Zofia Rudzka

Zofia Rudzka
Imię i nazwisko

Zofia Stefania Rudzka

Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1894
Dziewięcioły

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 1976
Kraków

Dziedzina sztuki

malarstwo

Zofia Stefania Rudzka (ur. 5 kwietnia 1894 w Dziewięciołach[1], zm. 26 grudnia 1976 w Krakowie[2][3]) – artystka malarka, jedna z pierwszych studentek Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[4][5].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Zofia Rudzka córka Zofii Urszuli Rudzkiej z Moesów (s. v. Trzcińska) i Stefana Rudzkiego[1][6]. Jej rodzice wzięli ślub w 1893[7]. Kilka miesięcy po narodzinach Zofii w 1894 jej ojciec zmarł[8][9]. Matka ponownie wyszła za mąż za Kazimierza Trzcińskiego[9].

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Była absolwentka liceum sióstr Urszulanek w Tarnowie[9]. Chodziła do Szkoły Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej. Uczęszczała do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, potem zapisała się do krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych[9], jeszcze przed oficjalnym przyjęciem kobiet. Była trzecią[10][11] w uczelni kobietą-studentką (hospitantką)[2], po Zofii Baltrowicz i Izabelli Polakiewicz. Przez cztery semestry studiowała w pracowni Wojciecha Weissa[5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 20. XX w. rezydowała w pałacu w Zakrzewie, gdzie namalowała kilka obrazów. Było to miejsce, gdzie w okresie międzywojennym rezydowali znani malarze, którzy tworzyli obrazy dla Wojciecha Chełmickiego, a potem jego syna Stanisława w zamian za nocleg i wyżywienie[9][12].

Członkini Związku Polskich Artystów Plastyków. Związana z warszawską grupą "Zachęta"[13]. Malowała w technice olejnej i pasteli. Najczęściej tworzyła martwe natury oraz portrety, ale także pejzaże[14].

Natomiast Zofia Rudzka, znana z wielokrotnych wystaw w „Zachęcie”, wystąpiła z większym zbiorem portretów, wśród których na szczególną uwagę zasługują podobizny kobiece i dziecięce. To jest najwłaściwszy i najbardziej odpowiadający temperamentowi p. Zofii Rudzkiej rodzaj malarski – delikatny w linii, poprawny w rysunku, wykwintny w kolorze i trafny w kompozycji. „Autoportret", ,,W zwierciadle", podobizna „Kobiety z lampą" są wybitnymi pracami pani Z. Rudzkiej i stawiają ją w rzędzie pierwszorzędnych polskich portrecistek.

"Wystawa dwóch malarek", "Kurjer Warszawski". R.118, nr 19 z dn. 20.01.1938, s. 4.

W latach 60. XX przebywała we Wrząsowicach, gdzie powstało kilka jej prac[9].

W Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w foyer na parterze (na prawo od wejścia) jest portret Juliusza Osterwy w roli Sułkowskiego w sztuce Żeromskiego autorstwa Zofii Rudzkiej[2].

Pochowana w Udorzu w grobowcu rodzinnym Moesów[2].

Krewnym Zofii Rudzkiej jest aktor Michał Breitenwald.

Wybrane wystawy[edytuj | edytuj kod]

  • XII 1926 – Salon Doroczny, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa (Zaduma, Zakątek pałacu Czyżowskiego), Przewodnik nr 18 TZSP s. 20[15]
  • III 1930 – Kolekcja prac Zofii Rudzkiej, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, Przewodnik nr 52, marzec 1930, s. 13-14 (27 prac olejnych w tym cztery pastele)[16]
  • IX 1930 – Wystawa Stowarzyszenia Pro Arte i Wystawa Stowarzyszenia Masovia, Warszawa[17]
  • V-VII 1935 – Salon Wiosenny, TPSP, Lwów (Myśl), s. 9 w katalogu[18]
  • XII 1938 – Salon 1938, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, (Pani pani Cz.)[19]
  • I 1971 – wystawa malarstwa Zofii Rudzkiej, Kraków[20]

Prace w zbiorach[edytuj | edytuj kod]

  • Muzeum Narodowe w Warszawie[13]
  • Muzeum Narodowe w Lublinie (Zielona lampa, 1965)
  • Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (portret Juliusza Osterwy w roli Sułkowskiego)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Zofia* Stefania Rudzka [online], geni_family_tree [dostęp 2022-02-05] (pol.).
  2. ↑ a b c d Ile właściwie było wielkich artystek?: #6 / Trzecia – Zofia Rudzka [online], Radio Kapitał [dostęp 2022-02-05].
  3. ↑ Rubryka "Zmarli" w "Tygodniku Powszechnym" nr 13, z dnia 27.03.1977.
  4. ↑ Iwona Demko, Walka kobiet o prawo do studiowania w Akademii w latach 1895–1919, „Wiadomości ASP”, kwiecień 2018, s. 46 [zarchiwizowane z adresu 2018-11-20].
  5. ↑ a b Józef E. Dutkiewicz (red.) i inni, Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1816-1895, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959, s. 382.
  6. ↑ Cmentarz w Nasiechowicach :: miechowski_kuferek [online], miechowski_kuferek.manifo.com [dostęp 2022-02-05].
  7. ↑ Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego [online], geneteka.genealodzy.pl [dostęp 2022-02-05].
  8. ↑ Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego [online], geneteka.genealodzy.pl [dostęp 2022-02-05].
  9. ↑ a b c d e f Artystka-malarka z małej wioski [online], www.24ikp.pl [dostęp 2023-11-14].
  10. ↑ Iwona Demko, Zofia Baltarowicz-Dzielińska. Pierwsza studentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Kraków: Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych, 2018, s. 93, ISBN 978-83-66054-35-6.
  11. ↑ Jak Zofia Baltarowicz-Dzielińska zdobyła dla kobiet Akademię Sztuk Pięknych, „Wrocławski Tygodnik Katolików” (nr 30), wrzesień 1961, s. 5.
  12. ↑ Grzegorz Okoński, Pałac w Zakrzewie, jeden z najpiękniejszych takich zabytków w Wielkopolsce, zmienił właściciela [online], Gniezno Nasze Miasto, 22 sierpnia 2021 [dostęp 2022-02-05] (pol.).
  13. ↑ a b Strona "Zofia Rudzka" w artinfo.pl.
  14. ↑ Reprodukcje jej prac na stronie artinfo.pl.
  15. ↑ Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (Warszawa), Przewodnik po Wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych: Salon 1926. 1926 nr 18 (grudzień), Warszawa, 1926 [dostęp 2022-02-05].
  16. ↑ f r TOW. ZACHĘTY SZTUK PIĘKNYCH W WARSZAWIE PRZEWODNIK Nr. 52 MARZEC 1930 ROKU - PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2022-02-05].
  17. ↑ pod. red. A. Wojciechowskiego, Polskie życie artystyczne w latach 1915-1939, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974, s. 222.
  18. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2022-02-05].
  19. ↑ Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, Salon 1938, Przewodnik 137, s. 35, archiwum TPSP w Krakowie.
  20. ↑ „Gazeta Krakowska” nr 146 z dnia 22.06.1971

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zofia_Rudzka&oldid=72221589”