Zygmunt Laskowski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | lekarz |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
  | |
Zygmunt Władysław Laskowski, Sigismond Ladislas Laskowski (ur. 19 stycznia 1841 w Warszawie, zm. 15 kwietnia 1928 w Genewie) – polski lekarz, anatom, profesor anatomii Uniwersytetu Genewskiego, uczestnik powstania styczniowego, działacz polonijny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn urzędnika Mateusza Laskowskiego i Józefy z Maraszkiewiczów[1]. Miał braci Aleksandra, Gustawa i Ksawerego. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia medyczne na nowo otwartej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie, jego nauczycielami byli Henryk Fryderyk Hoyer, Ludwik Maurycy Hirszfeld i Włodzimierz Brodowski.
Przygotowywał powstanie styczniowe. W lutym 1863 przy jego udziale przejęto Kasę Królestwa Polskiego, w czerwcu wyjechał do Paryża, by tam zrealizować przejęte w ten sposób listy zastawne i współpracować przy emisji banknotów i bilonu Rządu Narodowego. Część źródeł podaje, że został aresztowany i więziony w Cytadeli Warszawskiej[2].
Po upadku powstania nie powrócił z emigracji. Uzupełniał studia medyczne w Londynie i Cambridge. Uczył się m.in. u George′a Murraya Humphry′ego. Następnie wrócił do Francji i studiował anatomię pod kierunkiem Marie Philiberta Constanta Sappeya. W 1867 roku obronił pracę doktorską dotyczącą chirurgicznego leczenia guzów jajnika (Etude sur l′hydropisie enkystée de l'ovaire et son traitement chirurgical). W roku 1866 wynalazł nowy sposób balsamowania i przechowywania preparatów anatomicznych, za który otrzymał medal na wystawie paryskiej w roku 1867, w Krakowie 1869 i w Paryżu w 1878 roku.
W latach 1869–1875 był docentem anatomii i chirurgii operacyjnej w szkole praktycznej paryskiego fakultetu medycznego. W 1871 uczestniczył w wojnie francusko-pruskiej jako naczelny chirurg jednego z ambulansów polowych; był też bardzo czynny podczas oblężenia Paryża. Po 1875 przeniósł się do Genewy, zaproszony przez radę stanu Rzeczypospolitej Genewskiej. Tam został współtwórcą wydziału lekarskiego na Uniwersytecie Genewskim. Był działaczem polonijnym w Szwajcarii, założył w Genewie Muzeum Anatomiczne, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Był członkiem Ligi Narodowej w latach 1895–1910[3].
W 1900 Uniwersytet Jagielloński przyznał mu tytuł doktora honoris causa. W 1916 został doktorem honoris causa Uniwersytetu Genewskiego. Był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Postanowieniem prezydenta RP z 19 sierpnia 1926 został mianowany profesorem honorowym Uniwersytetu Warszawskiego[4].
Pod koniec życia zajmował się amatorsko astronomią, był jednym z pierwszych obserwatorów Nova Aquilae 1918[5].
Żonaty z Zofią Czaplicką. Miał dwóch synów, Zygmunta (inż. chemik, zginął w wypadku w fabryce w Lublinie) i Tadeusza (lekarz stomatolog, zamieszkały w Genewie) i trzy córki, Jadwigę, żonę adwokata Cypriana Pomorskiego, Margueritę, żonę ziemianina Stanisława Burczak-Abramowicza i Helenę, żonę inż. Józefa Lenartowicza z Warszawy.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]
- Etude sur l′hydropisie enkystée de l'ovaire et son traitement chirurgical. Paris: A. Delahaye, 1867
- Ueber ein neues Verfahren von Conservirung anatomischer Leichentheile. Allg. wien. med. Ztg. 17, 1872
- Nowy sposób konserwowania preparatów anatomicznych i anatomo-patologicznych: tudzież zachowanie zwłok od prędkiego rozkładu. Pamiętniki Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu 8, 1876
- Procédé de conservation des cadavres et des préparations anatomiques. Cong. périod. internat. d. sc. méd. compt.-rend., ss. 697–703, 1878
- Les procedés de conservation des pieces anatomiques, 1885
- L’embaumement et la conservation des sujets et des preparations anatomiques, 1886
- Grand atlas anatomique, 1877
- Un cas d'amyélencéphalie partielle. Revue médicale de la Suisse romande, 1885
- Procédé de conservation des cadavres et des préparations anatomiques. (Extrait du mémoire couronné par l'Acad. d. sc., arts et belles-lettres de Caen.) Internationale Monatsschrift für Anatomie und Histologie, 1886
- L'embaumement, la conservation des sujets et les préparations anatomiques., 1886
- Atlas iconographique composé de XVI grandes planches chromolitographiques destiné a l'usage des écoles supérieures, des étiudants en médecine, des peintres et des statuaires. Genève: Braun, 1894
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ F.S. Dr Zygmunt Laskowski. Wędrowiec 5 (116), s. 178, 1879
- ↑ Jerzy Maliszewski: Sybiracy zesłani i internowani za udział w powstaniu styczniowem, 1930, s. 25.
- ↑ Stanisław Kozicki: Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907). Londyn, 1964, s. 577.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 14, s. 394, 1 listopada 1926.
- ↑ Rafalski B. Ś.p. Prof. Zygmunt Laskowski. Uranja 7, s. 70–71,1928
- ↑ http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/leonore_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=NOM&VALUE_1=LASKOWSKI [dostęp 2015-07-04]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Zakrzewski: „Laskowski, Zygmunt Władysław” W: Polski Słownik Biograficzny tom 16. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971. s. 534–536
- Roman K. Meissner. Profesor doktor medycyny Zygmunt Władysław Laskowski (1841–1928) członek honorowy Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego (szkic do monografii). Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego 12, s. 103–120, 2006
- Śp. prof. Zygmunt Laskowski. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 95 z 24 kwietnia 1928.
- http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D14462.php
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Prace Zygmunta Laskowskiego w bibliotece Polona