İmparatorluklar listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Büyüklüğüne göre imparatorlukların listesi için en büyük imparatorluklar listesi sayfasına bakınız.

Bu liste, alfabetik bir imparatorluk listesi dir. Tarayıcınız bu işlevi destekliyorsa tablo diğer sütunlarda yeniden listeleme yapabilirsiniz.

İmparatorluklar ve hanedanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu liste eksiktir, maddeyi geliştirerek yardımcı olabilirsiniz.
İmparatorluk Köken Başkent Kuruluş Yıkılış Hükümdarlık Süresi Not
Abbasi Halifeliği Irak Bağdat, Rakka, Kufe, Samarra, Anbar 750 1258 507-508 Ebü'l-Abbas Seffah Emevi hanedanlığını yıkarak Abbasi hanedanlığını kurdu. Abbasiler, daha çok barışçıl bir politika izlediler. Şii devletleri tarafından yıkılacak dereceye gelmişken Selçuklular Abbasiler'i şiilerden korudular.
Afşar Hanedanı Azerbaycan Meşhed 1736 1796 59-60 Nadir Şah tarafından kuruldu, zirvede olduğu dönemde, batıda Bağdat doğuda Delhi'ye kadar genişledi.
Ahameniş İmparatorluğu Persia Değişken, aralarında Pasargad, Ekbatan, Persepolis, Susa, Babil MÖ 550 MÖ 330 219-220 Büyük Kuroş tarafından kurulan imparatorluk ilk Pers imparatorluğu ve klasik antik çağdaki en büyük imparatorluktur.
Ahom Hanedanı Kuzeydoğu Hindistan Charaideo, Garhgaon, Rangpur (Ahom capital), Jorhat 1228 1838 610 Yaklaşık 600 yıl boyunca egemenliğini koruması ve Kuzeydoğu Hindistan'da Babürlüler'in genişlemesine başarılı bir şekilde direnmesiyle bilinir.
Ak Hun İmparatorluğu Afganistan Kabil 420 567 147
Akad İmparatorluğu Sümer Akkad MÖ 2300 MÖ 2200 100 Tarihte bilinen ilk imparatorluk.
Aksum Krallığı Etiyopya Axum 150 940 790 Etiyopya İmparatorluğu'nun öncülüdür.
Akwamu Batı Afrika Akwamufie, Nyanoase 1505 1867 362
Alman İmparatorluğu Almanya Berlin 1871 1918 47 Alman sömürge imparatorluğu'na da bir göz atın.
Altın Orda Devleti Orta Asya Sarai Batu 1240 1502 260 Moğol İmparatorluğu'ndan ayrılan devletlerden.
Angevin İmparatorluğu İngiltere, Fransa No official capital. Court was generally held at Angers and Chinon 1154 1242 88
Ashanti İmparatorluğu Batı Afrika Kumasi 1670 1902 232
Asurlular Mezopotamya Assur, later Nineveh MÖ 2025 MÖ 609 1119
Asya Hun Devleti Orta Asya Arhangay MÖ 220 MÖ 45 175
Avusturya İmparatorluğu Avusturya Viyana 1804 1867 63 Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ardılıdır.
Avusturya-Macaristan Avusturya, Macaristan Viyana, Budapeşte 1867 1918 51 Genellikle "Avusturya-Macaristan İmparatorluğu" olarak anılır. 1867 Avusturya-Macaristan Anlaşması'nın bir sonucu olarak Avusturya İmparatorluğu olarak kuruldu. Resmi olarak Avusturya İmparatorluğu (Cisleytanya) ve Aziz Istvan'ın Tacı / Transleithania Topraklarının birleşmesi ile oluştu. Bu nedenle hükümdarları Almanca: Kaiser und König ("İmparator-Kral", kelime anlamıyla "İmparator ve Kral" olarak adlandırılırdı).
Aztek İmparatorluğu Mezoamerika Tenochtitlan 1428 1521 93 Meksika'nın başkenti Meksiko, Tenochtitlan kalıntıları üzerine inşa edilmiştir.
Babil Mezopotamya Babylon MÖ 1900 MÖ 1600 300 Yeni Babil İmparatorluğu'na da bir göz atın.
Babür İmparatorluğu Hindistan Agra, Delhi 1526 1758 232 Babür tarafından kuruldu. "Babür", Moğolları ifade etmek için kullanılan Farsça bir kelimedir.
Balhae Kuzey Kore, Mançurya Sanggyeong 698 926 228 Koguryo'nun ardılıdır.
Bambara Krallığı Batı Afrika Ségou 1712 1861 149 Bambara İmparatorluğu veya Ségou İmparatorluğu olarak da bilinir.
Batı Çalukya İmparatorluğu Güney Hindistan Manyakheta, Basavakalyan 973 1189 216
Batı Roma İmparatorluğu İtalya Mediolanum, Ravenna 395 476 81 Roma İmparatorluğu'nun batıda kalan kısmı.
Batı Şia Hanedanı Çin Xingqing 1038 1227 189 Ayrıca Tangut Hanedanı olarak da bilinir.
Belçika sömürge imparatorluğu Belçika Brüksel 1901 1962 61 Denizaşırı topraklara imparatorluktan ziyade "koloniler" denilmekteydi.
Benin İmparatorluğu Nijerya Benin City 1440 1897 457
Bizans İmparatorluğu Doğu Roma İmparatorluğu (Yunanistan, Anadolu, Afrika, Filistin, Suriye, İtalya) Constantinople 395 1453 1058 Roma İmparatorluğu'nun doğuda kalan kısmı. Terim, 19. yüzyıldan sonra Orta Çağda Yunanca konuşan Roma İmparatorluğu'nu tanımlamak için kullanılmıştır.
