İsmail Beşikçi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İsmail Beşikçi
Doğum7 Ocak 1939 (85 yaşında)
Çorum, Türkiye
Takma adSarı Hoca[1]
MeslekSosyolog, yazar
İkametAnkara
Vatandaşlık Türkiye
EğitimAnkara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Önemli eserAlikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme
Etkin yılları1967 - günümüz

İsmail Beşikçi (7 Ocak 1939, İskilip, Çorum), Türk sosyolog ve yazar.[2] Özellikle Kürtler, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve Türkiye'de tek partili dönemine ait eserleriyle tanınır.

Özgeçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

İskilip'te ilkokulu okuduktan sonra Çorum Lisesi'ni bitirerek, 1962 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. 1965-1971 yılları arasında Erzurum'daki Atatürk Üniversitesi'nde asistanlık yaptı. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde sosyoloji asistanı iken aynı bölümde sosyoloji doçenti olan Orhan Türkdoğan tarafından, Marksist propaganda ve bölgecilik yaptığı gerekçesiyle ihbar edilen Dr. İsmail Beşikçi, 12 Mart 1971 döneminde sıkıyönetim mahkemelerinde yargılandı ve üniversite ile ilişiği kesildi. 1974 affıyla cezaevinden çıktı, daha sonra Kürt sorununu işleyen düşüncelerinden ötürü yargılandı.[1]

Kürt sorunu üzerine araştırmaları ve yazılarıyla tanınan Beşikçi, sekiz kez cezaevine girip çıktı ve yaşamının 17 yılı cezaevinde geçti. 12 Eylül Darbesi’nden önce 1979'da cezaevine girer ve 1987'de serbest bırakılır ancak davalar bir türlü peşini bırakmaz. Bu davalardan giydiği hükümlerle 1999'a kadar tutuklu kalmıştır. 1999 yılında yapılan sınırlı yasal düzenleme sonucu tahliye olduğunda hakkında toplam 100 yıl hapis ve 10 milyar lira para cezası verilmiştir. İsmail Beşikçi'nin yayımlanan 36 kitabından 32'si Türkiye'de yasaklandı.[1]

Atatürk Üniversitesi'nde asistanlığı döneminde doktora tezi olarak hazırladığı "Alikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme", alanında Türkiye'de yapılmış önemli sosyolojik bilimsel çalışmalardan biridir.

İsmail Beşikçi Sarı Hoca lakabıyla da tanınmaktadır.[1]

Beşikçi'ye Boğaziçi Üniversitesi tarafından 2013 yılında fahri doktora verilmiştir.[3] 2014 yılında Batı Ermenileri Kongresi ve Erivan Devlet Üniversitesi tarafından Ermeni Kırımı üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı Kevork Surenyants Nişanı aldı.[4]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe yayımlanan eserlerinden bazıları şunlardır:

  • Doğu Mitinglerinin Analizi, 1967
  • Doğu Anadolu da Göçebe Kürt Aşiretlerinde Toplumsal Değişime, 1968
  • Doğu'da Değişim ve Yapısal Sorunlar, 1969
  • Doğu Anadolu'nun Düzeni, Sosyo-Ekonomik ve Etnik Temeller, 1969
  • Bilim Yöntemi, 1977
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 1 Kürtlerin Mecburi İskanı, 1977
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 2 Türk Tarih Tezi, Güneş Dil Teorisi ve Kürt sorunu, 1978
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 3 Cumhuriyet Halk Fırkasının Tüzüğü ve Kürt Sorunu, 1978
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 4 Tunceli Kanunu (1935) ve Dersim Jenosidi
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 5 Orgenerâl Muğlalı Olayı, Otuzüç Kurşun
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 6 Cumhuriyet Halk Fırkası'nın Programı (1931) ve Kürt Sorunu
  • Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 7 Kürdistan Üzerinde Emperyalist Bölüşüm Mücadelesi 1915-1925 I.Cilt (Bu eser yalnızca 1 cilt olarak yayınlanabilmiştir)
  • Devletlerarası Sömürge Kürdistan, 1990
  • Bilim, Resmi Ideoloji, Devlet, Demokrasi ve Kürt Sorunu, 1990
  • Bir Aydın, Bir Örgüt ve Kürt Sorunu, 1990
  • Savunmalar, 1991
  • Hayali Kürdistanın Dirilişi
  • Bilincin Yükselişi
  • Başkaldırının Koşulları
  • Zihnimizdeki Karakolların Yıkılması, Yargılanma Süreçleri ve Özgürleşme
  • Kürt Aydını Üzerine Düşünceler

Almanca[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Kurdistan - Internationale Kolonie, 1991
  • Wir wollen frei und Kurden sein - Brief an die UNESCO, 2002

Hakkında yayımlanan kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe
  • Tersinden Kemalizm: İsmail Beşikçi Eleştirisi - Alevilik, Din, Ulus, Bilim ve Politika Üzerine (Demir Küçükaydın) (2004) ISBN 9799756204015
  • Antikürdolojiden Kürdolojiye Giden Yol ve İsmail Beşikçi (M. Malmısanij) (2010) ISBN 9789756278499
  • İsmail Beşikçi (Barış Ünlü, Ozan Değer) (2011) ISBN 9789750508653
  • İsmail Beşikçi ve İfade Özgürlüğü (Mahmut Konuk, Sait Çetinoğlu) (2013) ISBN 9786055580445
Kürtçe
  • İsmail Beşikçi (Roşan Lezgin) (2008)

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d "İmralı'daki değil dışarıdakiler konuşsun". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  2. ^ "İsmail Beşikçi: Kürtler milliyetçi olmalıdır". BBC Türkçe. bbc.com. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  3. ^ "Fahri Doktora Listesi". boun.edu.tr. Boğaziçi Üniversitesi. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  4. ^ "İsmail Beşikci'ye Ermenistan'da Gevorg Surenyants nişanı takıldı". t24.com.tr. T24. 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Hrant Dink Ödülü Sahipleri". hrantdinkodulu.org. Hrant Dink Vakfı. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  6. ^ "Hrant Dink ödülü İsmail Beşikçi'ye". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 16 Eylül 2012. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İsmail_Beşikçi&oldid=31368406" sayfasından alınmıştır