Ümraniye Katliamı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | |
| Bölge | İstanbul |
|---|---|
| Tarih | 17 Mart 1978 |
Saldırı türü | Silahlı saldırı |
| Ölü | 5 |
| İşleyenler | TİKKO |
Ümraniye Katliamı ya da Ümraniye hadisesi,[1] 17 Mart 1978 tarihinde Ümraniye'nin 1 Mayıs Mahallesinde (şimdiki Mustafa Kemal Mahallesi) Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonuna üye olan ve Giresun'un Çanakçı ilçesinden[2] gelen beş işçinin (Salih Uluğ, Ömer Bayraktar, Cevat Koca, Bahri Bilge ve Sinan Koca) Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) mensupları tarafından öldürüldüğü olay.[3][4] Öldürülen işçilerin bazılarının kulakları kesilmiş, ikisinin gözleri oyulmuş, bazılarının da erkeklik uzuvları kesilmiştir. Her birinin başına da ateş edilmiştir.[3][4][5]
Olay[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul Emniyet Müdürlüğü, Basın ve Halkla İlişkiler Şubesi Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, 17 Mart gecesi İçerenköy Taşocaklarında cesetleri bulunan Bahri Bilge, Salih Uluğ, Ömer Bayraktar, Cevat Koca ve Sinan Koca'nın, 15 Mart, çarşamba günü, 1 Mayıs Mahallesi'ne yaptıkları, fakat içinde oturmadıkları gecekondularını kontrola gittikleri Bahri Bilge'nin gecekondusuna bir kadının yerleştirilmiş olması nedeniyle mahallede kurulan halk komitesi üyeleriyle tartıştıkları belirtildi. Aynı Günün akşamı saat 20.00 sıralarında kahvede çay içerken, dışarıdan gelen ve komite üyesi oldukları bildirilen Burhanettin Yıldız, Kekeme Ayvaz, Aşık Ferhat ve Gavur Ali adlı kişiler tarafından silah tehdidi ile üzerlerinin aranıp kahveden çıkarıldıkları ve "faşistler" diye dövüldükleri ileri sürüldü. Açıklamada, beş işçiyi kahveden dışarı çıkaranlara daha sonra Mehmet Kurtoğlu, Dev-Genç'li Ömer, Ali, İsmail, Kazım Bayboğa, Hıdır Fırat, Erol Bektaş, Sabri Koçyiğit, Hasan Kara adlı kişilerin de katıldığı ve bu grup tarafından işçilerin dövülerek ve "faşistleri gecekondu sınırları dışına çıkartacağız" diyerek cesetlerin bulunduğu Taşocaklarına doğru götürüldüklerinin anlaşıldığı ileri sürüldü.[6]
Olay sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
17 Mart 1978 günü saat 22:00 sıralarında Karaman Çiftliği yolundaki taşocaklarına moloz dökmek için giden kamyon şoförü, cesetleri görerek İçerenköy Karakoluna haber verdi. Karakol polisleri, çevrede yaptıkları araştırma neticesinde 5 işçinin cesedini buldular. Daha sonra 2. Şube'den yardım istediler. 2. Şube'den gelen polis ekibi, saat 00:00 sıralarında çevrede araştırma yaparken üstlerine makineli tüfekle ateş açıldı. Polise ateş açanların 500 metre uzaklıktaki gecekondulardan ateş açtıkları, daha sonra karanlıktan yararlanarak kaçtıkları belirtildi.[7]
Olay sonrası açıklamalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kadıköy Cumhuriyet Başsavcı Yardımcısı Tarık Göksu: "Olayın nedenlerinin henüz saptanmadığını, sanıklar hakkında daha bir ipucu elde edilmediğini, bu yüzden olayın siyasi yönü olup olmadığını söyleyemeyeceğini" belirtti.[7]
İçişleri Bakanı İrfan Özaydınlı: "Ümraniye'deki korkunç faciayla ilgili araştırma ve soruşturma sürmektedir. Buradaki cinayetlerin ideolojik mücadele görüntüsü altında gecekondu ticareti yapan çıkarcılarca işlenmiş olabileceğini gösteren belirtiler üzerinde durulmaktadır." dedi.[8]