Bornu İmparatorluğu Nijerya Ngazargamu 1387 1893 506 Kanem İmparatorluğu'nun devamı.
Brezilya İmparatorluğu Brezilya Rio de Janeiro 1822 1889 67 Brezilyalı I. Pedro'nun Brezilya'nın Portekiz'den bağımsızlığını ilan etmesinden sonra kuruldu.
Britanya Hindistanı Hindistan Calcutta (1858-1912), New Delhi (1912-1947) 1858 1947 89 Kraliyet ve İngiliz İmparatorluğu'nun bir parçası tarafından yönetiliyordu. Kraliçe Victoria, 1876'da Hindistan İmparatoriçesi ilan edilmişti.
Britanya İmparatorluğu Britanya Londinium 286 296 10 Roma İmparatorluğu'ndan ayrılan bir devletti. Ayrıca bkz. Carausius İsyanı
Britanya İmparatorluğu Birleşik Krallık Londra 1583 1997 414 Dünya tarihinin en büyük imparatorluğu. İngiliz Milletler Topluluğu'nun öncülü.
Brunei İmparatorluğu Borneo Not specified, possibly Kota Batu 1368 1888 520 1888'de İngiliz hakimiyetini kabul edene kadar hüküm sürdü.
Birinci Bulgar İmparatorluğu Balkanlar Pliska (680-893), Preslav (893-972), Skopie (972-992), Ohrid (992-1018) 680 1018 338 Asparuh Han tarafından kuruldu. Çar I. Simeon yönetiminde ilk güçlü Slav İmparatorluğu oldu. İmparator II. Basileios yönetimindeki Bizans İmparatorluğu'na mağlup olur ve yıkılır.
İkinci Bulgar İmparatorluğu Balkanlar Tarnovo 1185 1422 237 Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun ardılı. Çarlar Kaloyan ve II. Ivan Asen, yönetiminde Balkanlar'daki en güçlü devlet haline geldi.
Büveyhîler Persia Shiraz 934 1055 121
Büyük Fulo İmparatorluğu Senegal Tekrur 1514 1776 262
Büyük Moravya İmparatorluğu Orta Avrupa Mikulčice-Valy 833 900 67 "Moravia" kelimesi sadece günümüzdeki Moravya anlamına gelmiyordu.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Aral Denizi, Küçük Asya, Persia Nişabur ve sonra Rey 1037 1194 157 Türk imparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti'nin öncülü.
Cebu Racalığı Filipinler Cebu City 1279 1565 286 Küçük bir Çola prensi tarafından kurulan bir Hint devleti.
Chenla Kamboçya Isanapura 550 802 252 Khmer İmparatorluğu'nun önlülü.
Cücenler İç Çin Not specified 330 555 225
Çağatay Hanlığı Mâverâünnehir Almaliq, Qarshi 1225 1687 462 Moğol İmparatorluğu'nun bölünmesi ile ortaya çıktı.
Çalukya Hanedanı Hindistan Badami 543 753 210
Çera Hanedanı Güney Hindistan Vanchi Muthur, Karur,

Kodungallur, Kollam.

400 BC 1729 2129 Erken Çeralar, Orta Çağ Çeraları, Kodungallur Çeraları ve Venadu Çeraları'nı kapsayan bir Tamil (Sonra, Malayalam) hanedanı.
Çin Hanedanı Çin Xianyang MÖ 221 MÖ 206 15 İmparatorluk döneminin ilk hanedanı.
Çing Hanedanı Çin Shenyang, Beijing 1644 1912 268 İmparatorluk döneminin son hanedanı.
Çola Hanedanı Güney Hindistan Uraiyur, Pazhaiyaarai, Thanjavur, Gangaikonda Cholapuram 400 BC 1540 1940 Virasekhara Çolaları (Nagama Nayak'ın düşmanı) dönemine kadar Erken Çolalar, Orta Çağ Çolaları ve Geç Çolalar'ı kapsayan bir Tamil hanedanı.
Daçya İmparatorluğu Romanya Sarmizegetusa Regia MÖ 168 106 168-169 Kral Burebista (MÖ 82 - MÖ 44) hükümdarlığında en geniş sınırlarına ulaştı.
Danimarka sömürge imparatorluğu Danimarka (1536 - 1814 arasında Danimarka-Norveç) Kopenhag 1536 1953 416-417 Ayrıca bkz. Danimarka sömürge imparatorluğu.
Delhi Sultanlığı Hint altkıtası Delhi 1206 1527 321
Dürrâni İmparatorluğu Afganistan Kandehar, Kabil 1747 1823 75-76
Emevîler Suriye Damascus, Córdoba 661 750 89 Râşidîn Halifeliği'nin ardılı, ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu.
Endülüs Emevî Devleti İber Yarımadası Córdoba 756 1031 275 Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu.
Ermenistan Krallığı Ermenistan Tigranakert MÖ 190 428 618
Etiyopya İmparatorluğu Etiyopya Addis Ababa 1137 1974 837
Eyyûbîler Orta Doğu Kahire, Şam, Hama 1171 1250 79 Selahaddin tarafından kuruldu. Ayrıca bkz. Müslüman devletler ve hanedanlar listesi.
Fâtımî Halifeliği Mısır Mehdiye (909-969), Kahire (969-1171) 909 1171 262 Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu.
