Zbigniew Jankowski (poeta)

Zbigniew Jankowski
Hipolit, Szczepan Gniewski
Data i miejsce urodzenia

1931
Bydgoszcz, Polska

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

poezja

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Zbigniew Jankowski (pseud. Hipolit, Szczepan Gniewski[1]; ur. 1931 w Bydgoszczy) – polski poeta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako syn Franciszka, pracownika PKP, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, i Stanisławy z d. Stachowiak. Po II wojnie światowej rodzina Jankowskich zamieszkała w Sypniewie, a w dwa lata później przeprowadziła się do Piły. W 1951 roku Zbigniew Jankowski zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Rogoźnie. Po maturze został zatrudniony jako nauczyciel języka polskiego i wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Pile. W 1957 roku ukończył studia polonistyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach[1].

8 września 1956 roku poślubił poetkę Teresę Ferenc[1]. Z tego związku przyszły na świat dwie córki: Aneta, znana jako poetka Anna Janko i Milena, również poetka, znana jako Milena Wieczorek[2].

Jako poeta Jankowski debiutował w 1956[3]. Zamieszkując w latach 1956 – 1965 w Rybniku[4], zorganizował tam Klub Literacki „Kontakty”, którego był pierwszym prezesem. Był twórcą grupy poetycko-plastycznej „Reda” w Kołobrzegu[3], a także organizatorem i prezesem Dolnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia Marynistów Polskich[5] w latach 1971–1975[4], animatorem Akademickiego Kręgu Literackiego powstałego przy bazylice św. Mikołaja w Gdańsku. Członek PEN Clubu, członek założyciel Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1975 mieszka w Sopocie. Trzykrotnie nominowany do Nagrody Poetyckiej Orfeusz[5].

Utwory Zbigniewa Jankowskiego były tłumaczone m.in. na języki: niemiecki, rosyjski, szwedzki, grecki, francuski, angielski, czeski, serbski[6].

W 2016 r. otrzymał srebrny[7] Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[8], również wtedy jego żona, poetka Teresa Ferenc otrzymała srebrny[9] Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[8].

Poezja[edytuj | edytuj kod]

  • Dotyk popiołu. Miniatury liryczne (1959)
  • Wejście w las (1964)
  • Rozmowa z ogniem (1965)
  • Żar. Poemat (1966)
  • Ciążenie morza (1970)
  • Wysokie łowisko (1972)
  • I gdyby wszystkie żagle (1973)
  • Psałterz bałtycki. Wiersze wybrane i nowe (1974)
  • Wiązanie trawy (1976)
  • Ostrzeżenie przed lądem (1977)
  • Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe (1978)
  • Kto żyje (1980)[10]
  • Zanurzenie. Modlitwy poetyckie (1980,1981)
  • Żegluga. Poemat (1983)[11]
  • Według Jonasza (1983)[12]
  • Poezje wybrane (1985)[13]
  • Falochrony (1987)[14]
  • Pełne morze. Wybór wierszy (1987)[15]
  • Spokojnie, wodo (1991)
  • Cztery twarze domu. Antologia rodzinna (1991) – wspólnie z Teresą Ferenc, Anną Janko i Mileną Wieczorek[16]
  • Port macierzysty (1995)[17]
  • Morze przybywa z daleka. Modlitwy i inne wiersze (1997)[18]
  • Powiedz, Rabbi (1999)[19]
  • Słowo ostatnie i wciąż pierwsze. Wiersze wybrane i nowe (2000)[20]
  • Wielkie tło. Wiersze nowe 1999-2001 (2001)[21]
  • Ciernie wody (2003)[22]
  • Odpływ. Sztuka ubywania (2005)[23]
  • Przypływ. Jednanie (2009)
  • Biały delfin. Nowy wybór wierszy (2009)[24]
  • Zaraz przyjdzie (2011)[25]
  • Biała przędza (2014)[26]
  • Wolne miejsce (2016)[27]

