Zygmunt Kurnatowski
 Łodzia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Odznaczenia | |
         | |
Zygmunt Aleksander Kurnatowski herbu Łodzia (ur. 1778 w Pożarowie, zm. 14 czerwca 1858 roku[1] w Warszawie) – polski wojskowy i polityk, generał dywizji armii Królestwa Polskiego, prezes Heroldii Królestwa Polskiego do połowy 1855 roku[2], prezes Komisji Umorzenia Długu Krajowego Królestwa Kongresowego w 1834 roku[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Uczestnik powstania wielkopolskiego 1806, po czym wszedł do 5 pułku ułanów armii Księstwa Warszawskiego. Uczestnik wszystkich jej kampanii. W 1810 doszedł do stopnia pułkownika swego macierzystego pułku. W 1812 roku przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[4]. Generał z 1814 i dowódca Brygady Jazdy. Walczył do końca epopei napoleońskiej, potem powrócił do kraju i jako dowódca Brygady Gwardii Konnej wszedł do armii Królestwa Polskiego.
Od 1823 dowódca brygady w Korpusie Rezerwowym. Od 1828 adiutant cara Rosji Mikołaja I w stopniu generała dywizji. Bezwzględny wykonawca rozkazów każdej władzy nawet wbrew swoim przekonaniom. Był członkiem Sądu Wojennego Najwyższego, w zastępstwie Sądu Sejmowego, powołanego do sądzenia oskarżonych o przynależność do Wolnomularstwa Narodowego[5]. Jako członek sądu wojskowego optował za skazaniem Waleriana Łukasińskiego.
W noc wybuchu powstania listopadowego 1830 wystąpił przeciwko powstańcom i tylko z trudem uniknął losu innych generałów. Złożył przysięgę wierności narodowi polskiemu i podał się do dymisji.
Po klęsce powstania wszedł do służby carskiej, ale w 1832 został zdymisjonowany przez cara.
Członek Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim z Warszawy w 1858 roku[6].
Pochowany w miejscowości Orzeszkowo woj. wielkopolskie.
Był członkiem loży wolnomularskiej Bracia Zjednoczeni w drugim stopniu rytu ("czeladnik")[7].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari w 1808, francuskimi Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim Orderu Legii Honorowej w 1809 i 1813, Krzyżem Kawalerskim Orderu Zjednoczenia w 1814[8], Orderem św. Stanisława I klasy w 1819[9], a II, III i IV klasy w 1816 (wszystkie trzy w kilkudniowych odstępach)[10], Znakiem Honorowym za 20 lat służby w 1830[11], rosyjskimi Orderem św. Aleksandra Newskiego z brylantami, Orderem Orła Białego, Orderem św. Włodzimierza II klasy, Orderem św. Anny I klasy z koroną w 1830 oraz Orderem św. Włodzimierza III klasy w 1815[12][13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X, nr 12, Warszawa 1931, s. 282.
- ↑ Tomasz Demidowicz, Reforma szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, w: Czasopismo Prawno-Historyczne, Tom LXII — 2010 — Zeszyt 2, s. 160.
- ↑ Nowy kalendarzyk polityczny na rok 1834, Warszawa, s. 380.
- ↑ Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 18, s. 175.
- ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 495.
- ↑ Roczniki Gospodarstwa Krajowego. R. 16, 1858, T. 32, nr 2, Warszawa 1858, s. 332.
- ↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62.
- ↑ Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 147
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. IX. Nr 5/1930. s. 99.
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X, nr 12/1931, s. 282.
- ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
- ↑ Marek Minakowski: Zygmunt Aleksander Kurnatowski z Kurnatowic h. Łodzia. sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-03-10].
- ↑ Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego na rok 1830, s. 27
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- H. P Kosk, Generalicja polska, t. 1, wyd.: Oficyna Wydawnicza "Ajaks' Pruszków 1998