Frank Krallığı Batı Avrupa Soissons, Paris, Reims, Orléans, Metz & Aachen 250 950 700
Birinci Fransız İmparatorluğu Fransa Paris 1804 1814/1815 10
İkinci Fransız İmparatorluğu Fransa Paris 1852 1870 18
Fransız sömürge imparatorluğu Fransa Paris 1534 1980[1] 489-490(2020 itibarıyla) Bazıları İmparatorluğun Vanuatu'daki Fransız varlığının sona ermesiyle (bkz. Yeni Hebridler) sona erdiğini düşünmektedir. İmparatorluk, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu şeklinde devam etmektedir.
Funan Kamboçya Vyadhapura 50 550 500 Chenla'nın ardılı.
Galya İmparatorluğu Rheinland-Pfalz Colonia Agrippina 260 274 14 Üçüncü Yüzyıl Krizi sırasında Roma İmparatorluğu'ndan ayrıldı.
Gana İmparatorluğu Moritanya ve Batı Mali Koumbi Saleh 300 1240 940 İmparatorluk, Avrupa ve Arabistan'da hükümdarının adıyla "Gana İmparatorluğu" ("Cengaver Kral") olarak bilindi. Wagadou olarak da bilinir.
Gaza İmparatorluğu Güney Afrika Not specified 1824 1895 71
Gazneliler Afganistan Ghazni later Lahore 963 1187 224
Gurlular Afganistan Firuzkuh 1148 1215 67
Goryeo Kore Gaegyeong, Ganghwa 918 1392 474 Koguryo'nun ardılı. Kore Yarımadası'nın birleşmesi. Devlet 918 ve 1274 yılları arasında bir imparatorluk olarak kaldı.
Göktürk Kağanlığı İç Asya Ötüken 552 747 195 552-603 Birinci imparatorluk, 603-658 Çift imparatorluk, 658-681 Karanlık dönem, 681-747 İkinci imparatorluk.
Gurka İmparatorluğu Büyük Nepal 1600 1850 250 Büyük Nepal'in birleşimi. Devlet, 1600-1840 yılları arasında bir imparatorluk olarak kaldı.
Gurjara-Pratihara Hanedanı Hint altkıtası Kannauj 600 1136 660 Büyük Gujjar kralı tarafından kuruldu.
Gupta İmparatorluğu Hint altkıtası Pataliputra 320 550 230 Sri Gupta tarafından kuruldu.
Gürcistan İmparatorluğu Gürcistan Kutaisi, Tiflis 1008 1490 482 1008'de birleşik bir krallık olarak kuruldu. Gürcü kralları "Kralların Kralı" unvanını taşıyordu ve Gürcü, Ermeni ve Müslüman bölgelerinin yanı sıra çok sayıda bağımlı ülkeden oluşan geniş toprakları yönetti. Resmi olarak 1490'da dağıldı.
Halaciler Afganistan Kabil, Delhi 1290 1320 30
Han Hanedanı Çin Çangan, Luoyang, Xuchang MÖ 206 220 426 Ulu Ata Liu Bang tarafından kuruldu.
Harşa Kuzey Hindistan Kannauj 606 647 41 Harshavardhana tarafından kuruldu; ölümünden sonra dağıldı.
Harezmşahlar Devleti Persia Urgench 1077 1221 144
Hazarlar Karadeniz-Hazar stepleri/Kuzey Kafkasya Balanjar, later Atil 700 1000 300 Batı Türkleri tarafından kurulan imparatorluğun aile üyeleri Yahudiliği seçti.
Hititler Anadolu Hattusa MÖ 1460 MÖ 1180 280 Ayrıca bkz. Geç Hititler.
Hollanda İmparatorluğu Hollanda Amsterdam 1568 1975 407 Ayrıca bkz. Hollanda Doğu Hindistan Şirketi ve Hollanda Batı Hindistan Şirketi.
Hotakîler Persia Isfahan 1709 1738 29
Hoysala İmparatorluğu Hindistan Belur, Halebidu 1026 1343 317
Hun İmparatorluğu Avrasya belirsiz 370 469 99
İdrîsîler Fas Fes 788 974 186 İlk Fas devletinin kurucuları.
İlhanlılar Persia Maragheh, Tabriz, Soltaniyeh 1256 1335 79 Moğol İmparatorluğu'nun bölünmesinden sonra kuruldu.
İnka İmparatorluğu (Tawantinsuyo) Andlar (Peru, Bolivya, Ekvador, Şili, Arjantin ve Kolombiya'nın bir bölümü) Cusco 1438 1533 95 Kolomb öncesi Amerika'nın en büyük imparatorluğu.
İspanyol İmparatorluğu İber Yarımadası Madrid 1402 1975 573 Kanarya Adaları'nın fethi ile kuruldu. İlk küresel imparatorluktu.
İsrail Krallığı (birleşik monarşi) İsrail Kudüs MÖ 1050 MÖ 586 486 İsrail Krallığı (Samiriye) ve Yehuda Krallığı'nın ikili krallıkları aracılığıyla, Babil'in Yehuda tarafından fethine kadar süren Tâlût'un saltanatının başlangıcını dikkate alır.
İsveç İmparatorluğu İsveç Stockholm 1611 1721 110 Ayrıca bkz. İsveç sömürge imparatorluğu.
İtalyan İmparatorluğu İtalya Roma 1885 1943 58 Ayrıca bkz. Faşizm altındaki İtalyan emperyalizmi.
İznik İmparatorluğu Bitinya Nicaea 1204 1261 57 Bizans İmparatorluğu'nun öncülü.
