Zysze Kac
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | aktor, dziennikarz, krytyk teatralny |
Zysze Kac (ur. 1892 w Łodzi, zm. 1940 w Białymstoku) – polski aktor żydowskiego pochodzenia, dziennikarz, eseista, krytyk teatralny, który zasłynął głównie z ról w przedwojennych żydowskich filmach i sztukach teatralnych w języku jidysz.
Biogram[edytuj | edytuj kod]
Na scenach awangardowych teatrów żydowskich w Łodzi, Warszawie, Wilnie oraz w większych europejskich skupiskach żydowskich występował z zespołem Idisze Bande [Banda Żydowska]. W 1937 r. w Łodzi wraz z tym zespołem stworzył i wystawił program Geszosn un getrofn (Strzelone i trafione), w którym występował obok czołowych ówczesnych aktorów żydowskich m.in.: A. Grosberg, M. Rapel, D. Lederman, L. Libgold i A. Rotman.
Publikował w warszawskim tygodniku „Ilustrirte Woch” i łódzkim czasopiśmie „Teater un Kunst”. Przez krótki czas redagował i wydawał tygodnik humorystyczny „Der Teater Lec” („Wesołek Teatralny”). W 1924 r. wchodził w skład kolegium redakcyjnego warszawskiego czasopisma „Di Jidisze Bine” („Scena Żydowska”). W warszawskim dzienniku „Hajnt” publikował listy ze swoich podróży po Europie. Swoje felietony i artykuły publikował także w wielu zagranicznych gazetach i czasopismach m.in. w nowojorskim „Forwerts” gdzie prowadził stały dział Kurioza i opowiadania ze starego teatru żydowskiego w carskiej Rosji. Był stałym korespondentem ryskiego dziennika „Folk” i paryskiego czasopisma żydowskiego „Parizer Bleter”.
Po wybuchu wojny i zajęciu Łodzi przez wojska niemieckie uciekł do Białegostoku będącego już pod radziecką okupacją. Tam popełnił samobójstwo w bliżej nieznanych okolicznościach.
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kempa Andrzej, Szukalak Marek Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. Tom III od A do Z, Łódź 2003, Oficyna Bibliofilów, s. 51, ISBN 83-87522-62-7
- Bułat M., Źródła do badania dziejów scen żydowskich w Łodzi: „Literarisze Bleter” [w:] Łódzkie sceny żydowskie. Studia i materiały, pod red. M. Leyko, Łódź 2000, s. 198.