Zofia Kowalewska (pisarka historyczna)

Zofia Kowalewska
ilustracja
Zofia Kowalewska
Data i miejsce urodzenia

1853
Bakszty Małe

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1918
Mińsk

Zawód, zajęcie

pisarka

Narodowość

polska

Małżeństwo

Eugeniusz Zawadzki

Zofia Kowalewska (ur. 1853 w Baksztach Małych, zm. 1918 w Mińsku) – polska pisarka historyczna, działaczka narodowa, oświatowa i społeczna w guberni mińskiej, ziemianka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Zofia Kowalewska z Łętowskich[1] urodziła się w rodzinie ziemiańskiej w 1853 w Baksztach Małych[2][3] w guberni mińskiej. Była żoną Eugeniusza Zawadzkiego pochodzącego z powiatu wileńskiego. W swoim majątku, w którym spędziła większość życia, prowadziła działalność oświatową i tajne nauczanie języka polskiego i historii Polski[2]. Utrwalała ducha polskości wśród okolicznych włościan i dworów[4].

W swoich książkach opisywała dążenia i nadzieje Polaków podczas powstania styczniowego, życie społeczeństwa polskiego w Mińsku[2][5]. Napisała książki opowiadające o działalności organizacji powstańczych i dziejach powstańców z 1863 r[6].

Większość jej książek wydawana była przez księgarnię Józefa Zawadzkiego w Wilnie. Interesowała się folklorem chłopskim i etnografią. Wspierała Polskie Towarzystwo Oświaty i Dobroczynności w Mińsku. Pisała artykuły i nowele w Kurierze Litewskim i Wiśle[4][7][8][9].

W Tygodniku Ilustrowanym nr 6 z 1918 roku napisano: Umierała, pytając o przebieg walk legionów. Cześć Jej światłej pamięci![4]

Zmarła 22 lutego 1918 roku w Mińsku[4].

Wybrana twórczość[edytuj | edytuj kod]

  • Obrazki Mińskie 1850-1863, nakładem księgarnia Józefa Zawadzkiego w Wilnie ,1912
  • Ze wspomnień wygnańca z roku 1863, nakładem księgarnia Józefa Zawadzkiego w Wilnie, 1912
  • Z pamiętników doktora:powieść współczesna, nakładem księgarnia Józefa Zawadzkiego w Wilnie 1913
  • Dzieje powstania lidzkiego: wspomnienie o Ludwiku Narbucie, nakładem Wyd. "Dziennika Wileńskiego" w Wilnie, 1934

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dr. B.Dybowski, Wspomnienia z przeszłości półwiekowej : objaśnione czterdziestu kilku rycinami., Lwów: Nakładem rodziny Autora.Drukarnia Polska, 1912, s. 19,35.
  2. a b c Władysław Konopczyński (red.), Polski słownik biograficzny, t. 14, Nakł. Polskiej Akademii Umiejętności, 1969, s. 523.
  3. http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.prn_ref?tu=e&tq=v0&name_view=va_all&a001=BY-NLB-ar5234294&strq=l_siz=20 [dostęp 2018-11-14]
  4. a b c d 100 lat temu - Zofia z Łętowskich Kowalewska [online], m.100lattemu.pl [dostęp 2018-11-14] (pol.).
  5. Zofia Kowalewska, Obrazki Mińskie 1850-1863, Wilno: Księgarnia Józefa Zawadzkiego, 1912.
  6. Zofia Kowalewska, Ze wspomnień wygnańca z roku 1863, Wilno: Księgarnia Józefa Zawadzkiego w Wilnie, 1912.
  7. Roman Jurkowski, Polskie Towarzystwo Oświaty i Dobroczynności oraz Klub Polski w Mohylewie w latach 1906-1910.Fragmenty do dziejów oświaty i dobroczynności i organizacji polskich na Białorusi w początkach XX wieku [online], 2010, s. 116,117.
  8. Mścisław Olechnowicz, Polscy badacze folkloru i języka białoruskiego w XIX wieku, Wydawnictwo Łódzkie, 1986, s. 109, ISBN 83-218-0318-0.
  9. Nieznane listy z ziem zabranych [online], s. 113.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]