Japon İmparatorluğu Japonya Tokyo 1868 1947 79 İmparatorluk hükûmeti 1868'de ülkenin kontrolünü ele geçirdi. Doğu Asya'daki bölgesel hegemonya 1945'te sona erdi. 1947'deki yeni anayasa imparatorluğu resmen kaldırdı..[2]
Jin Hanedanı (265-420) Çin Luoyang (265-311), Chang'an (312-316), Jiankang (317-420) 265 420 155 İki hanedanlığa bölünmüştür. Batı Jìn hanedanı (265-316), Doğu Jìn hanedanı (317-420).
Jolof İmparatorluğu Batı Afrika Linguère 1350 1549 199 Wollof İmparatorluğu olarak da bilinir. Jolof Krallığı'nın (1549-1875) öncülü.
Kaabu İmparatorluğu Batı Afrika Kansala 1537 1867 330 Ayrıca Gabu, Ngabou ve N’Gabu' olarak da yazılır.
Kaçar Hanedanı[kaynak belirtilmeli] Persia Tahran 1794 1925 131
Kanem İmparatorluğu Çad Njimi 700 1387 687
Kanva Hanedanı Hindistan Pataliputra, Vidisha MÖ 75 MÖ 30 45 Shunga İmparatorluğu'nun yerini aldı.
Karahanlılar Türkistan Kashgar 840 1212 372 İslam'ı kabul eden ilk Türk hanedanı.
Kartaca İmparatorluğu Kuzey Afrika Carthage MÖ 814 MÖ 146 504
Khmer İmparatorluğu Kamboçya Hariharalaya (802-889), Angkor (889-1431) 802 1431 629 Chenla Krallığı'nın ardılı.
Kin Hanedanı (1115-1234) Kuzey Çin, Mançurya Huining, Zhongdu, Kaifeng 1115 1234 119 Curçenler olarak da bilinen, Çing hanedanını kuran Mançuların atalarıydı.
Koguryo Kore[3] Jolbon, Gungnae City, Pyongyang MÖ 37 668 705 Balhae ve Goryeo'nun öncülü.
Konbaung Hanedanı Myanmar Mandalay 1752 1885 133
Kong Krallığı Batı Afrika Kong 1710 1898 298 Wattara İmparatorluğu ya da Ouattara İmparatorluğu olarak da bilinir.
Kore İmparatorluğu Kore Yarımadası Hanseong 1897 1910 13 Hüküm süren son Kore hanedanıydı.
Kuşan İmparatorluğu Afganistan Various, including Mathura, Peshawar, Begram, Taxila 30 345 315
Kuşit İmparatorluğu Mısır, Nübye Not specified MÖ 760 MÖ 656 104
Kutsal Roma İmparatorluğu Orta Avrupa Not specified 962 1806 844 Kutsal İmparatorluk haline geldiği 1157'den önce sadece Roma İmparatorluğu (bilinen Roma İmparatorluğu ile karıştırılmamalıdır) olarak anılmaktaydı. Kutsal Roma İmparatorluğu 1254'ten itibaren kabul görmüştür. 1512'den sonra resmi olarak Alman Milletinin Kutsal Roma İmparatorluğu olarak adlandırıldı, ancak bu kullanım 18. yüzyıldan sonra kullanımdan kalktı. Bkz. Kutsal Roma İmparatorluğu#Kökeni.
Kuzey Deniz İmparatorluğu Danimarka Ribe 1016 1035 19 Bir tarihçinin dediği gibi: "11. yüzyılın dördüncü onyılı başladığında Knud, tek istisna dışında, Latin Hristiyanlık dünyasındaki en heybetli hükümdardı... O, dört önemli bölgenin efendisiydi ve teknik olarak krallar arasında sayılsa da, diğer hükümdarlar arasındaki konumu gerçekten imparatorluk seviyesindeydi. Görülen o ki, iki büyük bölgenin kaderini elinde tutuyordu: İngiliz Adaları ve İskandinav yarımadaları. Kuzey ve Baltık olmak üzere iki önemli denizi kontrol etti. Bir İmparatorluk kurdu.[4]
Kuzey Yuan Hanedanı Moğolistan Shangdu, Yingchang, Karakorum 1368 1635 267 1368'de Yuan Hanedanı'nın Çin'den atılmasının ardından kuruldu.
Latin İmparatorluğu Trakya, Küçük Asya Constantinople 1204 1261 57 Ayrıca bkz. Latinokrasi
Geç Lê Hanedanı Vietnam Đông Kinh 1428 1789 361
Liao Hanedanı Çin Shangjing 915 1125 210
Ludi Sultanlığı Afganistan Delhi 1451 1526 75
Madurai Nayak Hanedanı Güney Hindistan Madurai, Tiruchirappalli 1529 1736 207 Viswanatha Nayak tarafından Vijayanagara İmparatorluğu'ndan ayrıldı.
Majapahit İmparatorluğu Endonezya takımadaları Majapahit, Wilwatikta 1293 1527 234 Raden Wijaya tarafından kuruldu.
Makedon Krallığı Makedon Krallığı Pella MÖ 334 MÖ 323 11 Büyük İskender tarafından kuruldu.
Mançukuo Mançurya Hsinking 1932 1945 12-13 Japon İmparatorluğu'nun bir kukla devleti olarak kuruldu, İmparator Puyi (Çing hanedanının son imparatoru) sembolik naip ve imparator idi.
Mali İmparatorluğu Batı Afrika Niani, later Ka-ba 1235 1610 375 Sundiata Keita tarafından kurulan bir Mandinka imparatorluğu.
Maratha İmparatorluğu Hint altkıtası Raigad, later Satara 1674 1818 144 Maratha Konfederasyonu olarak da bilinir, Shivaji Maharaj tarafından kuruldu.
