İki savaş arası dönem

İki Savaş Arası Dönem ya da Dünya Savaşları Arası Dönem (1918-1939), Batı kültüründe I. Dünya Savaşı'nın sonu ile II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı arasındaki zaman dilimi.

İki savaş arası dönem, 11 Kasım 1918'de I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden 1 Eylül 1939'da II. Dünya Savaşı'nın başlamasına kadar sürmüştür. Nispeten kısa sürmesine rağmen, bu dönem dünya çapında sosyal, siyasi ve ekonomik alanlarda birçok önemli değişikliğe sahne olmuştur. Bir enerji kaynağı olarak petrol kullanımının artması ve makineleşmenin ortaya çıkması, orta sınıfın hem sosyal hem de ekonomik hareketlilik yaşadığı Kükreyen Yirmiler olarak bilinen bir refah dönemine yol açtı. Otomobillerin yaygın kullanımı, elektrikli aydınlatma ve radyo gibi teknolojideki ilerlemeler gelişmiş ülkelerde yaygınlaştı. Ancak bu refah dönemini, dünyanın birçok büyük ekonomisini etkileyen ciddi bir ekonomik gerileme olan Büyük Buhran takip etti.

Siyasi açıdan iki savaş arası dönem, Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı'nın ardından Rusya'da komünizmin, Almanya ve İtalya'da ise faşizmin yükselişine sahne oldu. Çin, Kuomintang ve Çin Komünist Partisi arasında uzun bir istikrarsızlık ve iç savaş dönemi yaşadı. İngiltere ve Fransa gibi Avrupa imparatorlukları, emperyalizmin giderek daha olumsuz görülmesi ve birçok sömürgede bağımsızlık hareketlerinin ortaya çıkmasıyla zorluklarla karşılaştı. Osmanlı, Avusturya-Macaristan ve Alman İmparatorlukları parçalandı, toprakları ve sömürgeleri İtilaf Devletleri arasında yeniden dağıtıldı. Estonya, Finlandiya, Letonya, Litvanya ve Polonya dahil olmak üzere Doğu Avrupa'daki birçok ülke bağımsızlığını kazandı. Rusya İmparatorluğu ve diğer Doğu Slav devletleri, Orta Asya ve Kafkasya topraklarından Sovyetler Birliği kuruldu. Kurtuluş Savaşı'nın ardından Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. İrlanda, bir iç savaşın ardından bağımsız İrlanda Özgür Devleti ile İngiliz kontrolündeki Kuzey İrlanda arasında bölündü. Mısır ve Irak da bağımsızlıklarını kazandı. Büyük Buhran sırasında birçok Latin Amerika ülkesi, ekonomilerini güçlendirmek amacıyla çoğu Amerikan olmak üzere yabancı şirketleri kamulaştırdı. Sovyetler Birliği, Japonya, İtalya ve Almanya'nın bölgesel hırsları etki alanlarının genişlemesine yol açtı. İki savaş arası dönem İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla sona erdi.^[1]^[2]

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihin bu dönemi Avrupa'nın I. Dünya Savaşı'nın neden olduğu yıkımın etkisinden kurtulamayışına tanıklık etmiştir. Bu sırada görece yüksek refah düzeyine sahip olan Kuzey Amerika 1929'daki Büyük Buhran'ın ardından sıkıntıya girmiştir. Rusya'da yaşanan ihtilalin ardından Sovyetler Birliği kurulmuştur. 1922'de İtalya'da faşistler iktidara gelerek Benito Mussolini başbakan olmuştur. Alman Weimar Cumhuriyeti'nde 1923'teki yüksek enflasyon ve aynı yıl yaşanan Birahane Darbesi'nin ardından nazizm yükselişe geçmiş, akabinde 1933 yılında Adolf Hitler başbakan olmuştur. Asya'nın önde gelen devletlerinden Japonya ise en büyük rakibi Çin üzerindeki baskısını artırmıştır.