Zespół klasztorny pijarów w Piotrkowie Trybunalskim
 nr rej. 659 z 9.09.1967, 660 z 9.09.1967 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Rwańska 6 / ul. Wojska Polskiego 24 |
| Rozpoczęcie budowy | koniec XVII w. |
| Ukończenie budowy | XVIII w. |
Położenie na mapie Starego Miasta w Piotrkowie Trybunalskim  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie Piotrkowa Trybunalskiego  | |
| 51,409190°N 19,695650°E/51,409190 19,695650 | |
Zespół klasztorny pijarów w Piotrkowie Trybunalskim – zespół budynków klasztornych na Starym Mieście w Piotrkowie Trybunalskim, mieszczący w XVII/XVIII w. klasztor pijarów.
Na zespół składa się kościół (obecnie kościół ewangelicko-augsburski) oraz dawne budynki klasztorne[1]. Obiekty wchodzące w skład zespołu wpisane są do rejestru zabytków: kościół pod numerem 659 z 9.09.1967 oraz zabudowania klasztorne pod numerem 660 z 9.09.1967[1]. Obiekty znajdują się też w gminnej ewidencji zabytków miasta Piotrkowa Trybunalskiego[2].
Pijarzy przybyli do Piotrkowa w 1674 i osiedli w kamieniczce przy ul. Rwańskiej, otrzymanej od Stanisława Jaxa Bykowskiego[3]. Założyli w niej kaplicę i szkołę, konkurującą z piotrkowskim kolegium jezuitów[3]. W latach 1689–1718 wybudowali kościół[3]. Z czasem zabudowali obiektami klasztornymi cały kwartał między dzisiejszymi ulicami Rycerską, Wojska Polskiego i Rwańską[4]. W czasie pożaru miasta w 1786 zabudowania pijarów zostały zniszczone, a oni sami przenieśli się do obiektów po skasowanym zakonie jezuitów[5].
W 1795 roku kościół objęli luteranie[5]. W 1824 i pod koniec XIX w. miały miejsce przebudowy kościoła (dobudowano m.in. dwie wieżyczki i zwieńczono fasadę półkolistym szczytem)[3]. Dawne zabudowania klasztorne zostały zakupione przez władze pruskie, które od 1793 urządziły w nich więzienie[6]. Więzienie w dawnych budynkach klasztornych funkcjonowało aż do 2005[6]. Po przeniesieniu zakładu karnego na obrzeża Piotrkowa na jego miejscu powstało centrum handlowe[7].
-
Kościół i klasztor na grafice z lat 1800–1820 -
Dawny kościół pijarski, obecnie ewangelicko-augsburski -
Dawny budynek klasztorny, później więzienie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2019-11-21].
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami 2014 ↓, s. 36.
- ↑ a b c d Gminny program opieki nad zabytkami 2014 ↓, s. 24.
- ↑ Witanowski 1923 ↓, s. 31.
- ↑ a b Witanowski 1923 ↓, s. 32.
- ↑ a b Sadowski 2013 ↓, s. 271.
- ↑ Zespół klasztorny Pijarów w Piotrkowie Trybunalskim. Regionalny Katalog Zabytków Województwa Łódzkiego. [dostęp 2019-12-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gminny program opieki nad zabytkami gminy miasta Piotrków Trybunalski na lata 2015–2018, Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, 2014.
- Łukasz M. Sadowski. Piotrków Trybunalski : miasto królewskie i miasto gubernialne. „Sztuka Europy Wschodniej”. 1, s. 269-277, 2013.
- Michał Rawita Witanowski: Przewodnik po Piotrkowie Trybunalskim (z planem miasta). Piotrków: Wydawnictwo Oddziału Piotrkowskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, 1923.