Massina İmparatorluğu Batı Afrika Hamdullahi 1820 1862 42
Maurya İmparatorluğu Antik Hindistan Pataliputra MÖ 321 MÖ 185 136 Chandragupta Maurya tarafından kuruldu. Maurya İmparatorluğu, Asoka yönetimindeki en büyük Hint imparatorluğu oldu.
Medler Persia Ecbatana MÖ 625 MÖ 549 76 Deioces tarafından kuruldu. İlk İran imparatorluğu.
Birinci Meksika İmparatorluğu Meksika Meksiko 1821 1823 2 Kısa ömürlü İkinci Meksika İmparatorluğu'nun (1864-1867) öncülü. Ayrıca bkz. Meksika İmparatorluk Tarikatları.
İkinci Meksika İmparatorluğu Meksika Meksiko 1864 1867 3 Kısa ömürlü Birinci Meksika İmparatorluğu'nun (1821-1823) ardılı. Ayrıca bkz. Meksika İmparatorluk Tarikatları.
Memlûk Sultanlığı Mısır, Suriye Kahire 1250 1517 267 Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu.
Merînî Sultanlığı Fas Fes 1244 1465 221
Mısır İmparatorluğu Mısır Various, including Thebes, Akhetaten, Pi-Ramesses, Memphis MÖ 1550 MÖ 1077 473 Ayrıca bkz. 18. Hanedan, 19. Hanedan ve 20. Hanedan.
Ming Hanedanı Çin Nankin (1368-1421), Pekin (1421-1644) 1368 1644 276 Büyük Mareşal Zhu Yuanzhang tarafından kuruldu.
Mitanni İmparatorluğu Irak, İran, Suriye, Türkiye Washukanni MÖ 1500 MÖ 1300 200
Moğol İmparatorluğu Moğolistan Karakorum 1206 1368 162 Dört imparatorluğa bölündü (Yuan Hanedanı, İlhanlılar, Çağatay Hanlığı ve Altın Orda). En büyük bitişik kara imparatorluğu.
Midiya

İmparatorluğu

Manna, Maday Ekbatan MÖ 728 MÖ 550 178 Midiya Hükümdarı Astiak'ın erkek torunu II Kir dedesini tahttan indirdi, Ekbatanı aldı, Ehemeniler İmparatorluğunu kurdu.
Murâbıtlar Fas Aghmat (1040-1062), Marakeş (1062-1147) 1040 1147 107
Nanda İmparatorluğu Hint altkıtası Pataliputra MÖ 450 MÖ 350 100
Nguyễn Hanedanı Vietnam Phú Xuân 1802 1945 143 Son egemen Vietnam hanedanıydı.
Osmanlı İmparatorluğu Anadolu Söğüt, Bursa, Edirne, İstanbul 1299 1922 623 Türkiye Cumhuriyeti'nin öncülü.
Oyo İmparatorluğu Kuzeybatı Nijerya Oyo-Ile 1400 1905 505
Pagan İmparatorluğu Myanmar Bagan 849 1297 448
Pala İmparatorluğu Hindistan Pataliputra 750 1174 424
Palmira İmparatorluğu Suriye Palmyra 260 273 13 Üçüncü Yüzyıl Krizi sırasında Roma İmparatorluğu'ndan ayrıldı.
Pandya Hanedanı Güney Hindistan Madurai, Korkai, Tenkasi, Tirunelveli 400 BC 1753[5] 2153 Erken Pandyalar, Birinci İmparatorluk, İkinci İmparatorluk ve Geç Tenkasi ve Tirunelveli Pandyalarını kapsayan bir Tamil hanedanı.
Part İmparatorluğu Persia Various, including Asaak, Hecatompylos, Ecbatana, Ctesiphon, Nisa MÖ 247 224 471 Üçüncü İran imparatorluğu, I. Arşak tarafından kuruldu.
Pehlevî Hanedanı Persia Tahran 1925 1979 53-54 Pers İmparatorluğu'nun son İmparatorluk hanedanı.
Pontus Krallığı Pontus Amaseia, Sinope MÖ 120 MÖ 47 73 VI. Mithridatis Kralların Kralı unvanını taşıyordu.
Portekiz İmparatorluğu Portekiz Lizbon, Rio de Janeiro (1815-1821) 1415 1999 583-584 İlk küresel imparatorluklardan biriydi ve sömürgeci Batı Avrupa imparatorluklarının en uzun ömürlüsüydü. Ayrıca bkz. Portekiz, Brezilya ve Algarve Birleşik Krallığı.
Ptolemaios Krallığı Mısır Alexandria MÖ 305 MÖ 30 275 Ayrıca bkz. Diadohoi.
Ramnad Sethupathis Hindistan Ramanathapuram 1590 1979 389
Rashtrakuta Hanedanı Hindistan Manyakheta 753 982 229
Râşidîn Halifeliği Suudi Arabistan Medine, Kufe 632 661 29 Emevî Halifeliği'nin öncülü, Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu.
Roma İmparatorluğu İtalya Roma, Konstantinopolis MÖ 27 1453 1480 Roma Krallığı, Roma Cumhuriyeti ve Bizans İmparatorluğu ile birlikte Roma devletleri MÖ 753'ten MS 1453'e, 2206 yıl boyunca hüküm sürdü.
Rozwi İmparatorluğu Güney Afrika Danangombe 1660 1866 206
Rus İmparatorluğu (Romanov) Rusya Sankt-Peterburg 1721 1917 196 Rusya Çarlığı'nın ardılı.
Saadi Hanedanı Fas Marakeş 1554 1659 105 Songhay İmparatorluğu'nu yok etti.