Wybrane nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku [online], old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-04-08].
  2. Instytut Gość Media, Miłość nie mija [online], www.gosc.pl, 27 września 2010 [dostęp 2022-04-08].
  3. a b Jankowski,Zbigniew - słowo/obraz terytoria [online], terytoria.com.pl [dostęp 2022-04-08].
  4. a b Promocja książki Zbigniewa Jankowskiego "Biały Delfin" [online], Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku [dostęp 2022-04-08] (pol.).
  5. a b Stanisław Chyczyński: Teresa Ferenc „Ogniopis. Wybór wierszy”, wyd. NOWY ŚWIAT, Warszawa 2009, str. 228. latarnia-morska.eu, 2010-11-25. [dostęp 2020-03-25]. (pol.).
  6. Wiceminister Sellin wręczył odznaczenia. mkidn.gov.pl, 2016-03-10. [dostęp 2020-03-25]. (pol.).
  7. Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Jankowski Zbigniew, 2016, Srebrny. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-03-06]. (pol.).
  8. a b c Wiceminister Sellin wręczył odznaczenia. mkidn.gov.pl, 2016-03-10. [dostęp 2020-03-06]. (pol.).
  9. Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Ferenc Teresa, 2016, Srebrny. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-03-06]. (pol.).
  10. Zbigniew Jankowski, Kto żyje, wyd. 1, Gdańsk: Wydaw. Morskie, 1980, ISBN 83-215-9153-1, OCLC 7282534 [dostęp 2022-04-08].
  11. Zbigniew Jankowski, Żegluga : poemat, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1983, ISBN 83-215-6426-7, OCLC 13324761 [dostęp 2022-04-08].
  12. Zbigniew Jankowski, Według Jonasza, Warszawa: Pax, 1983, ISBN 83-211-0546-7, OCLC 749679678 [dostęp 2022-04-08].
  13. Zbigniew Jankowski, Poezje wybrane, wyd. 1, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1985, ISBN 83-205-3797-5, OCLC 14220493 [dostęp 2022-04-08].
  14. Zbigniew Jankowski, Falochrony, Warszawa: Czytelnik, 1987, ISBN 83-07-01741-6, OCLC 69295551 [dostęp 2022-04-08].
  15. Zbigniew Jankowski, Pełne morze : wybór wierszy, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1987, ISBN 83-215-6429-1, OCLC 22326209 [dostęp 2022-04-08].
  16. Teresa Ferenc, Cztery twarze domu : antologia rodzinna, Szczecin: Wydawnictwo Glob, 1991, ISBN 83-7007-225-9, OCLC 76331987 [dostęp 2022-04-08].
  17. Zbigniew Jankowski, Port macierzysty, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Marabut, 1995, ISBN 83-85893-31-8, OCLC 164746924 [dostęp 2022-04-08].
  18. Zbigniew Jankowski, Morze przybywa z daleka : modlitwy i inne wiersze, wyd. 1, Warszawa: Pax, 1997, ISBN 83-211-1209-9, OCLC 39780974 [dostęp 2022-04-08].
  19. Zbigniew Jankowski, Powiedz, Rabbi, Poznań: "W drodze", 1999, ISBN 83-7033-251-X, OCLC 169882236 [dostęp 2022-04-08].
  20. Zbigniew Jankowski, Słowo ostatnie i wciąż pierwsze : wiersze wybrane i nowe, wyd. 1, Pelplin: Wydawn. Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum", 2000, ISBN 83-88487-07-8, OCLC 500170160 [dostęp 2022-04-08].
  21. Zbigniew Jankowski, Wielkie tło : wiersze nowe 1999-2001, Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu, 2001, ISBN 83-912295-5-6, OCLC 49837251 [dostęp 2022-04-08].
  22. Zbigniew Jankowski, Ciernie wody, Pelplin: Bernardinum, 2003, ISBN 83-7380-041-7, OCLC 749591388 [dostęp 2022-04-08].
  23. Zbigniew Jankowski, Odpływ : sztuka ubywania, Gdańsk: Polnord - Wydawnictwo Oskar, 2005, ISBN 83-89923-06-8, OCLC 830928485 [dostęp 2022-04-08].
  24. Zbigniew Jankowski, Biały delfin : nowy wybór wierszy, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Nowy Świat, 2009, ISBN 978-83-7386-344-6, OCLC 705470204 [dostęp 2022-04-08].
  25. Zbigniew Jankowski, Zaraz przyjdzie, Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2011, ISBN 978-83-61002-29-1, OCLC 744468244 [dostęp 2022-04-08].
  26. Zbigniew Jankowski, Biała przędza, Sopot 2014, ISBN 978-83-61002-66-6, OCLC 879526387 [dostęp 2022-04-08].
  27. Zbigniew Jankowski, Wolne miejsce, Sopot 2016, ISBN 978-83-61002-87-1, OCLC 962442576 [dostęp 2022-04-08].
  28. Nominacje do Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ 2012. [dostęp 2015-09-16].
  29. Poznaliśmy finalistów tegorocznych Orfeuszy. olsztyn.tvp.pl. [dostęp 2015-09-16].
  30. Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego - nominowani [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2018-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-16] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]