Kraliyet Donanması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kraliyet Donanması | |
---|---|
Etkin | 1546[1] | )
Ülke | Birleşik Krallık |
Bağlılık | Birleşik Krallık Silahlı Kuvvetleri |
Büyüklük | 37.300 düzenli 2.900 Kraliyet Donanması rezervi 19.600 düzenli rezerv 98 dahil olmak üzere gemilerin RFA 177 uçak 2 Uçak gemisi[2] 2 Amfibi hücum gemisi 2 Amfibi taşıma rıhtım 6 Destroyer 13 Fırkateyn 10 Denizaltı 13 Mayın Temizleme Gemisi |
Karargâh | Savunma Bakanlığı Ana Bina, Whitehall |
Marş | "Heart of Oak" |
Website | royalnavy.mod.uk |
Komutanlar | |
Yüksek Amirallik Lordu | Kral III. Charles [3] |
Birinci Deniz Lordu | Oramiral Ben Key [4] |
İkinci Deniz Lordu | Koramiral Martin Connell[5] |
Filo Komutanı | Koramiral Andrew Paul Burns[6] |
Nişanlar | |
Donanma Bayrağı | |
Donanma Sancağı | |
Kral'ın sancağı | |
Hava Araçları | |
Saldırı | F-35 Lightning II[7] AW159 Wildcat AH1 |
Devriye | Merlin HM2 AW159 Wildcat HMA2 |
Eğitim | Grob 120TP Prefect Tutor Hawk T1 Beechcraft King Air Avenger T1 |
Nakliye | Merlin HC4 |
Kraliyet Donanması (İngilizce: Royal Navy), Birleşik Krallık'ta askerî örgütlenmenin denizcilik koludur. Denizlerde ulusal güvenliği sağlamak, ticareti korumak ve uluslararası anlaşmaları uygulamakla görevlidir.
Ad
[değiştir | kaynağı değiştir]Aslında Kraliyet Donanması ("Royal Navy") adı, Suüstü Filosu[kaynak belirtilmeli] (Surface Fleet), Denizaltı Filosu (Submarine Service) ve Filo Hava Birliği (Fleet Air Arm) kapsamaktadır. Bu üç birim dışında Kraliyet Deniz Piyadeleri (Royal Marines), Kraliyet Deniz Piyadeleri İhtiyatı (Royal Marines Reserve), Kraliyet Filosu Yedekleri (Royal Fleet Auxiliary), Kraliyet Donanması İhtiyatı (Royal Naval Reserve)'i de kapsayan resmî adı Naval Service'tir. Ancak fiilen resmî belgelerde bile "Naval Service" için de "Royal Navy adı kullanılmaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]İngiltere'de ülke savunmasında düzenli deniz kuvvetlerinden ilk kez Wessex kralı Büyük Alfred döneminde (871-899) yararlanıldı. Deniz Kuvvetleri 13. yüzyıla değin yerel nitelikte ve savunmaya yönelik olarak varlığını sürdürdü. İngiltere, Normandiya üzerindeki egemenliğini Fransa'ya kaptırmasından ve ticari ilişkilerinin Portekiz'le İspanya'yı da içine alacak biçimde genişlemesinden sonra karadaki çarpışmalara asker ulaştırmak için gemilerden yararlanmaya başladı. 1340'taki Sluys Muharebesi'nde da İngiliz donanması ilk kez doğrudan savaşa girdi.
16. yüzyılda VIII. Henry, büyük toplarla donatılmış bir savaş gemisi filosu kurdu ve bir donanma yönetimi oluşturdu. I. Elizabeth döneminde deniz kuvvetleri İngiltere'nin ana savunma gücü durumuna geldi ve Büyük Britanya İmparatorluğu'nun geniş bir alana yayılmasını sağladı. Silahlı kuvvetlerin İngiliz İç Savaşı (1642-1651) sırasında Parlamento'nun denetimi altına girmesine karşın, II. Charles deniz kuvvetlerine Kraliyet Deniz Kuvvetleri adını verdi.
Kraliyet Deniz Kuvvetleri kuruluşundan bugüne değin dünyanın en güçlü donanmaları arasında yer aldı. I. Dünya Savaşı sırasında temel görevi ticaret gemilerini denizaltı saldırısından korumaktı, gerçekleştirdiği tek saldırı hareketı Çanakkale'de başarısızlıkla sonuçlandı (1915). Donanma Hava Birliği bu savaş sırasında kuruldu; 1937'de bütün uçak gemileri bu birliğin denetimine girdi. II. Dünya Savaşı'ndan sonra büyüklük bakımından ABD Deniz Kuvvetleri'nin ardından ikinci sırada gelen ve özellikle denizaltılara karşı gerçekleştirilen harekâtlarda başarılı olan Kraliyet Deniz Kuvvetleri, 1950'de de Kore Savaşı'na katıldı. Bugün de en büyük deniz güçlerinden biridir. Falkland Savaşı, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Kraliyet donanmasının yürüttüğü en büyük harekâtlardan biriydi. Kraliyet Deniz Kuvvetleri Körfez ve Irak Savaşlarında önemli rol oynadı.
Deniz Kuvvetleri Komuta Kurulu, 1964'te Savunma Bakanlığı'na bağlandı. 1967'den sonra donanma yönetiminin başına bir müsteşar getirildi. Kraliyet Deniz Kuvvetleri'ne bağlı birimler Donanma Başkomutanlığı, Deniz Kuvvetleri Anavatan Komutanlıkları, Donanma Hava Birliği ve Kraliyet Deniz Piyadeleri'dir. 1960'ta asker ve gemi sayısı azaltılan Kraliyet Deniz Kuvvetleri'ne 1969'da nükleer caydırıcılık görevi verildi bünyesinde nükleer füzelerle donatılmış bir denizaltı filosu oluşturuldu. Nükleer denizlatılar Soğuk Savaş döneminde, özellikle Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde Sovyet denizaltılarına karşı önleyici bir güç oldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tittler, Robert; Jones, Norman L. (2008). A Companion to Tudor Britain. John Wiley & Sons. s. 193. ISBN 978-1405137409. 2 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Royal Navy" (İngilizce). 30 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.