Safevi Hanedanı Azerbaycan Tebriz, Kazvin, Esfahan 1501 1736 235 Safevi Hanedanı Ak Koyunlu, Şirvanşahlar, Timurileri saldırarak işgal etti. Onun dağıkması sonucunda Afşar ve Hotaki yarandı. Bu imparatorluğun içinde 17 devlet bulunuyordu.
Sâmânî İmparatorluğu Persia Belh, Buhara 819 999 180
Sasani Hanedanı Persia Tizpon 224 651 427 Dördüncü İran İmparatorluğu.
Satavahana Hanedanı Hindistan Amaravathi village, Guntur district Dharanikota MÖ 230 220 450 Andhra'daki Vengi hanedanından önce gelen bir Andhra hanedanı.
Seferî Hanedanı Persia Zaranc 867 1002 135
Selanik İmparatorluğu Epir, Selanik Krallığı Selanik 1224 1246 42 Epir Despotluğu'ndan ortaya çıktı.
Seleukos İmparatorluğu Persia, Mezopotamya, Suriye Seleucia, Antakya MÖ 312 MÖ 63 249 Ayrıca bkz. Diadohoi.
Shu Han Çin Çengdu 221 263 42 Ayrıca bkz. Üç İmparatorluk
Shunga İmparatorluğu Hint altkıtası Pataliputra, Vidisa MÖ 185 MÖ 73 112 Kuzey-orta ve Doğu Hindistan'ı kontrol eden Magadha hanedanı.
Sırp İmparatorluğu Balkanlar (Sırbistan, Karadağ, Makedonya, Epir, Teselya, Arnavutluk) Üsküp, Prizren 1346 1371 25 IV. Stephen Uroš (Güçlü Dušan) tarafından kuruldu, onun ölümünden sonra feodal kargaşa ortaya çıktı.
Siam İmparatorluğu Tayland Bangkok 1782 1932 150
Sih İmparatorluğu Pencap, Hindistan Amritsar 1733 1849 116 Hint Yarımadası'nda Britanya İmparatorluğu'nun öncülü.
Sokoto Halifeliği Batı Afrika Sokoto (1804-1850), (1851-1902), Gudu (1804), Birnin Konni (1850, 1903) 1804 1903 99
Song Hanedanı Çin Bianjing (960-1127), Lin'an (1127-1279) 960 1279 319 Ulu Ata Zhao Kuangyi tarafından kuruldu.
Songhay İmparatorluğu Batı Afrika Gao 1340 1591 251 Tarihin en büyük Afrika imparatorluklarından biri haline gelen Mali İmparatorluğu'nun eski vasali.
Srivijaya İmparatorluğu Endonezya takımadaları Palembang, Mataram 683 1293 610 Shailendra Hanedanı yönetiminde önce Endonezya, Sumatra adası, daha sonra Mataram'da (Medang Krallığı) yerleşik güçlü bir antik talasokratik Malay imparatorluğuydu.
Sui Hanedanı Çin Chang'an 581 618 37
Tâhirî Hanedanı Persia Nişabur 821 873 52
Takruri Krallığı Batı Afrika Ségou 1848 1893 45
Tang Hanedanı Çin Chang'an (618-904), Luoyang (904-907) 618 907 289 Li Yuan (Tang İmparatoru Gaozu olarak da bilinir) tarafından kurulmuştur.
Tây Sơn Hanedanı Vietnam Phú Xuân 1778 1802 24
Thanjavur Nayak Hanedanı Güney Hindistan Thanjavur 1532 1673 141 Sevappa Nayak tarafından kuruldu.
Tibet İmparatorluğu Tibet Lhasa 755 870 115
Timurlular Özbekistan, Persia ve Orta Asya Semerkant, Herat 1370 1526 156 Moğolca kürügän, Türk-Moğol İmparatorluğu kelimesinin farslaştırılmış hali.
Tlemcen Cezayir Tilimsan 1235 1556 321 Abdülvâdîler
Toltec İmparatorluğu Mezoamerika Tollan-Xicocotitlan 496 1122 626
Tondo Hanedanı Filipinler Tondo 900 1587 687
Toungoo Hanedanı Toungoo Myanmar 1510 1752 242
Trabzon İmparatorluğu Pontus Trebizond 1204 1461 257 Bizans İmparatorluğu'nun ardıl devleti ve Gürcistan Krallığı'nın bir bağımlı devleti.
Tu'i Tonga İmparatorluğu Tonga, Pasifik Okyanusu Mu'a 950 1865 915 Bkz. Tonga tarihi.
Türkeş Hanlığı Türkistan Balasagun 699 766 67 Batı Türk imparatorluğunun ardılı olarak kuruldu.
Umman İmparatorluğu Umman Maskat 1698 1856 260 Bkz. Umman.
Uygur Kağanlığı Orta Asya Ordubaliq 742 848 106 742-848 Göktürk Hanlığı'nın ardılı olarak kuruldu, 848-1036 Kansu Devleti, 856-1209 Turfan Devleti.
Uyunid Hanedanı Arap Yarımadası Hüfuf, Katif 1076 1253 163 Uyunitler, 11 ila 13. yüzyıllar arasında Bahreyn'i 163 yıl yöneten Sünni bir Arap hanedanıydı.
Üçüncü Reich Almanya Berlin, Hamburg (1933-1945), Flensburg (1945) 1933 1945 11-12 Nazi Almanyası, Japon ve İtalyan imparatorlukları ile bir anlaşma imzaladı (Üç-Güç Paktı).
Vijayanagar İmparatorluğu Güney Hindistan Vijayanagara 1336 1646 310 Orijinal krallığın kuruluşu Anegundi Prensliği'ne dayanıyordu.