İstanbul Valisi İhsan Tekin: "Cesetleri bulunan 5 kişinin hiçbir dernek, kuruluş ve sendika ile ilişkilerinin bulunmadığı kesinlikle saptanmıştır." dedi.[9]
Ülkü Ocakları Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu: "Emniyet Görevlileri, Ümraniye'de gereken tedbirleri alsalardı bu 5 kişi ölmeyecekti, insanlık dışı bu cinayetler işlenmeyecekti. Bu 5 kişi ülkücü oldukları için kurulan 'halk mahkemelerinde' vahşice katledilmişlerdir. Bir olaylar zinciri vardır. Yetkililerin bu zinciri ortaya çıkarmasını bekliyoruz." dedi.[9]
Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği Başkanı Ali Rıza Öğüt: "Ümraniye 1 Mayıs Mahallesi'ndeki insanlık dışı cinayetleri lanetlediklerini" bildirdi.[9]
MİSK Genel Başkanı Ömer Faruk Akıncı: "Ümraniye'de öldürülen 5 işçinin ekmek parası kazanmaktan başka bir eylemleri olmadığını" söyledi.[9]
Türkiye İşçi, Köylü Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek: "İstanbul Üniversitesi'nde 6 öğrencinin katledilmesini ve yine aynı şekilde beş işçinin Ümraniye'de öldürülmesini lanetle karşıladıklarını" söyledi.[9]
Failler ve Af[değiştir | kaynağı değiştir]
Hıdır Fırat, Hıdır Özdemir, Hıdır Aktaş, Mehmet Kurtoğlu ve Hüseyin Gökdemir cinayet zanlısı olarak tutuklandılar. 19 Mart 1978’de Ümraniye’de işçileri kurşunlayan TİKKO’cular, 1991 Affı’nda serbest kaldılar.[10]
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ümraniye İçinde Vurdular Bizi, Alper Aksoy, Ocak Yayınları 2003
- İstanbul'a Bir Kent Kondu, Ümraniye, İletişim Yayınları 1996
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Nazlı Ilıcak, Makaleler: 1978, Cilt II, Kervan Yayınları, s. 174.
- ^ Çanakçı Gündem : Ümraniye İçinde Vurdular Bizi[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b Cumhuriyet 78-79, Matbaacılık ve Gazetecilik, T.A.Ş., 1979, s. 225.
- ^ a b "Ümraniye'de Ülkücü diye 5 işçiyi öldürmüşlerdi 17 Mart 1978". Medyanın görmezden geldiği, köşe yazarlarının unuttuğu, faillerinin bile bulunamadığı bir katliam... Memleketleri Giresun'ndan İstanbul'a çalışmak için gelen 5 işçi, milliyetçi oldukları gerekçesiyle 17 Mart 1978'de TKP-ML-TİKKO terör örgütü tarafından hunharca katledildi. Yeni Çağ. 17 Mart 2016. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ "ÜMRANİYE KATLİAMI". Yeni Ufuk Dergisi Yayın Kurulu. 25 Mayıs 2015. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
- ^ "Ümraniye'deki 5 işçinin 7 katil zanlısı yakalandı" - Bahattin Şenol, Milliyet,26 Mart 1978.
- ^ a b "Beş İşçi İşkenceyle Öldürüldü" - Erhan Akyıldız, Milliyet,19 Mart 1978.
- ^ "Bakan: "Mütecavizleri bilgi almak için ziyaret ettim" dedi. Milliyet,20 Mart 1978.
- ^ a b c d e "5 İşçinin öldürülmesiyle ilgili 80 kişi gözaltına alındı" - Erhan Akyıldız, Milliyet,20 Mart 1978.
- ^ "Cezaevinde Unutulan Ülkücüler", 19 Ocak 2011 21 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL erişim tarihi: 14 Haziran 2012
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "İşte Solcu Eşkiyanın Rakipsiz Vahşetine Bir İstanbul Örneği"[ölü/kırık bağlantı], Türk Ocaklar Beykoz Şubesi, 17 Mart 2012.