana'da neredeyse başlı başına bir sektördür. Adana'da kesilen koyunların şırdan ihtiyacını karşılamadığı için başka şehirlerden çiğ şırdan getirtilmektedir. Her mevsim tüketilen bir yiyecektir.

Adana Şırdan Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[2]^[3]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Şırdan veya şirden, Farsça aynı anlama gelen شيردان (şīrdān) kelimesinden alıntıdır. Bu kelime Farsçada süt anlamına gelen شير (şīr) ile kap veya taşıyan manasındaki دان (dān) sözcüklerinin bileştirilmesinden türetilmiştir. Bir Türk dilinde en eski tespit edildiği kaynak 1501 yılına tarihlenen Farsça-Türkçe Câmiü'l-Fürs sözlüğüdür. Ayrıca Meninski'nin 1680 tarihli Thesaurus'unda da kaydedilmiştir.^[4]