Yeni Babil İmparatorluğu Mezopotamya Babil MÖ 626 MÖ 539 87 Ayrıca bkz. Babil.
Wari İmparatorluğu Peru, Bolivya Huari/Tiwanaku 500 1100 600 İmparatorluk olarak adlandırılabilecek gerçek bir örgütlü devlet olup olmadığı konusunda bir ihtilaf söz konusudur. Eğer imparatorluk olarak kabul edilirse, Amerika'daki ilk imparatorluk olarak kabul edilir.
Wassoulou İmparatorluğu Batı Afrika Bissandugu 1878 1895 45 Mandinka İmparatorluğu olarak da bilinir.
Wei İmparatorluğu Çin Luoyang 220 265 45 Ayrıca bkz. Üç İmparatorluk
Wu Hanedanı Çin Wuchang, Jianye 229 280 51 Ayrıca bkz. Üç İmparatorluk
Xin Hanedanı Çin Chang'an 9 23 14 Xin hanedanının sadece bir egemen imparatoru vardı.
Yuan Hanedanı Çin Dadu 1271 1368 97 Moğol İmparatorluğu'nun bölünmesi sonucu ortaya çıktı. Yuan imparatorlarının batı hanlıklarına göre itibari bir üstünlüğü vardı.
Zend Hanedanı Persia Şiraz 1750 1794 44
Zhou Hanedanı Çin Fenghao, Wangcheng, Chengzhou MÖ 1046 MÖ 256 794 Çin'de bronz çağın zirvesi.
Zulu Krallığı Güney Afrika KwaBulawayo, Ulundi 1818 1897 79

Olası ve resmi olmayan imparatorluklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu hükûmetler, konfederasyonlar ve diğer kuruluşlar bazen gayri resmi olarak "imparatorluk" olarak anılmaktadır. Bunların bazıları modern imparatorluk tanımına uymazken (örneğin Delos Birliği), bazıları ilk ve çoğu zaman son hükümdarları tarafından kendi kendine ilan edilmiş, bazıları ise mevcut bir hükûmeti imparatorluğa dönüştürmek için kısa ömürlü girişimler olarak kalmışlardır ve bazıları, aynı zamanda "imparatorluk" kelimesini, kendilerini imparatorluk olarak görmeyen ancak resmi olmayan etki alanlarını ifade etmek için kullanmışlardır.

"İmparatorluk" Köken Başkent Kuruluş Yıkılış Hükümdarlık Süresi Not
Amerikan İmparatorluğu ABD Washington, DC 1776 Present 247 Amerikan İmparatorluğu kavramı ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'ni 1846 Meksika-Amerika Savaşı'na yönlendiren James K. Polk başkanlığında popüler hale getirildi. Son zamanlarda bu kavram Amerika Birleşik Devletleri'nin etki alanına atıfta bulunmak için eleştirmenler tarafından yeniden canlandırıldı.
Atina İmparatorluğu (Delols Birliği) Antik Yunan Delos island MÖ 478 MÖ 404 74 Delos Birliği olarak da bilinir. Yunan şehir devletleri birliğiydi.
İkinci Atina Birliği Antik Yunan Atina MÖ 378 MÖ 355 23 Öncelikli olarak Sparta ve Pers İmparatorluğu'nun büyümesine karşı kendini savunma amaçlı Atina tarafından yönetilen İkinci Atina Birliği.
Çin İmparatorluğu Çin Beijing 1915 1916 1 Yuan Shikai'nin İmparatorluk Monarşisini eski durumuna döndürme çabasıydı.
Birinci Haiti İmparatorluğu Haiti Port-au-Prince 1804 1806 2 İlk Haiti İmparatorluğu, Jean-Jacques Dessalines kendisini İmparator I. Jacques olarak ilan etti.
İkinci Haiti İmparatorluğu Haiti Port-au-Prince 1849 1859 10 İkinci Haiti İmparatorluğu, Faustin Soulouque kendisini İmparator I. Faustin olarak ilan etti.
Lehistan-Litvanya Birliği Polonya, Litvanya Kraków 1569 1795 226 Polonya Krallığı ile Litvanya Büyük Dükalığı arasında 1569 yılında Lublin Birliği olarak kuruldu. 16. ve 17. yüzyıl Avrupa'sının en büyük ve en kalabalık ülkelerinden biriydi ve yaklaşık 390.000 mil kare (1.000.000 km²) ve 17. yüzyılın başlarında zirvesine ulaştığında 11 milyonluk çok etnik gruplu bir nüfusa sahipti.[6][7][8][9][10][11]
Litvanya Büyük Dükalığı Litvanya Vilnius 1200 1569 369 15. yüzyılda Avrupa'nın en büyük devletiydi.
Orta Afrika İmparatorluğu Orta Afrika Cumhuriyeti Bangui 1976 1979 3 Başkan Jean-Bédel Bokassa 1976'da kendisini İmparator I. Bokassa olarak ilan etti. İmparatorluğun yönetimini anayasal monarşi olarak ilan etti.
Roma Cumhuriyeti İtalya Roma MÖ 509 MÖ 27 482 Roma İmparatorluğu'nun önceli. Teknik olarak bir Cumhuriyet idi, varlığı boyunca emperyal yönetim özellikleri sergiledi.
