Ziemia Coatsów
 Ziemia Coatsów na mapie Brytyjskiego Terytorium Antarktycznego | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Miejscowości | brak
|
| Wydarzenia historyczne | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
 77°00′S 27°30′W/-77,000000 -27,500000 | |
Ziemia Coatsów[1] (ang. Coats Land, hiszp. Tierra de Coats[1]) – region w Antarktydzie Wschodniej nad południowo-wschodnim brzegiem Morza Weddella, między Ziemią Królowej Maud na wschodzie a Lodowcem Szelfowym Filchnera na południowym zachodzie.
Znajdują się tu dwie stacje badawcze – argentyńska Belgrano II i brytyjska Halley.
Roszczenia terytorialne wobec wschodniej części Ziemi Coatsów wysuwa Norwegia, zachodniej Argentyna a wobec środkowej Wielka Brytania.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Ziemia Coatsów została nazwana na cześć braci Jamesa Coatsa (1841–1912) i Andrew Coatsa (1862–1930), których przedsiębiorstwa wsparły finansowo Szkocką Narodową Wyprawę Antarktyczną (ang. Scottish National Antarctic Expedition, SNAE) w latach 1902–1904[2][3].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Region w Antarktydzie Wschodniej nad południowo-wschodnim brzegiem Morza Weddella, między Ziemią Królowej Maud na wschodzie a Lodowcem Szelfowym Filchnera na południowym zachodzie[4]. Rozciąga się przez około 500 km[4] z północnego wschodu na południowy zachód między 20°00'W a 36°00'W[5].
Obejmuje wybrzeża — Leopolda i Cairda[4]. Główne wzniesienia to Theron Mountains, Góry Shackletona i Whichaway Nunataks[6].
Na Ziemi Coatsów znajdują się argentyńska stacja badawcza Belgrano II i brytyjska Halley[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Północno-wschodnia część Ziemi Coatsów została odkryta przez Williama Speirsa Bruce’a (1867–1921), kierownika Szkockiej Narodowej Wyprawy Antarktycznej (ang. Scottish National Antarctic Expedition, SNAE) w latach 1902–1904[5]. 3 marca 1904 roku Bruce dostrzegł ze statku ląd, który nazwał Ziemią Coatsów[2]. W latach 1911–1912 Druga Niemiecka Wyprawa Antarktyczna (niem. Zweite Deutsche Antarktisexpedition) odkryła dalsze tereny Ziemi Coatsów na zachodzie[2]. W grudniu 1914 roku i w styczniu roku 1915 Ernest Shackleton (1874–1922) odkrył tereny na południu[5].
W 1957 roku Trans-Antarktyczna Ekspedycja Wspólnoty Narodów (ang. Commonwealth Trans-Antarctic Expedition) przeprowadziła badania w regionie Theron Mountains, Góry Shackletona i Whichaway Nunataks[6].
Polityka[edytuj | edytuj kod]
Roszczenia do wschodniej części Ziemi Coatsów wysuwa Norwegia, do zachodniej Argentyna a do środkowej Wielka Brytania[4]. Wraz z podpisaniem Układu Antarktycznego, roszczenia te zostały „zamrożone”[7][a]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Na mocy Artykułu 4 Układu Antarktycznego żadne z państw nie może zgłaszać w czasie obowiązywania traktatu roszczeń terytorialnych, a roszczenia, które zostały zgłoszone przed wejściem w życie traktatu, nie zostały nim ani anulowane, ani zanegowane; zob. Boczek 2005 ↓, s. 205.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b KSNG 2006 ↓, s. 21.
- ↑ a b c Gazetteer of the British Antarctic Territory ↓.
- ↑ Everett-Heath 2017 ↓.
- ↑ a b c d Encyclopædia Britannica ↓.
- ↑ a b c United States Gazetteer ↓.
- ↑ a b c Clarkson 2007 ↓, s. 50.
- ↑ Boczek 2005 ↓, s. 205.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2022-01-26].
- Boczek, Boleslaw Adam: International Law: A Dictionary. Scarecrow Press, 2005. ISBN 978-0-8108-5078-1. [dostęp 2022-01-27]. (ang.).
- Clarkson, Peter: Antarctic: Definitions and Bounderies. W: Riffenburgh, Beau: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2022-01-26]. (ang.).
- Everett-Heath, John: The Concise Dictionary of World Place Names. Oxford University Press, 2017. ISBN 978-0-19-255646-2. [dostęp 2022-01-27]. (ang.).
- Gazetteer of the British Antarctic Territory: Coats Land. [dostęp 2022-01-26]. (ang.).
- Coats Land, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-01-26] (ang.).
- United States Gazetteer: Coats Land. [dostęp 2022-01-26]. (ang.).