Romanya Krallığı Romanya Bükreş 1920 1944 24 Birinci Dünya Savaşı sonrası sınırları onaylayan antlaşmalar sonrasında (sonuncusu 1920 Trianon Antlaşması'dır), yeni genişleyen Romen monarşisi Komintern tarafından etnik azınlıklara boyun eğen çok uluslu bir emperyal devlet olarak değerlendirildi.[12][13] Gerçekten de, 1930 Rumen nüfus sayımına göre, Romanya sakinlerinin %28'inden biraz daha fazlası etnik olarak Rumen değildi. Rumen olmayanlar, Romanya'nın 71 ilçesinden 14'ünde çoğunluğu oluşturdular. 11 Rumen ilçesinde Rumen nüfusun %40'ından daha azını oluşturdu: Caliacra (%22.6 Rumen), Cernăuți (%21.8 Rumen), Cetatea Albă (%18.5 Rumen), Ciuc (%14.4 Rumen), Durostor (%19 Rumen), Hotin (%35 Rumen), İsmail (% 31.9 Romen), Odorhei (%4.9 Rumen), Storojineț (%33.9 Rumen), Timiș-Torontal (%37.6 Rumen) ve Trei Scaune (%16 Rumen).

"Rumen emperyalizmi" meselesi (Rumen lider politikacı Iuliu Maniu'nun dediği gibi), 1941'deki "Conducător" Ion Antonescu yönetimi altında, Ukrayna SSR'sinin bazı bölgelerinden Romanya Transdinyester Valiliği'nin kurulmasıyla daha da kötüleşti.[14] Bu yeni sınırlar 1944'e kadar varlığını korudu. 1941 Rumen nüfus sayımına göre, mevcut 73 Rumen ilçesinin 21'inde, 13 Transdinyester ilçenin tümü de dahil olmak üzere Rumen olmayan bir etnik çoğunluk yaşıyordu (tüm Transdinyester bölges i%75'in üzerinde Ukraynalı) . 21 ilçeden ikisinde Rumen çoğulculuğu vardı (yani Rumenler en büyük etnik grup idi, ancak yine de ilçe nüfusunun yarısından daha azını oluşturuyordu).

Sovyet İmparatorluğu Sovyetler Birliği Moskova 1922 1991 69 Eleştirmenler tarafından Sovyetler Birliği'nin etki alanı için kullanılan politik bir terim.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Robert Aldrich, Greater France: A History of French Overseas Expansion (1996) p 304. 
  2. ^ "Chronological table 5 1 December 1946 – 23 June 1947". National Diet Library. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2010. 
  3. ^ "Koguryŏ". Encyclopædia Britannica. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019. 
  4. ^ Larson, Laurence M (1912). Canute the Great, 995(Circ)–1035, and the Rise of Danish Imperialism During the Viking Age. Putnam. 
  5. ^ Nilakanta Sastri, K. A. (1972). The Pandyan Kingdom; From the Earliest Times to the Sixteenth Century. Madras: Swathi Publications. 
  6. ^ Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford: Oxford University Press. s. 554. ISBN 978-0-19-820171-7. Poland-Lithuania was another country which experienced its 'Golden Age' during the sixteenth and early seventeenth centuries. The realm of the last Jagiellons was absolutely the largest state in Europe. 
  7. ^ Wandycz, Piotr Stefan (2001). The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present (2.2yer=Londra [u.a.] bas.). Routledge. s. 66. ISBN 978-0-415-25491-5. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. The multinational character of the Habsburg monarchy was comparable to that of the Commonwealth [...] 
  8. ^ McKenna, Amy, (Ed.) (2014). Estonia, Latvia, Lithuania, and Poland. The Britannica Guide to Countries of the European Union. Chicago: Britannica Educational Publishing. s. 203. ISBN 978-1-61530-991-7. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. Lithuania was also a powerful empire and dominated much of eastern Europe in the 14th–16th centuries in close alignment with Poland; then, from 1569, it was part of a confederation with Poland [...] 
  9. ^ Lozny, Ludomir (2005). "Poland". Skutsch, Carl (Ed.). Encyclopedia of the World's Minorities. 3. New York [u.a.]: Routledge. s. 963. ISBN 978-1-135-19388-1. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. It was indeed an Eastern European empire, a multiethnic and multicultural state with great economic strength and strong military power, controlling most of central and eastern European politics. 
  10. ^ Kupisz, Dariusz (2012). "The Polish-Lithuanian Army in the Reign of King Stefan Bathory (1576–1586)". Davies, Brian L. (Ed.). Warfare in Eastern Europe, 1500–1800. History of Warfare. 72. Boston: Brill. s. 63. ISBN 978-90-04-22196-3. In terms of territorial expanse in Europe the Polish-Lithuanian state was surpassed only by Russia and the Ottoman Empire and in respect to population was behind only France, Spain, and the German Empire. 
  11. ^ Davies, Brian L. (2011). Empire and Military Revolution in Eastern Europe: Russia's Turkish Wars in the Eighteenth Century. Continuum Studies in Military History. Londra [u.a.]: Continuum. s. 29. ISBN 978-1-4411-7004-0. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. Poland-Lithuania had entered the seventeenth century as one of the great powers in Eastern Europe. 
  12. ^ van de Grift, Liesbeth (2012). Securing the Communist State: The Reconstruction of Coercive Institutions in the Soviet Zone of Germany and Romania, 1944–1948. The Harvard Cold War Studies Book Series. Lanham: Lexington Books. s. 21. ISBN 978-0-7391-7178-3. 
  13. ^ Fehér, Ferenc; Andrew Arato, Andrew, (Ed.) (1991). Crisis and Reform in Eastern Europe. Transaction Publishers. s. 162. ISBN 978-0-88738-311-3. 
  14. ^ Deletant, Dennis (2006). Hitler's Forgotten Ally: Ion Antonescu and his Regime, Romania 1940–1944. Springer. ss. 85, 267. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İmparatorluklar_listesi&oldid=32557708" sayfasından alınmıştır